Lifandi Saga

Myndir: Ísköld ævintýri 

40.000 gullgrafarar þramma 50 kílómetra í miklu frosti og heimskautahetja eltir 20 ára draum sinn um að ná til Norðurpólsins. Manneskjan er heilluð af öfgunum og hvað er brjálæðislegra heldur en að klífa björg og rannsaka heimskautin í nístandi kulda?

BIRT: 19/05/2022

Ferðamenn á hálum ís

Sundurleitur hópur manna er heillaður af nýrri íþróttagrein: Fjallaklifri. Í upphafi 19. aldar fá Bretar augastað á svissnensku Ölpunum. Þar geta ferðamennirnir m.a. upplifað gríðarstóra jökla, sem geta auðveldlega gleypt í sig heilan ferðamannahóp.

Alparnir,
1865

Fyrstir á Norðurpólinn

„Loksins kominn á Norðurpólinn, markmið mitt í 20 ár“. Bandaríska heimskautahetjann Robert Peary gat stillt sér stoltur upp ásamt mönnum sínum til myndatöku, þegar að hann náði nyrsta punkti hnattarins árið 1909. Sagnfræðingar telja nú að Peary hafi aldrei náð alla leið á pólinn heldur hafi hann einungis verið sá heimskautafari sem komst næst honum á þessum tíma.

90 gráður norður,
6. apríl 1909

Hættuför á toppinn

Í meira en 30 ár höfðu fjallgöngumenn reynt að ná upp á heimsins hæsta tind án árangurs. Það var fyrst árið 1953 sem vel skipulögðum breskum hópi tókst að senda mann á toppinn. Á leiðinni fengu þeir ómetanlega hjálp frá sjerpum sem hér fara yfir á jökulsprungu á trjábólum með verklega mannbrodda á fótum sér.

Everestfjall, Nepal
1953

Gullæði í 30 gráðu frosti

Þúsundir manna berjast yfir ísi þakið Chilkoot – fjallaskarðið til að freista gæfunnar sem gullgrafarar í Klondike. Leiðin þangað hefst með „verstu 50 kílómetrum í heimi“ – sannkölluð hættuför sem mennirnir þurfa að fara 20 sinnum til að fá nægar birgðir með sér. Meira en 100.000 manns leggja í þennan leiðangur, en einungis 40.000 komast alla leið.

Chilkoot – skarð, Alaska,
1898

Heimskautaskip í myrkri

Leiðangursskipið Endurance lokaðist inni í ísnum á Suðurskautslandinu þegar að landkönnuðurinn Ernest Schakelton hélt þangað 1918. Það var ljósmyndarinn Frank Hurley sem tók þessa stórbrotnu mynd og nýtti sér 20 lampa til þess að hann gæti varðveitt ísi þakið skipið, þar sem það ber við kolsvarta heimskautanóttina.

Weddelhaf, Suðurskautslandið
1915

Ferðamenn á hálum ís

Sundurleitur hópur manna er heillaður af nýrri íþróttagrein: Fjallaklifri. Í upphafi 19. aldar fá Bretar augastað á svissnensku Ölpunum. Þar geta ferðamennirnir m.a. upplifað gríðarstóra jökla, sem geta auðveldlega gleypt í sig heilan ferðamannahóp.

Alparnir,
1865

Fyrstir á Norðurpólinn

„Loksins kominn á Norðurpólinn, markmið mitt í 20 ár“. Bandaríska heimskautahetjann Robert Peary gat stillt sér stoltur upp ásamt mönnum sínum til myndatöku, þegar að hann náði nyrsta punkti hnattarins árið 1909. Sagnfræðingar telja nú að Peary hafi aldrei náð alla leið á pólinn heldur hafi hann einungis verið sá heimskautafari sem komst næst honum á þessum tíma.

90 gráður norður,
6. apríl 1909

Hættuför á toppinn

Í meira en 30 ár höfðu fjallgöngumenn reynt að ná upp á heimsins hæsta tind án árangurs. Það var fyrst árið 1953 sem vel skipulögðum breskum hópi tókst að senda mann á toppinn. Á leiðinni fengu þeir ómetanlega hjálp frá sjerpum sem hér fara yfir á jökulsprungu á trjábólum með verklega mannbrodda á fótum sér.

Hættuför á toppinn

Í meira en 30 ár höfðu fjallgöngumenn reynt að ná upp á heimsins hæsta tind án árangurs. Það var fyrst árið 1953 sem vel skipulögðum breskum hópi tókst að senda mann á toppinn. Á leiðinni fengu þeir ómetanlega hjálp frá sjerpum sem hér fara yfir á jökulsprungu á trjábólum með verklega mannbrodda á fótum sér.

Gullæði í 30 gráðu frosti

Þúsundir manna berjast yfir ísi þakið Chilkoot – fjallaskarðið til að freista gæfunnar sem gullgrafarar í Klondike. Leiðin þangað hefst með „verstu 50 kílómetrum í heimi“ – sannkölluð hættuför sem mennirnir þurfa að fara 20 sinnum til að fá nægar birgðir með sér. Meira en 100.000 manns leggja í þennan leiðangur, en einungis 40.000 komast alla leið.

Chilkoot – skarð, Alaska,
1898

Heimskautaskip í myrkri

Leiðangursskipið Endurance lokaðist inni í ísnum á Suðurskautslandinu þegar að landkönnuðurinn Ernest Schakelton hélt þangað 1918. Það var ljósmyndarinn Frank Hurley sem tók þessa stórbrotnu mynd og nýtti sér 20 lampa til þess að hann gæti varðveitt ísi þakið skipið, þar sem það ber við kolsvarta heimskautanóttina.

Weddelhaf, Suðurskautslandið
1915

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Emilie Skjold

Royal geographical society,Otto Herschan Collection/Getty Images,Getty images,University of washington libraries,

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Lifandi Saga

Hvernig varð Rússland svona stórt?

Maðurinn

Svona gróa sár

Tækni

Gervigreindin getur nú spáð fyrir um líf og dauða

Maðurinn

Þannig þekkjast félagsblindir

Lifandi Saga

Dr. Kellogg rak út djöfulinn með kornflexi 

Maðurinn

Nú verða þessi börn hávaxnari en jafnaldrar þeirra

Maðurinn

4.000 ára gömul steinhella reyndist vera fjársjóðskort

Menning og saga

Hver átti hugmyndina að táknunum fyrir karla og konur?

Náttúran

Sjáið heiminn með augum hunda

Lifandi Saga

Raðmorðingi sigraði í sjónvarpsþætti

Náttúran

Apar þekkja gamla vini

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is