Maðurinn

Þess vegna þyngist þú með aldrinum

Margt fólk þyngist með aldrinum og sænskir vísindamenn telja að fyrir því sé sérstök ástæða.

BIRT: 01/03/2024

Mataræði þitt hefur ekkert breyst og þú hreyfir þig alveg jafn mikið og áður. Samt er það svo að líkamsþyngdin fer smám saman upp á við þegar þú tekur að eldast.

 

Að sögn vísindamanna hjá Karólínsku stofnuninni stafar þetta af því að umsetning lípíða minnkar með aldrinum og þá hættir okkur til að þyngjast.

Hvít fita safnast upp

Í líkamanum er tvenns konar fituvefur – hvíta fitan og sú brúna. Í báðum þessum gerðum fituvefja safnast upp fita í formi þríglýseríða, fitusameinda sem einnig kallast lípíð. Þrátt fyrir þessi líkindi gegna fitugerðirnar tvær ekki sama hlutverki.


Hvíta fitan er forðafita og ætluð til seinni tíma nota en hlutverk brúnu fitunnar er að skapa varma þegar okkur verður kalt.


Líkaminn þarf á báðum gerðunum að halda til að virka rétt en jafnvægi þarf líka að vera milli fitugerðanna. Ef of mikið safnast upp af hvítu fitunni verðum við of þung og því geta fylgt ýmsir heilsukvillar.


Líkaminn hefur sérstaka aðferð til að stýra magni hvítrar fitu. Það gerist með ferli sem kallað er umsetning lípíða og stýrir jafnvægi milli magns fitufrumna sem eru geymdar og fjarlægðar úr fituvefnum.


Þegar dregur úr umsetningu lípíða hefur það áhrif á hæfni líkamans til að brenna fitu og fjarlægja hana þannig. Og þegar brennslan minnkar geta fitufrumurnar stækkað og þar með eykst líkamsþyngdin

Til vinstri sjást brúnar fitufrumur en hvítar fitufrumur eru til hægri.

Þyngdaraukning um 20%

Í rannsókninni fylgdust vísindamennirnir með fitufrumum í 54 körlum og konum á allt að 16 ára tímabili. Það var gert þannig að sýni voru tekin úr fituvef og fitan aldursgreind með C-14 aðferðinni.


C-14 aldursgreining er notuð til að ákvarða aldur lífræns efnis á grundvelli innihalds þess af geislavirka kolefnisísótópinu C-14.


Niðurstöðurnar sýndu að hjá öllum minnkaði umsetning lípíða með hækkandi aldri. Þeir þátttakendur sem ekki unnu gegn þessu með því að borða færri hitaeiningar þyngdust að meðaltali um 20%.

Hvernig á að léttast þegar aldurinn hækkar?

Þótt brennsla líkamans minnki með aldrinum er sem best hægt að halda óbreyttri líkamsþyngd eða jafnvel léttast.


Til þess þarf þó að auka hreyfingu og fækka hitaeiningum í fæðunni.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: CHARLOTTE KJAER

Shutterstock

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Maðurinn

3 tilgátur: Þess vegna grátum við

Alheimurinn

Af hverju er geimurinn svartur?

Náttúran

Líf við ómögulegar aðstæður undir ís

Lifandi Saga

Hvers vegna brann Hindenburg? 

Náttúran

Gætu hvítabirnir lifað af á Suðurskautslandinu?

Lifandi Saga

Hvað voru fyrsta og annað ríkið?

Lifandi Saga

El-Alamein: Montgomery sigrar Rommel í sandbylnum

Lifandi Saga

Hvers vegna geta kosningar verið svona ótrúlega jafnar?

Náttúran

Hvers vegna hafa dýr svona mismunandi augu?

Lifandi Saga

5 ástæður þess að BNA er einungis með tvo flokka 

Náttúran

Geta hvalir gleypt fólk?

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is