Náttúran

30.000 ára gamall mammútskálfur birtist upp úr sífreranum

Næstum heill, hærður mammútskálfur uppgötvaðist fyrir tilviljun í sífrera í Kanada. Vísindamenn segja þennan kálf vera eitt heillegasta ísaldardýr sem hefur fundist nokkurn tímann.

BIRT: 10/01/2023

Þegar ungur gullgrafari á hinu fræga Klondike-svæði í Kanada rak gröfuskófluna í eitthvað hart neyddist hann til að sækja yfirmann sinn.

 

Í leðjunni sáust greinilega útlínur frosins mammútskálfs – sem nánast var alveg heill, bæði með húð og hári.

 

Steingervingafræðingurinn Dr. Grant Zasula kallaði þetta „merkasta fund í Norður-Ameríku á sviði steingervingafræði,“ í viðtali við CBC-fréttastofuna.

 

Hann starfar í Yukon í Norðvestur-Kanada, einu af alls þremur norðurhéruðum landsins og fékk í hendur mynd af mammútskálfinum sem talinn er kvenkyns, aðeins hálftíma eftir að grafan rakst í þetta ísaldardýr.

 

„Hún er með rana, hún er með hala og agnarlítil eyru. Og fremst er raninn lagaður til að geta slitið upp gras,“ sagði hann við CBC-fréttastofuna.

Fyrir um 30.000 árum gekk þessi mammútskálfur um Yukon-svæðið ásamt villihestum, hellisljónum og risavöxnum sléttuvísundum.

Mammútskálfurinn fannst í Tr‘ondëk Hwëch‘in-héraði sem byggt er frumbyggjum. Kálfurinn hefur þar fengið nafni Nun cho ga sem merkir „stór ungi“ á Hän-tungumálinu sem talað er af frumbyggjum í Yukon og Alaska.

 

Svæði þekkt fyrir ísaldarleifar

Fyrsta skoðun, gerð m.a. af jarðfræðingum hjá Yukon-jarðfræðistofnuninni og Calgaryháskóla, sýnir að Nun cho ga hefur að líkindum látið lífið fyrir um 30.000 árum og síðan varðveist í sífreranum.

Mammútar og hellaljón koma upp úr sífreranum

Í árþúsundir hefur sífreri Síberíu umlukt dýralíf frá tímum ísaldar. Nú bráðnar ísinn og dregur hin fullkomlega varðveittu forsögulegu dýr fram í dagsljósið. Og eitt dýranna er svo vel varðveitt að það var enn með blóð í æðum og þvag í þvagblöðru – eftir 42.000 ár. Smelltu hér og sjáðu myndirnar.

Þótt Yukon-svæðið sé heimsþekkt fyrir ísaldarleifar, er afar sjaldgæft að finna dýr sem varðveist hafa með bæði húð og hári.

 

Svo sjaldséð er það að þetta er í fyrsta sinn sem mammút finnst í næstum heilu lagi í Norður-Ameríku.

 

„Nun cho ga er falleg skepna og ein stórkostlegasta uppgötvun frá ísöld sem gerð hefur verið í heiminum,“ segir Dr. Grant Zazula í fréttatilkynningu.

 

Árið 1948 fundust hlutar af mammútskálfi sem fékk nafnið „Effie“, í gullnámu lengst inni í Alaska. Og árið 2007 fannst annar mammútskálfur sem fékk nafnið „Lyuba“, í sífreranum í Síberíu.

 

Nun cho ga er 140 cm að lengd og örlitlu lengri en kálfurinn sem fannst í Síberíu og vísindamenn telja að hún hafi náð að lifa í um einn mánuð á kanadísku ísöldinni.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: NANNA VIUM

© AFP/Ritzau Scanpix

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Alheimurinn

5 haldbærar sannanir um að jörðin er hnöttótt

Alheimurinn

Tungl Júpíters á að veita svar við einni helstu ráðgátu lífsins: Leiðangur til Evrópu 

Náttúran

Segulmagn bjargar okkur frá banvænum ögnum

Náttúran

Þegar jörðin hreykir sér 

Lifandi Saga

Hvers vegna borða Japanar sushi?

Alheimurinn

Má ímynda sér líf án vatns?

Lifandi Saga

Hvert var hlutverk Martins Bormanns í nasistaflokknum?

Alheimurinn

Stjörnufræðingar finna fyrstu frumvísa að Vetrarbrautinni

Maðurinn

Hve hratt fer blóðið um líkamann?

Lifandi Saga

Fjöldamorð SS leiddi til miskunnarlausrar hefndar

Lifandi Saga

Hvað var gula?

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is