Náttúran

Í frysti frá dánarstund

Í mörg þúsund ár hefur sífrerinn í Síberíu haldið sýnishornum af dýralífi ísaldar í frysti. Nú bráðnar ísinn og um leið birtast okkur fullkomlega varðveitt dýr frá forsögulegum tíma.

BIRT: 07/01/2023

Varðveitt í ísnum: Loðfíll geymir enn DNA

Sífrerinn er allt að 70 metra þykkt lag af freðnum, vatnsblönduðum jarðvegi og lífrænum leifum. Í þessum ís varðveitast dýr og jurtir árþúsundum saman. Þekktasti fundurinn er 28.000 ára gamall, ullarhærður loðfíll, kallaður Yuka. Í vöðva- og mergfrumum má enn finna DNA.

Fíllinn og músin: DNA loðfíls sett í músaregg

Vísindamenn settu frumukjarna með erfðaefni loðfíls í eggfrumu músar og sáu að á frumstigi, fyrir frumuskiptingu, virkaði allt eðlilega. Frumur sem skipta sér eru eitt fyrsta skrefið á þeirri vegferð að klóna risa dýraríkisins á ísöld.

Plastúlfur: Stór haus fannst hjá fljóti

Sumarið 2018 fann íbúi í Síberíu 40 sentimetra og allt að 40.000 ára gamlan úlfshaus. Síðan hefur verið unnið að plastfyllingu haussins. Vatn og fita eru soguð úr frumunum en fljótandi plast sett í staðinn.

Drukknað folald: Jafnvel nasahárin varðveitt

Fyrir 42.000 árum drukknaði tveggja mánaða folald í eðju í Síberíu. Frostið hefur síðan varðveitt þetta folald í súrefnissnauðu tímahylki, þar til það kom aftur í ljós í ágúst 2019. Húð, hófar og jafnvel fíngerðu hárin í nösunum hafa varðveist fullkomlega.

Elsta blóð: Í skrokknum var enn fljótandi blóð og þvag

Þegar vísindamenn opnuðu þennan 42.000 ára gamla folaldsskrokk, reyndist enn fljótandi blóð í æðunum. Það telst elsta blóð sem varðveist hefur. Í maganum fannst líka síðasta máltíð folaldsins og í þvagblöðrunni var enn þvag í fljótandi formi.

Uss, ljónið sefur: Hellaljónshvolpar frusu í hel

Þrír fullkomlega varðveittir hellaljónshvolpar hafa fundist eftir 25-50 þúsund ára dvöl í sífreranum. Greiningar á þessum kafloðnu krílum eiga að leiða í ljós hvort hellisljónin voru skyld Afríkuljónum nútímans eða kannski af ætt tígrisdýra.

Ullarrisi í gullnámu: Frostið skóf hárin af

Stærsti og best varðveitti ullarnashyrningurinn var uppi fyrir 39.000 árum og talið að hann hafi vegið um 1,5 tonn. Þegar gullnámuverkamenn fundu þetta stórvaxna kvendýr hafði frostið fjarlægt ullarhárin að langmestu leyti.

Náttúrulegur dauðdagi: Vísundstarfur var 170 cm á herðakamb og 600 kg

Steppuvísundur fannst í svefnstellingu með fæturna dregna inn undir skrokkinn og höfuðið í hvíldarstöðu. Þessi tarfur er um 10.500 ára gamall og ber engin ummerki rándýra. Það ber vitni um náttúrulegan dauðdaga og þykir merkilegt.

Úlfshvolpur: Hellisþakið hrundi yfir hann

Úlfshvolpur lét lífið þegar hellirinn hrundi saman og hefur síðan legið í frosti. Hvolpurinn var aðeins 6-7 vikna gamall. Tennurnar sýna að hann hefur ekki lengur verið á spena, heldur lifað á fiski úr nærliggjandi ám.

Ullarnashyrningur: Best varðveitta ísaldardýrið

Ullarnashyrningur náðist upp úr sífreranum með fjölmarga mjúka vefi óskemmda. Þessi nashyrningur er meðal allra best varðveittu dýra sem fundist hafa í sífreranum. Vísindamenn telja dýrið hafa verið 3-4 ára þegar það drukknaði fyrir 20-50 þúsund árum.

Varðveitt í ísnum: Loðfíll geymir enn DNA

Sífrerinn er allt að 70 metra þykkt lag af freðnum, vatnsblönduðum jarðvegi og lífrænum leifum. Í þessum ís varðveitast dýr og jurtir árþúsundum saman. Þekktasti fundurinn er 28.000 ára gamall, ullarhærður loðfíll, kallaður Yuka. Í vöðva- og mergfrumum má enn finna DNA.

Fíllinn og músin: DNA loðfíls sett í músaregg

Vísindamenn settu frumukjarna með erfðaefni loðfíls í eggfrumu músar og sáu að á frumstigi, fyrir frumuskiptingu, virkaði allt eðlilega. Frumur sem skipta sér eru eitt fyrsta skrefið á þeirri vegferð að klóna risa dýraríkisins á ísöld.

Plastúlfur: Stór haus fannst hjá fljóti

Sumarið 2018 fann íbúi í Síberíu 40 sentimetra og allt að 40.000 ára gamlan úlfshaus. Síðan hefur verið unnið að plastfyllingu haussins. Vatn og fita eru soguð úr frumunum en fljótandi plast sett í staðinn.

Drukknað folald: Jafnvel nasahárin varðveitt

Fyrir 42.000 árum drukknaði tveggja mánaða folald í eðju í Síberíu. Frostið hefur síðan varðveitt þetta folald í súrefnissnauðu tímahylki, þar til það kom aftur í ljós í ágúst 2019. Húð, hófar og jafnvel fíngerðu hárin í nösunum hafa varðveist fullkomlega.

Elsta blóð: Í skrokknum var enn fljótandi blóð og þvag

Þegar vísindamenn opnuðu þennan 42.000 ára gamla folaldsskrokk, reyndist enn fljótandi blóð í æðunum. Það telst elsta blóð sem varðveist hefur. Í maganum fannst líka síðasta máltíð folaldsins og í þvagblöðrunni var enn þvag í fljótandi formi.

Uss, ljónið sefur: Hellaljónshvolpar frusu í hel

Þrír fullkomlega varðveittir hellaljónshvolpar hafa fundist eftir 25-50 þúsund ára dvöl í sífreranum. Greiningar á þessum kafloðnu krílum eiga að leiða í ljós hvort hellisljónin voru skyld Afríkuljónum nútímans eða kannski af ætt tígrisdýra.

Ullarrisi í gullnámu: Frostið skóf hárin af

Stærsti og best varðveitti ullarnashyrningurinn var uppi fyrir 39.000 árum og talið að hann hafi vegið um 1,5 tonn. Þegar gullnámuverkamenn fundu þetta stórvaxna kvendýr hafði frostið fjarlægt ullarhárin að langmestu leyti.

Náttúrulegur dauðdagi: Vísundstarfur var 170 cm á herðakamb og 600 kg

Steppuvísundur fannst í svefnstellingu með fæturna dregna inn undir skrokkinn og höfuðið í hvíldarstöðu. Þessi tarfur er um 10.500 ára gamall og ber engin ummerki rándýra. Það ber vitni um náttúrulegan dauðdaga og þykir merkilegt.

Úlfshvolpur: Hellisþakið hrundi yfir hann

Úlfshvolpur lét lífið þegar hellirinn hrundi saman og hefur síðan legið í frosti. Hvolpurinn var aðeins 6-7 vikna gamall. Tennurnar sýna að hann hefur ekki lengur verið á spena, heldur lifað á fiski úr nærliggjandi ám.

Ullarnashyrningur: Best varðveitta ísaldardýrið

Ullarnashyrningur náðist upp úr sífreranum með fjölmarga mjúka vefi óskemmda. Þessi nashyrningur er meðal allra best varðveittu dýra sem fundist hafa í sífreranum. Vísindamenn telja dýrið hafa verið 3-4 ára þegar það drukknaði fyrir 20-50 þúsund árum.

Ef þú varst að skoða þessa grein í símanum er óhætt að mæla með því að líta á hana í tölvunni þegar þú kemur heim. Þar sjást dýrin í fullri lengd ásamt öllum hinum forvitnilegu smáatriðunum.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: LEA MILLING KORSHOLM

Ritzau Scanpix, Tatsuma Yao, Sibirian Times, Bernard Buigues, Gennady Boeskorov, Goverment of Yukon, Valery Plotnikov

Jörðin

Ný NASA-flugvél á að minnka losun í flugi

Náttúran

Eitruðustu efni veraldar

Náttúran

Eitruðustu efni veraldar

Heilsa

Er hægt að sofa með opin augun?

Heilsa

Er hægt að sofa með opin augun?

Náttúran

Topp 5: Af hvaða dýrum er mestur fjöldi?

Maðurinn

Þessir einstaklingar eru í minni hættu á að greinast með heilabilun

Alheimurinn

Stjarna breytir sér í demant

NÝJASTA NÝTT

Maðurinn

Er skaðlegt að halda aftur af hnerra?

Lifandi Saga

Samkynhneigður sjónvarpsleikari skáldaði upp sögur um eiginkonur

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

Alheimurinn

Þrisvar sinnum stærra en Everestfjall: Goshalastjarna gæti brátt sést á himni í fyrsta sinn í 70 ár

Tækni

Dulkóðaður gjaldmiðill: 7 atriði sem þú ættir að vita um rafmynt 

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

Lifandi Saga

Fjórir kvillar sem bóluefni hafa knésett

Menning og saga

Frumstæð manntegund jarðsetti hina látnu

Maðurinn

Vísindamenn endurnýja hárvöxt á músum

Lifandi Saga

Nanjing harmleikurinn verri en hin versta martröð

Maðurinn

Er skaðlegt að halda aftur af hnerra?

Lifandi Saga

Samkynhneigður sjónvarpsleikari skáldaði upp sögur um eiginkonur

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

Alheimurinn

Þrisvar sinnum stærra en Everestfjall: Goshalastjarna gæti brátt sést á himni í fyrsta sinn í 70 ár

Tækni

Dulkóðaður gjaldmiðill: 7 atriði sem þú ættir að vita um rafmynt 

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

Lifandi Saga

Fjórir kvillar sem bóluefni hafa knésett

Menning og saga

Frumstæð manntegund jarðsetti hina látnu

Maðurinn

Vísindamenn endurnýja hárvöxt á músum

Lifandi Saga

Nanjing harmleikurinn verri en hin versta martröð

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Maðurinn

Líkami þinn lifir eftir dauðann

Maðurinn

Líkami þinn lifir eftir dauðann

Maðurinn

Hvers vegna þola sumir ekki kóríander?

Maðurinn

Hvers vegna þola sumir ekki kóríander?

Heilsa

Bakteríur í blóði auka þyngdina

Maðurinn

Svefnleysi skaðar þarmana

Lifandi Saga

Hvert flúðu spænskir Gyðingar?

Maðurinn

Rannsókn: Greinileg merki um framhjáhald.

Vinsælast

1

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

2

Maðurinn

Þessir einstaklingar eru í minni hættu á að greinast með heilabilun

3

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

4

Maðurinn

3 ókostir við greind

5

Maðurinn

Er skaðlegt að halda aftur af hnerra?

6

Náttúran

Topp 5: Af hvaða dýrum er mestur fjöldi?

1

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

2

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

3

Maðurinn

3 ókostir við greind

4

Maðurinn

Er skaðlegt að halda aftur af hnerra?

5

Lifandi Saga

Nanjing harmleikurinn verri en hin versta martröð

6

Náttúran

Eitruðustu efni veraldar

Vísindamenn

Stærðfræðisnillingur fann upp tölvuna

Heilsa

Þess vegna ættir þú alltaf að setja klósettlokið niður áður en þú sturtar

Maðurinn

Vanþroskað tvíburafóstur fjarlægt úr heila ársgamallar stúlku

Tækni

100 milljónir hafa kosið: Hér eru hin sjö nýju undur veraldar 

Lifandi Saga

Hvert var banamein Elvis Presleys?

Maðurinn

Angistargenið er nú fundið

Náttúran

Glæpir borga sig

Náttúran

Af hverju límist lím ekki við innra byrði túbunnar?

Maðurinn

Vísindamenn hafa komist að rót mannvonskunnar: Fræðist um verstu hliðar ykkar

Lifandi Saga

Refsiföngum í síðari heimsstyrjöldinni fórnað 

Maðurinn

Af hverju eiga karlmenn auðveldara með að fá fullnægingu en konur?

Maðurinn

Leiðbeiningar um uppeldi: Reiðilestur veldur niðurbroti í heila

Er skaðlegt að halda aftur af hnerra?

Maður hnerrar til að hreinsa ryk, slím og aðskotahluti úr öndunarveginum, en haldi maður aftur af hnerranum situr þetta kyrrt og heldur áfram að valda óþægindum.

Maðurinn

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.