Tvisvar á ári, á vorin og haustin, breytist jarðvegurinn í samfellt leðjuforað. Sjálfir kalla Rússar fyrirbærið Rasputitsa en það stafar af því að þegar mikið rignir eða snjóar, hefur leirblandinn jarðvegur víða ekki undan að leiða vatnið burtu. Þetta gildir víða í Rússlandi, Hvíta-Rússlandi og Úkraínu og er íbúunum sjálfum oft til vandræða.
Í sögulegu ljósi hafa þessar aðstæður þó oft verið helsti bandamaður Rússa. Stundum hefur leirleðjan í spaugi verið kölluð Leir hershöfðingi og iðulega hefur hann bjargað Rússum frá innrásarherjum.
Þjóðverjar áttu afar erfitt með að koma farartækjum sínum áfram í seinni heimsstyrjöld.
Strax á 13. öld bjargaði Leir hershöfðingi borginni Novgorod frá mongólskum her sem varð að snúa frá. Og árið 1812 urðu herir Napóleons að lúta þeirri staðreynd að í gegnum leirleðjuna var innrás í Rússland nánast ógerningur.
„Rakinn sem fylgdi snjónum og ísnum olli því að kuldinn nísti enn harðar og það varð nánast ógerningur að draga fallbyssuvagnana gegnum hálffrosna krapaleðjuna,“ skrifaði sagnaritarinn Adolphe Thiers.
Vegirnir urðu aurfarvegir
Um 130 árum síðar fengu hermenn Hitlers svipaða reynslu á austurvígstöðvunum, þar sem Leir hershöfðingi seinkaði framrás Þjóðverja um marga mánuði 1941-42 og bjargaði líklega Moskvu.
LESTU EINNIG
„Vegirnir breyttust fljótlega í farvegi þar sem aurinn virtist botnlaus og farartæki okkar komust ekki áfram nema á hraða snigilsins og þetta kostaði mikið slit á vélunum,“ sagði þýski hershöfðinginn Heinz Guderian.
Leirleðjan sem svo oft hefur bjargað Rússum gæti nú orðið þeim sjálfum erfiður farartálmi. Sérfræðingar telja nefnilega að Leir hershöfðingi geti brugðið fæti fyrir rússnesku skriðdrekana í innrás Rússa í Úkraínu.
