Læknisfræði

D-vítamín ver gegn sjálfsofnæmissjúkdómum

Milljónir manna um allan heim þjást af einhverjum sjálfsofnæmissjúkdómi og þessu fólki fer fjölgandi. Nú gæti einfaldur lyfjakúr verið í augsýn.

BIRT: 16/02/2024

Ónæmiskerfi þitt verst árásum frá veirum, bakteríum og fleiri örverum á hverjum degi. Ónæmiskerfið virkar eins og þrautþjálfað herlið og hvítu blóðkornin eru í hlutverki hermannanna.

 

En í um fimmtungi mannkyns snúast þessir hermenn gegn röngum óvini: heilbrigðum líkamsvefjum. Það er þetta sem kallast sjálfsofnæmissjúkdómar.

ATH: Skammtastærð D-vítamíns er mikilvæg! Fáðu ALLTAF ráðleggingar hjá heimilislækninum áður en þú tekur viðbótarskammta af D-vítamíni.

Nú sýnir ný, stór rannsókn að stórir daglegir skammtar af D-vítamíni geta alveg komið í veg fyrir að sjálfsofnæmissjúkdómar komi fram, alla vega hjá fólki sem komið er yfir fimmtugt.

Ræðst á sinn eigin vef

Til eru um 80 sjálfsofnæmissjúkdómar en það einkennir þá að ónæmiskerfið ræðst á heilbrigðan vef. Skjaldkirtill, liðir og húð geta m.a. orðið fyrir slíkum árásum.

 

Psoriasis er t.d. sjálfsofnæmissjúkdómur og lýsir sér þannig að hvít blóðkorn hraða vexti frumna í ysta lagi hornhúðarinnar og mynda rauða hrúðurbletti.

 

Meðal sjálfsofnæmissjúkdóma eru m.a.:

  • Psoriasis

 

  • Liðagigt

 

  • Krónískar þarmabólgur

 

  • MS (Multiple sclerosis)

 

  • Sykursýki 1

 

  • Skjaldkirtilsbólga

D-vítamín minnkar hættuna um 22%

26.000 manns meira en fimmtíu ára tóku þátt í nýrri rannsókn sem stóð yfir í fimm ár.

 

Þátttakendum var skipt í tvo hópa og annar hópurinn fékk D-vítamín daglega en hinn hópurinn fékk óvirkar töflur, svonefnda lyfleysu.

 

Gefinn var ráðlagður dagsskammtur, 2.000 alþjóðaeiningar og þessi skammtur dró úr algengi ónæmissjúkdóma um 22%.

 

Tvær mögulegar skýringar

Það hefur lengi leikið grunur á að D-vítamín kynni að vera einskonar töfralyf að því er varðar sjálfsofnæmissjúkdóma. Dýratilraunir hafa t.d. sýnt að þetta vítamín hefur góð áhrif á ónæmiskerfið almennt – hvers vegna vita menn þó ekki.

 

Möguleg skýring er talin sú að vítamínið hjálpi frumum ónæmiskerfisins að greina á milli t.d. baktería og eigin líkamsfrumna.

 

Hitt gæti líka verið að viðbót af D-vítamíni dragi úr þeim bólguviðbrögðum sem ónæmiskerfið veldur í líffærum.

 

Vísindamenn gera sér vonir um að öðlast meiri þekkingu með nýjum rannsóknum sem m.a. eiga að leiða í ljós hvort vítamínið virki enn eftir fimm ár. Einnig á að rannsaka hvort viðbótarskammtur af D-vítamíni hafi jafn greinileg áhrif á fólk undir fimmtugu.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Nanna Vium

Shutterstock

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Maðurinn

3 tilgátur: Þess vegna grátum við

Alheimurinn

Af hverju er geimurinn svartur?

Náttúran

Líf við ómögulegar aðstæður undir ís

Lifandi Saga

Hvers vegna brann Hindenburg? 

Náttúran

Gætu hvítabirnir lifað af á Suðurskautslandinu?

Lifandi Saga

Hvað voru fyrsta og annað ríkið?

Lifandi Saga

El-Alamein: Montgomery sigrar Rommel í sandbylnum

Lifandi Saga

Hvers vegna geta kosningar verið svona ótrúlega jafnar?

Náttúran

Hvers vegna hafa dýr svona mismunandi augu?

Lifandi Saga

5 ástæður þess að BNA er einungis með tvo flokka 

Náttúran

Geta hvalir gleypt fólk?

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is