Heilsa

Vísindamenn vara við: Syklalyfjaónæmi að verða stjórnlaust

Um 3.500 manns deyja á hverjum degi af völdum sýkinga sem sýklalyf ráða ekki lengur við. Vísindamenn líta á þetta sem verulega ógn við lýðheilsu jarðarbúa.

BIRT: 06/04/2023

Sýklalyf eru lyf sem notuð eru til að meðhöndla sýkingar sem orsakast af bakteríum, en ef sýklalyf eins og pensilín eru notuð í óhófi geta bakteríur myndað ónæmi. Þar af leiðandi geta sýkingar sem annars eru taldar skaðlausar orðið banvænar.

 

Vísindamenn við háskólann í Washington hafa nú safnað gögnum um sýklalyfjaónæmi frá yfir 200 löndum í heiminum og greint þau í umfangsmestu rannsókn sinnar tegundar.

 

Samkvæmt rannsókninni eru bakteríur sem eru ónæmar fyrir sýklalyfjunum okkar nú orðnar jafnmikil ógn við lýðheilsu heimsins og malaría og alnæmi.

 

Börn eru sérstaklega viðkvæm

Að minnsta kosti 1,2 milljónir manna um allan heim létust af völdum sýklalyfjaónæmra sýkinga árið 2019. Það jafngildir 3.500 dauðsföllum á dag.

 

Ónæmar bakteríur geta verið banvænar fyrir fólk á öllum aldri, en börn eru sérstaklega viðkvæm.

 

Vísindamennirnir áætla að eitt af hverjum fimm dauðsföllum barna undir fimm ára aldri sé vegna sýkinga sem áður var hægt að meðhöndla með sýklalyfjum.

LESTU EINNIG

Ástandið er alvarlegt en það er von

Rannsóknin felur í sér ákall til umheimsins með leiðbeiningum um neyðaraðgerðir frá stjórnmálamönnum, heilbrigðisstarfsmönnum og vísindamönnum.

 

Tillögur rannsakenda er hófsamari notkun þeirra sýklalyfja sem til eru, aukna vitundarvakningu um hættuna og ekki síst aukið fjármagn til rannsókna.

 

Það er hins vegar er vonarglæta þrátt fyrir alvarlegt ástand.

 

Þar sem hefðbundnar aðferðir við þróun nýrra sýklalyfja hafa tekið allt að 15 ár og verið gríðarlega kostnaðarsamar, hafa framfarir í gervigreind undanfarin ár stuðlað að verulegri hröðun á ferlinu.

 

Rannsóknarteymi við Columbia háskóla hefur til dæmis tekist að finna allt að 20 nýja möguleika fyrir sýklalyf framtíðarinnar á aðeins 48 dögum.

 

Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin, WHO, áætlar að fjöldi dauðsfalla á heimsvísu af völdum sýklalyfjaónæmis gæti vaxið í tíu milljónir árlega fyrir árið 2050 ef ekki verður gripið til nægilegra aðgerða.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Denis Rivin

Shutterstock

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Lifandi Saga

Fidel Castro lifði af 638 morðtilraunir og skipulagðar morðaðgerðir

Lifandi Saga

Hvers vegna fær kóngafólk framfærslueyri?

Maðurinn

Geta tvíburar átt tvo ólíka feður?

Lifandi Saga

Hver var Golda Meir?

Lifandi Saga

Andy Warhol: Áhrifavaldur á undan samtímanum

Lifandi Saga

Lafði Díana – síðasti sólarhringurinn 

Jörðin

Matarvenjur þínar hafa sjöfalt meiri áhrif á umhverfið en áður var talið.

Lifandi Saga

Palestínumenn misstu allt: Hörmungarnar miklu

Tækni

Sjálfkeyrandi hlaupahjól skelfdi aðra vegfarendur fyrir meira en 100 árum.

Lifandi Saga

Hvað voru Sirius-sveitirnar á Grænlandi?

Maðurinn

Ný uppgötvun gæti fært sköllóttum hárið aftur

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is