Sýklalyf eru lyf sem notuð eru til að meðhöndla sýkingar sem orsakast af bakteríum, en ef sýklalyf eins og pensilín eru notuð í óhófi geta bakteríur myndað ónæmi. Þar af leiðandi geta sýkingar sem annars eru taldar skaðlausar orðið banvænar.
Vísindamenn við háskólann í Washington hafa nú safnað gögnum um sýklalyfjaónæmi frá yfir 200 löndum í heiminum og greint þau í umfangsmestu rannsókn sinnar tegundar.
Samkvæmt rannsókninni eru bakteríur sem eru ónæmar fyrir sýklalyfjunum okkar nú orðnar jafnmikil ógn við lýðheilsu heimsins og malaría og alnæmi.
Börn eru sérstaklega viðkvæm
Að minnsta kosti 1,2 milljónir manna um allan heim létust af völdum sýklalyfjaónæmra sýkinga árið 2019. Það jafngildir 3.500 dauðsföllum á dag.
Ónæmar bakteríur geta verið banvænar fyrir fólk á öllum aldri, en börn eru sérstaklega viðkvæm.
Vísindamennirnir áætla að eitt af hverjum fimm dauðsföllum barna undir fimm ára aldri sé vegna sýkinga sem áður var hægt að meðhöndla með sýklalyfjum.
LESTU EINNIG
Ástandið er alvarlegt en það er von
Rannsóknin felur í sér ákall til umheimsins með leiðbeiningum um neyðaraðgerðir frá stjórnmálamönnum, heilbrigðisstarfsmönnum og vísindamönnum.
Tillögur rannsakenda er hófsamari notkun þeirra sýklalyfja sem til eru, aukna vitundarvakningu um hættuna og ekki síst aukið fjármagn til rannsókna.
Það er hins vegar er vonarglæta þrátt fyrir alvarlegt ástand.
Þar sem hefðbundnar aðferðir við þróun nýrra sýklalyfja hafa tekið allt að 15 ár og verið gríðarlega kostnaðarsamar, hafa framfarir í gervigreind undanfarin ár stuðlað að verulegri hröðun á ferlinu.
Rannsóknarteymi við Columbia háskóla hefur til dæmis tekist að finna allt að 20 nýja möguleika fyrir sýklalyf framtíðarinnar á aðeins 48 dögum.
Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin, WHO, áætlar að fjöldi dauðsfalla á heimsvísu af völdum sýklalyfjaónæmis gæti vaxið í tíu milljónir árlega fyrir árið 2050 ef ekki verður gripið til nægilegra aðgerða.
