Maðurinn

Erum við fædd matvönd?

Hvers vegna erum við matvönd? Eru börn matvandari en fullorðnir og er það satt að matarsmekkurinn breytist með árunum?

BIRT: 01/03/2024

Öll erum við að einhverju leyti matvönd þegar við fæðumst. Við erum t.d. gjörn á að vilja ekki það sem er beiskt á bragðið. Þetta er í rauninni einkar skynsamlegur gikksháttur því margt það sem er eitrað á náttúrunni er einmitt beiskt á bragðið.

 

Á hinn bóginn eru ungabörn oft sólgin í sæta fæðu, sem er afar skiljanlegt því móðurmjólkin er einmitt sæt á bragðið. Börn bregðast oft harkalega við óþekktu bragði.

 

Þetta þarf ekki endilega að flokkast sem matvendni því börn finna einfaldlega meira bragð og sterkari lykt en við fullorðna fólkið.

 

Þetta skýrist á þann veg að bragðskyn og þrefskyn dofna með árunum.

 

Skynfæri þessi eru með öðrum orðum upp á sitt besta í barnæsku. Bragðskynið er háð mörgum þáttum og breytist alla ævina, m.a. sökum hormónabreytinga.

 

LESTU EINNIG

Fyrir bragðið förum við oft að kunna að meta matvæli á fullorðinsárum sem við vildum ekki sjá sem börn, t.d. ost.

 

Þá má einnig geta þess að heili okkar er þannig úr garði gerður að hann tengir slæma lífsreynslu oft við fæðuna sem við innbyrtum rétt áður.

 

Hugsum okkur einhvern sem fótbrotnar andartaki eftir að hafa borðað tiltekna köku. Í slíkum tilvikum er hætt við að viðkomandi eigi eftir að forðast þessa tilteknu kökutegund svo árum skiptir.

 

Bragðskynjun er flókið fyrirbæri. Þar sameinast bragðskynjun úr bragðlaukunum á tungunni, lyktin af fæðunni, svo og áferð hennar, auk þess sem bragðupplifunin er í mörgum tilvikum menningarlegs eðlis.

 

Matvendni barna er oft tengd skoðunum foreldranna á mat og máltíðum. Rannsóknir benda jafnframt til þess að börn venjist því að snæða fjölbreytta fæðu ef móðir borðar margvíslegar fæðutegundir á meðgöngunni.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Ritstjórn

Shutterstock

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Maðurinn

Rannsóknir afhjúpa: Svona getur hass breytt heila fósturs

Tækni

Hvernig virka púðurskot?

Maðurinn

Leiði er ofurkraftur okkar

Heilsa

Af hverju má ekki drekka saltvatn?

Náttúran

Bláglyttan er heilalaus snillingur

Lifandi Saga

Prumpukóngurinn felldi dömur í yfirlið

Menning og saga

Hvað telst vera mesta svindl fornleifafræðinnar?

Lifandi Saga

Saga Jemen: Frá myrru og mokka til Borgarastríðs og húta

Náttúran

Hættuleg baktería tengd við sérstakan hundamat

Lifandi Saga

Dauði Maó olli harðri valdabaráttu

Lifandi Saga

Kynnisferð um: Morðmál miðalda 

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is