Fjórar fréttir af svartholum

Þau geta myndað risaplánetur úr rykskýjum og drepið stjörnur með því að koma sér fyrir inn í þeim svo þær springa. Hér eru fjórar stuttar fréttir um þessa gráðugu risa.

BIRT: 07/05/2023

LESTÍMI:

2 mínútur

1. Svarthol geta myndað plánetur

Það eru ekki bara stjörnur sem mynda plánetur í kringum sig.

 

Plánetur geta líka myndast í þéttum rykskýjum sem umkringja sum stærstu svartholin í miðju Vetrarbrautarinnar.

 

Þetta sýna útreikningar japanskra vísindamanna.

 

Niðurstaðan er sú að til geti verið gríðarstór plánetukerfi með tugþúsundum plánetna með tífaldan massa jarðar á brautum um svarthol.

 

2. Svarthol of stórt fyrir fræðin

Kínverskir vísindamenn hafa fundið svarthol sem ekki ætti að geta verið til.

 

Þetta er svokallað stjörnumassa-svarthol sem myndast eftir dauða stórrar stjörnu.

 

Samkvæmt fræðunum eru slík svarthol að hámarki 25 sólmassar en hreyfingar stjörnu á braut um svartholið sýna að þyngd þess er heilir 68 sólmassar.

 

3. Lítil svarthol drepa stjörnur

Í kenningar okkar um sprengistjörnur vantar mikilvægt atriði, sem sé „hvellhettu“ sem kemur sprengingunni af stað.

 

Nú telja kanadískir vísindamenn sig mögulega hafa fundið lausn.

 

Ef myrkt efni þrengir sér inn í stjörnuna, getur það safnast upp í lítið svarthol í miðjunni og leyst sprenginguna úr læðingi.

 

4. Svarthol slengir stjörnu frá sér

Sex milljón km/klst. er hraði stjörnu sem fjölþjóðlegur hópur stjörnufræðinga hefur uppgötvað.

 

Fyrir fimm milljónum ára hefur hún þeyst frá hinu risastóra svartholi í miðju Vetrarbrautarinnar og hraðinn er svo mikill að þegar þar að kemur fer hún alla leið út úr Vetrarbrautinni.

BIRT: 07/05/2023

HÖFUNDUR: Jens Matthiesen

HÖFUNDARÉTTUR MYNDA: Shutterstock,© CHINE NOUVELLE/SIPA/Ritzau Scanpix,© 2MASS/UMass/IPAC-Caltech/NASA/NSF,© J. Josephides/Swinburne AP

vinsælustu greinarnar

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu með áskrifandi að blaðinu?

Áskrifendur geta fengið áskrift af vefnum hér

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is