Það er erfitt að gera sér grein fyrir ástæðu þess að hvalir, sem virðast fullkomlega heilbrigðir, stranda og drepast þá yfirleitt. Oft synda þeir beint upp í fjöru aftur eftir að tekist hefur að bjarga þeim.

Af þeim gögnum sem skráð hafa verið um strandaða hvali er vitað að tannhvalir synda mun oftar í strand en skíðishvalir. Hvalir sem yfirleitt halda sig úti á rúmsjó og hafa þar af leiðandi ekki reynslu af að ferðast um grunnsævi, virðast líka fremur synda í strand.

Vísindamenn eru sammála um að hvalirnir ruglist í ríminu vegna þess að bergmálsstaðsetningartækni þeirra verða fyrir truflun og þeir tapa áttum. Þetta gæti stafað af óvenjuerfiðum straumum og veðri eða veiklun vegna sjúkdóma og sníkjudýra.

Staðhættir og aðstæður við ströndina geta sums staðar virkað sem eins konar hvalagildrur.

Hvalasérfræðingar hafa rannsakað strandsvæði þar sem hvalavöður synda oft á land og komist að raun um að þetta eru oft víkur eða flóar þar sem sjávarbotn er flatur og sendinn og halli inn að ströndinni sáralítill.

Þessi litli halli á æ grynnra vatni getur truflað bergmálshæfni hvalanna ef þeir eru ókunnugir þessum slóðum.

Aðrir vísindamenn telja að hvalirnir láti glepjast inn á grynningarnar þegar þeir elta bráð, eða vegna þess að þeir séu sjálfir á flótta.

Sumir vísindamenn skýra strandið með samheldni hvalanna og telja að neyðarkall frá einu strönduðu dýri leiði til þess að hinir hvalirnir hyggist koma til bjargar.

Enn aðrir álíta að á ferðalögum taki hvalir stefnu út frá segulsviði jarðar og truflanir geti komið þeim til að villast af leið, rétt eins og hávaði frá skipum eða sprengingum neðansjávar getur truflað hæfni hvalanna til að halda áttum.