Tækni

Blá orka getur komið í stað kjarnorku

Ný himna vinnur hreina orku með því að nýta muninn á saltinnihaldi sjávar og afrennsli fljóta. Á heimsvísu samsvara möguleikarnir þúsundum kjarnorkuvera.

BIRT: 05/05/2023

Verkfræðingar hjá Rutgersháskóla í BNA hafa nú rutt brautina að svonefndri blárri orku sem vinna má þar sem fljót renna út í sjó.

 

Vinnslan felst í því að jákvæðar natríumjónir í saltvatni sleppa í gegnum himnu yfir í ferskvatn en himnan stöðvar hins vegar neikvætt hlaðnar klórjónir.

 

Við þetta myndast spennumunur sem hægt er að nýta með rafóðum sem tengdar eru í tvo vatnsgeyma.

 

Svona myndast blá orka:

Saltvatn er fullt af rafspennu

Salt sem er uppleyst í vatni er þar í formi jákvæðra natríumjóna og neikvæðra klórjóna.

Jákvæðar jónir fara gegnum nanórör

Í himnunni er mikið af nanórörum úr bórnítríti sem aðeins hleypa jákvæðum jónum í gegn.

Spennumunur  milli hólfanna vex

Eftir því sem fleiri jónir komast í ferskvatnið vex spennumunur milli tveggja hólfa í tankinum.

Orkuver vinna rafstrauminn

Spennumunurinn veldur því að straumur rafeinda ferðast um rafóður og leiðslur úr saltvatni í ferskt. Þessi straumur er nýttur í orkuveri sem skilar straumnum út á háspennunetið.

Saltvatn er fullt af rafspennu

Salt sem er uppleyst í vatni er þar í formi jákvæðra natríumjóna og neikvæðra klórjóna.

Jákvæðar jónir fara gegnum nanórör

Í himnunni er mikið af nanórörum úr bórnítríti sem aðeins hleypa jákvæðum jónum í gegn.

Spennumunur  milli hólfanna vex

Eftir því sem fleiri jónir komast í ferskvatnið vex spennumunur milli tveggja hólfa í tankinum.

Orkuver vinna rafstrauminn

Spennumunurinn veldur því að straumur rafeinda ferðast um rafóður og leiðslur úr saltvatni í ferskt. Þessi straumur er nýttur í orkuveri sem skilar straumnum út á háspennunetið.

Áður höfðu vísindmennirnir gert himnur með nanórörum úr bórnítríti þar sem jónir komust í gegn en afkastagetan reyndist ekki næg.

 

Vandinn felst í því að raða nanórörunum nógu þétt og alveg hornrétt á himnuna til að nægilega margar jónir sleppi í gegn.

 

Þetta hefur bandarísku verkfræðingunum nú tekist. Hugmynd þeirra byggðist á því að nota segulsvið til að hafa stjórn á nanórörunum þannig að þau setji sig rétt í þá pólýmerafilmu sem myndar himnuna.

 

Fyrst voru nanórörin húðuð með jákvæðri hleðslu og síðan böðuð upp úr upplausn með járnoxíðeindum.

 

Eftir þetta var unnt að stýra stefnu nanóröranna af fyllstu nákvæmni í pólýmeramassanum og þegar hann hafði storknað höfðu vísindanmennirnir í höndunum 6,5 míkrómetra þykka himnu með 10 milljónum nanóröra í hverjum fersentimetra.

Árlega streyma 37 rúmkílómetrar af ferskvatni út í höfin. Þar sem ferskt og salt vatn mætast má vinna hina bláu orku, t.d. hér við Gíneu-Bissau í Vestur-Afríku.

Í þeim prófunum sem á eftir fylgdu, kom í ljós að himnan framleiddi fjórum sinnum meira rafmagn en eldri himnur og afköstin má trúlega bæta enn meira, þar eð einungis 2% af nanórörunum voru opin í báða enda.

 

Nú hyggjast vísindamennirnir finna leiðir til að æta báðar hliðar á himnunni þannig að fleiri rör opnist.

 

Möguleikar hinnar bláu orku eru gríðarmiklir. Ef hægt væri að vinna orku úr allri blöndun fljótavatns og sjávar yrðu afköstin 2,6 teravött af blárri orku sem samsvarar raforkurframleiðslu um 2.000 kjarnorkuvera.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Jens Matthiesen

Imageselect,© Shutterstock

Alheimurinn

Hvað er andefni?

Maðurinn

Þess vegna tekur ástarsorg svona mikið á okkur

Maðurinn

Þess vegna tekur ástarsorg svona mikið á okkur

Maðurinn

Heilann þyrstir í fitu

Maðurinn

Heilann þyrstir í fitu

Maðurinn

Ást er eintóm efnafræði

Náttúran

Hjarta steypireyðar slær bara tvisvar á mínútu

Menning

Hvers vegna varð kvikmyndin „Casablanca“ svona vinsæl?

NÝJASTA NÝTT

Maðurinn

Af hverju sjá sumir drauga en aðrir ekki?

Náttúran

Hvaða rándýr étur flest fólk?

Heilsa

Er flotsaur til marks um góða heilsu?

Náttúran

Hvernig veit fræ að það eigi að spíra? 

Maðurinn

Með skönnun má spá fyrir um þunglyndi

Lifandi Saga

Robert the Bruce var hinn sanni Braveheart Skotanna

Maðurinn

Samfélagsmiðlar ógna samkenndinni

Heilsa

Breytingarnar á líkamsþyngd geta leitt í ljós hættu á heilabilun

Náttúran

8 uppfinningar sem þú getur þakkað Einstein fyrir

Náttúran

Að klóna risaeðlur: Er hægt að vekja risaeðlur til lífsins?

Maðurinn

Af hverju sjá sumir drauga en aðrir ekki?

Náttúran

Hvaða rándýr étur flest fólk?

Heilsa

Er flotsaur til marks um góða heilsu?

Náttúran

Hvernig veit fræ að það eigi að spíra? 

Maðurinn

Með skönnun má spá fyrir um þunglyndi

Lifandi Saga

Robert the Bruce var hinn sanni Braveheart Skotanna

Maðurinn

Samfélagsmiðlar ógna samkenndinni

Heilsa

Breytingarnar á líkamsþyngd geta leitt í ljós hættu á heilabilun

Náttúran

8 uppfinningar sem þú getur þakkað Einstein fyrir

Náttúran

Að klóna risaeðlur: Er hægt að vekja risaeðlur til lífsins?

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Maðurinn

Getur dáleiðslan komið í stað fyrir lyf? 

Maðurinn

Getur dáleiðslan komið í stað fyrir lyf? 

Maðurinn

Hvaða blóðflokkur er sjaldgæfastur?

Maðurinn

Hvaða blóðflokkur er sjaldgæfastur?

Lifandi Saga

Gestapo: Leynilögregla Hitlers olli skelfingu í Evrópu

Lifandi Saga

Getur Rússland orðið uppiskroppa með hermenn? 

Lifandi Saga

Kjarnorkubrjálæðingar kalda stríðstímans

Náttúran

Þrisvar til tunglsins og til baka aftur

Vinsælast

1

Maðurinn

Einvígið: Er rafmagnstannbursti betri en venjulegur?

2

Heilsa

Breytingarnar á líkamsþyngd geta leitt í ljós hættu á heilabilun

3

Maðurinn

Þess vegna tekur ástarsorg svona mikið á okkur

4

Maðurinn

Heilann þyrstir í fitu

5

Maðurinn

Hvaða blóðflokkur er sjaldgæfastur?

6

Jörðin

Vísindamenn greina vaxtarverki: Fæðuhringur eldfjallsins

1

Heilsa

Breytingarnar á líkamsþyngd geta leitt í ljós hættu á heilabilun

2

Maðurinn

Þess vegna tekur ástarsorg svona mikið á okkur

3

Maðurinn

Heilann þyrstir í fitu

4

Jörðin

Vísindamenn greina vaxtarverki: Fæðuhringur eldfjallsins

5

Náttúran

8 uppfinningar sem þú getur þakkað Einstein fyrir

6

Maðurinn

Sársauki – Hvað er sársauki?

Jörðin

Hversu mikið menga leikföng?

Maðurinn

Af hverju þessi ást á áfengi?

Heilsa

Er hægt að sofa of mikið?

Lifandi Saga

Hver fann upp á „kalda stríðinu“?

Lifandi Saga

Flugmóðurskip úr sagi og ís átti að brjóta kafbáta Þjóðverjanna á bak aftur

Maðurinn

Er skaðlegt að halda aftur af hnerra?

Lifandi Saga

Samkynhneigður sjónvarpsleikari skáldaði upp sögur um eiginkonur

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

Alheimurinn

Þrisvar sinnum stærra en Everestfjall: Goshalastjarna gæti brátt sést á himni í fyrsta sinn í 70 ár

Tækni

Dulkóðaður gjaldmiðill: 7 atriði sem þú ættir að vita um rafmynt 

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

Lifandi Saga

Fjórir kvillar sem bóluefni hafa knésett

Af hverju sjá sumir drauga en aðrir ekki?

Sumt fólk sem ég þekki fullyrðir að hafa séð drauga. Ég hef aldrei upplifað neitt yfirnáttúrulegt. Er einhver skýring á þessu?

Maðurinn

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.