Tisza-fljótið rennur löturhægt yfir gresjur Ungverjalands í átt til Síberíu en ár hvert kviknar líf í ánni þegar þúsundir dægurflugna hefja sig til flugs frá ánni. Stærsta dægurflugan í Evrópu, Palingenia longicauda, hefur lifað sem gyðla á árbotninum í tvö til þrjú ár. Nú sveimar urmull af flugunum um í stóru geri en sumar þeirra hafa tyllt sér á trén á árbakkanum. Bæði kynin eru önnum kafin, því ævi fullorðnu dýranna er stutt.

Næstu klukkustundirnar einkennast af miklu annríki en á þeim er flugunum ætlað að hafa hamskipti í hinsta sinn, finna maka og eðla sig, auk þess sem kvenflugurnar eiga eftir að verpa eggjunum. Örfáum klukkustundum síðar er þessum darraðardansi lokið, því allar munu flugurnar hafa kvatt þennan heim áður en dagur rís á nýjan leik.

Dægurflugur hafa verið til í meira en 300 milljónir ára en um er að ræða elsta og frumstæðasta vængjaða skordýrið. Löng saga dægurflugunnar er í hrópandi ósamræmi við stutta ævi fullmótuðu skordýranna. Flestar tegundirnar, af þeim 2.500 tegundum sem fyrirfinnast, lifa skemur en sólarhring og sumar hverjar einungis í örfáar mínútur.

Allar tegundir lifa í snertingu við ósalt vatn. Gyðlurnar lifa á botni stöðuvatna eða áa, þar sem þær festa sig við steina, skríða á botninum ellegar grafa göng í leðjunni. Þarna naga dýrin dauðar plöntuleifar, skafa þörunga og bakteríur af steinum ellegar leggja sér til munns smádýr.

Gyðlurnar lifa á botninum og ganga í gegnum allt að þrjátíu gyðlustig, sem hvert og eitt einkennist af hamskiptum, þó svo að útlitið breytist sáralítið enda þótt dýrin í raun stækki. Að um það bil þremur árum loknum eru dýrin svo tilbúin til að yfirgefa vatnið.

Þegar gyðlurnar koma upp á yfirborðið ganga þær í gegnum breytingar og komast á eins konar unglingastig, sem er einkennandi fyrr dægurflugur. Húðin á bakinu rifnar og út úr gamla hamnum skríður skordýr með vængi.

„Nýja“ skordýrið er þakið örsmáum hárum sem hrinda frá sér vatni en fyrir vikið getur dýrið losað sig undan oki yfirborðsspennunnar og komist upp úr vatninu.

Þetta unglingastig er eitt af stystu æviskeiðum sem þekkt eru í heimi dýra. Dægurflugan flýgur beint upp á t.d. grein og þar á sér stað síðasta breytingin yfir í fullorðið, kynþroska skordýr. Á þessu stigi á dýrið aðeins eitt eftir ógert í lífinu, en það er að fjölga sér.

Fullvaxinni dægurflugu má í rauninni líkja við fleygt kynfæri. Munnur dýrsins er fullkominn, meltingarfærin fyllt með lofti og það nærist ekki. Karlflugan er gerð með það fyrir augum að finna sér maka.

Augun eru stór og gera karlflugunni kleift að koma auga á tiltæk kvendýr í ringulreið stórs flugnagers. Fremstu fæturnir eru útbúnir sérlegum krókum sem halda kvendýrinu kyrru á meðan dýrin makast. Karldýrin sleppa ekki takinu fyrr en dýrin hafa eðlað sig en að því loknu fljúga kvenflugurnar af stað til að verpa eggjunum og því næst deyja þær.