Alheimurinn

Fiskar gætu leynst undir ísnum á Evrópu

Bandarískir vísindamenn telja stór dýr gætu lifað á þessu tungli

BIRT: 04/11/2014

Á ísi þöktu tungli Júpíters, Evrópu, kynni að leynast meira líf en bara örverur. Þar gætu líka verið stærri dýr. Þessa tilgátu setur Richard Greenberg hjá Arizonaháskóla fram. Hann sér fyrir sér að í hafinu sem menn telja að sé að finna undir ísbreiðunni á yfirborði Evrópu, geti verið allt eins mikið súrefni og í höfum á jörðinni. Sé það rétt, gætu jafnvel stórir fiskar verið á sundi undir ísnum á Evrópu.

 

Evrópa er á stærð við tunglið okkar, en umlukið þykku íslagi. Gígar eru fáséðir á ísbreiðunni og hún hlýtur því stöðugt að endurnýja sig. Einfaldast er að skýra slíka endurnýjun með því að undir ísnum sé vatn – og vísindamenn áætla að hafið á Evrópu gæti verið allt að 100 km djúpt. Þess má sjá greinileg merki að ísþekjan taki stöðugum breytingum. Allvíða virðist sem vatn hafi náð upp á ísinn og þar breyst í ísflögur á skammri stund. Ísflögurnar hafa ekki getað verið á hreyfingu, í því 150 stiga frosti sem þarna ríkir, nema stuttan tíma áður en frostið hefur lokað sprungunni á ný.

 

Haf á svo köldum hnetti þarf stöðugt að sækja sér orku ef það á ekki að botnfrjósa. Orkan kemur frá aðdráttarafli Júpíters og öðrum tunglum sem valda kröftugum sjávarföllum og jarðvirkni. Jarðvirknin birtist m.a. í formi neðasjávargosa og hitauppstreymi svipað þeim hverastrýtum eða svartstrókum sem þekkjast í höfum á jörðinni. Þessi hitaorka heldur vatninu á Evrópu í fljótandi formi.

 

Við svartstrókana í höfum jarðar er iðandi líf sem nærist á þeim steinefnum sem hitauppstreymið ber með sér. Lífverur gætu þó ekki þrifist í hafinu nema fyrir þá sök að í hafinu er að finna súrefni. Einkum eru stærri lífverur háðar súrefni, vegna þess hve orkufrekar þær eru og slík orka verður ekki framleidd nema með tilstyrk súrefnis. Á jörðinni myndast súrefnið við ljóstillífun, en það ferli getur ekki átt sér stað í hafi sem þakið er af jafnvel margra kílómetra þykku íslagi.

 

Greenberg telur súrefnið myndast vegna efniseindageislunar frá mjög öfglugum geislunarbeltum á Mars. Geislunin skellur á ísnum og klýfur vatnssameindir sundur í vetni og súrefni. Vetnið gufar hratt upp en súrefnisfrumeindirnar sitja fastar og enda niðri í vatninu eftir því sem ísbreiðan endurnýjast. Aðrir vísindamenn telja tilgátu Greenbergs afar hæpna, þótt þeir telji ekki unnt að vísa henni alveg á bug. Og staðfesting gæti verið í sjónmáli ef geimfarið Jupiter Europa Orbiter kemst af stað árið 2020 eins og nú er ráðgert.

 

Náttúran

Krabbar hafa farið sömu ferðina 17 sinnum

Maðurinn

Er veganmatur óhollur börnum?

Maðurinn

Er veganmatur óhollur börnum?

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Lifandi Saga

Ísraelski vígamaðurinn: Vill lifa í friði með Palestínumönnum

Maðurinn

Er hægt að verða gráhærður á einni nóttu?

Heilsa

Hrotur geta verið vísbending um hjartasjúkdóm: Einn hópur er í sérstakri áhættu

NÝJASTA NÝTT

Maðurinn

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Maðurinn

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Jörðin

99 stórborgir eru að sökkva

Jörðin

99 stórborgir eru að sökkva

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Gæludýr koma í veg fyrir offitu og ofnæmi meðal barna

Náttúran

Hvernig bárust kettir til Ameríku?

Heilsa

Er mikið um kyrrsetu hjá þér í vinnunni? Þá getur kaffi lengt líf þitt samkvæmt stórri rannsókn.

Heilsa

Lækning gegn útbreiddum meltingartruflunum finnst í flestum eldhúsum.

Vinsælast

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

3

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

4

Jörðin

Jörðin eftir manninn

5

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

6

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

3

Jörðin

Jörðin eftir manninn

4

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

5

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

6

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Heilsa

Læknar hafa grætt heilt auga í mann

Maðurinn

Nú geta vísindamenn ráðskast með drauma okkar

Tækni

140.000 veirutegundir hafa fundist í þarmaflórunni

Maðurinn

Kornabörn þekkja móðurmálið sitt

Læknisfræði

Hvers vegna fáum við ofnæmi?

Maðurinn

Lamaður maður gengur fyrir eigin hugarafli

Lifandi Saga

Dans indíána orsakaði blóðbaðið við Wounded Knee

Heilsa

Rannsókn: Tæp skeiðfylli af þessari fitutegund daglega dregur úr hættu á heilabilun

Maðurinn

Er hollt að gefa blóð?

Tækni

Vandamál sem gat orðið aðkallandi

Maðurinn

Efnaskiptin eru stöðug frá 20 til 60 ára aldurs

Maðurinn

Er siðblindingi á vinnustaðnum þínum?

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Er sólarvörn yfirhöfuð nauðsynleg ef dvalið er í skugga mestallan daginn?

Maðurinn

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.