Frakki heiðraður fyrir vefnaðarvél

LYON, 1805: Napóleon keisari ánafnar Joseph Marie Jacquard launum til æviloka fyrir að hafa smíðað alsjálfvirkan vefstól – uppfinningu sem því nær kostaði manninn lífið.

BIRT: 04/11/2014

LESTÍMI:

< 1 mínútur

Napóleon keisari er yfir sig hrifinn af nýrri uppfinningu Josephs Marie Jacquard, sjálfþræðandi vefstól. Hans keisaralega tign hefur því ákveðið að uppfinningamanninum verði árlega greidd ákveðin upphæð allt til æviloka. Þessi eftirlaun koma til viðbótar allmörgum heiðursorðum og nafnbótum.

 

Þetta eru viðbrögð keisarans eftir að hann hefur verið viðstaddur sýningu á vélinni í Lyon. Jacquard fann vélina upp árið 1801 og fékk einkaleyfi á henni árið eftir. Þessi vefgerðarvél er svo einstök að hún gæti átt eftir að gerbylta öllum klæðagerðariðnaði.

 

Fram að þessu hafa vefarar þurft að þræða hvern þráð fyrir sig. Það var bæði mikil þolinmæðisvinna og tímafrek. En í vél Jacquards er vefnaðarmynstrið ákvarðað með svokölluðu gatakorti. Með þessu korti er öllum þráðum raðað rétt til að úr fáist ákveðið mynstur.

 

Og þar með er skyndilega unnt að framleiða vefnaðarvöru af áður óþekktri nákvæmni og fyllilega vélrænt.

 

Þessi háþróaða vél er afar óvinsæl meðal vefara, enda óttast þeir um lífsafkomu sína og fyrir aðeins fáeinum árum réðust vefarar bæði á vélina og uppfinningamanninn. Minnstu munaði að Jacquard léti lífið í árás hinna reiðu vefara.

 

„Járnið úr vélunum mínum var selt sem brotajárn, viðurinn höggvinn í eldinn og ég sjálfur hafður opinberlega að spotti,“ skrifaði Jacquard sjálfur um þessa óþægilegu lífsreynslu.

 

En nú er tíminn greinilega farinn að vinna með Jacquard og uppfinning hans nýtur vaxandi vinsælda.

 

Fjölmargir vefnaðarvöruframleiðendur víðs vegar í Evrópu bíða þess með óþreyju að fá að kaupa Jacquardvél og sérfræðingar spá því að í Frakklandi einu muni þessar vélar verða 11.000 talsins.

 

Framsýnir kaupsýslumenn spá því líka að hugmyndin um að nota gatakort og endurtekningu til stýringar muni einhvern tíma í framtíðinni hafa meiri afleiðingar en mögulegt sé að sjá fyrir.

 
 

BIRT: 04/11/2014

vinsælustu greinarnar

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is