Heilsa

Gervihjörtu slá fyrir þig

Ein algengasta dánarörsök okkar eru hjarta- og æðasjúkdómar en vitvélar, prentarar og háþróaður tæknibúnaður eru tilbúin að taka slaginn þegar veikluð hjörtu gefast upp.

BIRT: 07/07/2023

Títanrör afritar blóðrásina

Gervihjörtu þurfa að vera nógu öflug til að geta slegið 115.000 sinnum dag hvern. Bandarískir læknar hafa hannað hjartað í formi títanrörs þar sem um annan endann er tekið inn súrefnissnautt blóð og hreyfanlegur sívalningur beinir svo blóðinu út í lungu og tilbaka. Frá hinu enda rörsins er súrefnisríku blóðinu síðan pumpað út í líkamann.

Klemmur festa gallaðar hjartalokur saman

Lek hjartaloka gerir það að verkum að blóð flæðir aftur í gegnum hólf hjartans sem gæti leitt til hjartabilunar.  Með skurðaðgerð er hægt að setja u.þ.b. 1,5 sm klemmu í hjartað, kreista hjartalokuna saman og stöðva lekann.

Mannsfrumur lifa í plöntum

Í framtíðinni geta læknar e.t.v. sett örlitlar æðar í veikluð hjörtu. Ný tækni býr til þessar fínu æðar með því að skola öllum plöntufrumum úr laufblaði með leysi og skipta þeim út með t.d. æðarfrumum og stofnfrumum. Byggingarefni í frumuveggjum laufa er beðmi eða sellulósi sem hægt er að græða í án þess að valda sýkingum.

Þrívíddarprentari býr til hjörtu úr stofnfrumum

Þrívíddarprentari getur komið í veg fyrir að líkaminn hafni ígræddu hjarta. Nú er hægt að prenta starfhæft nýtt hjarta í þrívídd með því að stafla stofnfrumum úr fituvef sjúklingsins hverja á aðra, sem síðan sérhæfa sig í t.d. vöðvum eða æðum. Gervihjartað er hannað miðað við  tölvusneiðmynd af líkama sjúklingsins.

Stofnfrumur styrkja slaka vöðva hjartans

Veiklaðir hjartavöðvar dæla blóði ekki eins vel og geta leitt til hjartabilunar. Vísindamenn vinna nú að því að hressa upp á veikburða vöðva með frumum úr bandvef hjartans. Þær eru þvingaðar aftur á fósturstigið sem hjartastofnfrumur. Þannig verða þær að nýjum vöðvafrumum sem hægt er að setja í sjúklinginn.

Þrýstingur lofts og mildur faðmur býr til hjartslátt

Gangráður getur valdið sýkingum eða bólgu því rafskautum gangráðsins er stungið í æðar. Ný aðferð  forðast þessa hættu með því að festa hvítan sílikonpoka utan um hjartað með sogskálum á meðan lofti er dælt í þrjú rör til að skapa hjartslátt.

Títanrör afritar blóðrásina

Gervihjörtu þurfa að vera nógu öflug til að geta slegið 115.000 sinnum dag hvern. Bandarískir læknar hafa hannað hjartað í formi títanrörs þar sem um annan endann er tekið inn súrefnissnautt blóð og hreyfanlegur sívalningur beinir svo blóðinu út í lungu og tilbaka. Frá hinu enda rörsins er súrefnisríku blóðinu síðan pumpað út í líkamann.

Klemmur festa gallaðar hjartalokur saman

Lek hjartaloka gerir það að verkum að blóð flæðir aftur í gegnum hólf hjartans sem gæti leitt til hjartabilunar.  Með skurðaðgerð er hægt að setja u.þ.b. 1,5 sm klemmu í hjartað, kreista hjartalokuna saman og stöðva lekann.

Mannsfrumur lifa í plöntum

Í framtíðinni geta læknar e.t.v. sett örlitlar æðar í veikluð hjörtu. Ný tækni býr til þessar fínu æðar með því að skola öllum plöntufrumum úr laufblaði með leysi og skipta þeim út með t.d. æðarfrumum og stofnfrumum. Byggingarefni í frumuveggjum laufa er beðmi eða sellulósi sem hægt er að græða í án þess að valda sýkingum.

Þrívíddarprentari býr til hjörtu úr stofnfrumum

Þrívíddarprentari getur komið í veg fyrir að líkaminn hafni ígræddu hjarta. Nú er hægt að prenta starfhæft nýtt hjarta í þrívídd með því að stafla stofnfrumum úr fituvef sjúklingsins hverja á aðra, sem síðan sérhæfa sig í t.d. vöðvum eða æðum. Gervihjartað er hannað miðað við  tölvusneiðmynd af líkama sjúklingsins.

Stofnfrumur styrkja slaka vöðva hjartans

Veiklaðir hjartavöðvar dæla blóði ekki eins vel og geta leitt til hjartabilunar. Vísindamenn vinna nú að því að hressa upp á veikburða vöðva með frumum úr bandvef hjartans. Þær eru þvingaðar aftur á fósturstigið sem hjartastofnfrumur. Þannig verða þær að nýjum vöðvafrumum sem hægt er að setja í sjúklinginn.

Þrýstingur lofts og mildur faðmur býr til hjartslátt

Gangráður getur valdið sýkingum eða bólgu því rafskautum gangráðsins er stungið í æðar. Ný aðferð  forðast þessa hættu með því að festa hvítan sílikonpoka utan um hjartað með sogskálum á meðan lofti er dælt í þrjú rör til að skapa hjartslátt.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: LEA MILLING KORSHOLM

Abbot,

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Náttúran

Moskítóflugur: Hvað elska þær og hvað hata þær?

Heilsa

Vísindamenn uppgötva óvænta orsök útbreiðslu krabbameins

Alheimurinn

Jörðin er að tæmast af málmum: Næst fer leitin fram úti í geimnum 

Náttúran

Geta plöntur fundið fyrir sársauka?

Tækni

Unnt er að breyta koltvísýringi og metangasi í hreinan orkugjafa með nýrri tímamótatækni

Alheimurinn

Hvað er andefni?

Náttúran

Hvernig veit fræ að það eigi að spíra? 

Heilsa

Breytingarnar á líkamsþyngd geta leitt í ljós hættu á heilabilun

Lifandi Saga

Greitt fyrir Pepsi-Cola með sovéskum kafbátum

Náttúran

Kisulóra er villiköttur

Alheimurinn

Mistök geta verið banvæn fyrir geimfara 

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is