22. apríl 1942
Í síðustu viku er grimmd nasista orðin svo skelfileg að hún dregur allan lífsvilja úr mönnum. Dauðinn er eiginlega betra hlutskipti en þessar ofsóknir. Ég er ekki að ýkja ástand mála hér.
Nasistarnir eru nú farnir að snuðra uppi einhver pólitísk brot sem við eigum að hafa framið í nútíð sem fortíð og aðferðir þeirra bitna á öllum. Þeir geta þannig í raun ákært hvern sem er um einhvers konar glæpi gegn hugmyndafræði sinni og þetta nýta þeir sér til hins ítrasta.
Og hefnd þeirra er villimannsleg og ómennsk. Hún felst ekki í refsingum siðmenntaðrar þjóðar með einhvern vott af skilningi á aðstæðum okkar, heldur fara hópar kaldlyndra morðingja um, froðufellandi af bræði sem þekkja hvorki náð eða miskunn.
Morðingjarnir sem Gestapo sendir út af örkinni ómaka sig ekki einu sinni um að ákæra þá sem þeir dæma til dauða fyrir einhver lögbrot. Þeir vaða fyrirvaralaust inn á heimili manna og skjóta einhvern vesalinginn bara beint í hjartastað – og lífi hans er lokið.
Síðasta dagbókarfærsla Chaim Kaplans er frá vorinu 1942. Ekki er vitað hvað varð um hann.
Frásagnir Chaim Kaplan frá gettóinu
Chaim Kaplan (1880 – 1942) var rektor í hebreskum skóla í Varsjá þegar stríðið braust út. Þrátt fyrir að Kaplan hafi í upphafi verið sannfærður um að „siðmenningin“ myndi sigrast á „þessum húnum nútímans“ gerði hann sér engar grillur um hvað biði gyðinganna.
Þann 1. september 1939 skrifaði hann í dagbók sína að það væri „engin von fyrir gyðinga“. Frá tímanum fyrir innrás Þjóðverja og fram að dauða sínum 1942 helgaði Kaplan sig því verkefni að greina frá hversdeginum í gettóinu og skrásetja þannig eyðileggingu nasista á samfélagi gyðinga í Póllandi.
Dagbókum Kaplans var smyglað út úr gettóinu skömmu fyrir andlát hans og eru þær nú einn mikilvægasti vitnisburður um hvernig lífið gekk þar fyrir sig.
Í Lesnostræti 41 voru móðir og sonur hennar drepin. Ég þekki ekki nöfn þeirra en þetta er satt. Þennan sama daga var forseti samfélags fatlaðra, Gorka, drepinn án nokkurra skýringa. Það sama á við um aðra sem voru drepnir. Dauðinn kom án viðvörunar.
Dag hvern er fólk drepið, fólk sem var fáeinum andartökum áður fullt af lífi og óttaðist ekkert illt, áður en þessir englar eyðileggingarinnar komu og sviptu það lífi.
Minnsta yfirsjón nægir til þess að nasistar hreinlega útrýma „afbrotamanninum“ á staðnum án dóms og laga, hvað þá heldur að undangenginni rannsókn. Kannski stendur einhver hinn rólegasti á götuhorni og nartar í brauð sitt (bara að við hefðum brauð) og sýpur á vatni og á næsta augnabliki er viðkomandi liðið lík á jörðinni.
Í dag vorum við sjónarvottar að slíku ódæði. Þýsk bílalest kom akandi eftir Okopowastræti og stoppaði allt í einu á götunni. Þýskur liðsforingi snaraði sér út úr einum bílnum.
Adolf Eichman hafði meðferðis skrá yfir alla gyðinga í Evrópu á ráðstefnuna í Wannsee. Skráin átti að tryggja að öllum gyðingunum væri útrýmt.
Nasistar ákveða að útrýma gyðingum
Í janúar 1942, þegar þýski herinn situr fastur í eðjunni utan við Moskvu, hittist hópur æðstu yfirmanna nasista í Wannsee, skammt frá Berlín. Meðal þátttakenda er yfirmaður SS, Henrich Heidrich og skilvirka skrifstofublókin Adolf Eichman.
Eichman hefur meðferðis skjöl sem varða búsetu allra gyðinga í Evrópu – af harla grimmilegum ástæðum. Nasistar hyggjast kerfisbundið reka þær 11 milljónir gyðinga sem fyrirfinnast í Evrópu burt og útrýma þeim. Á ráðstefnunni í Wannsee verða nasistarnir sammála um að finna „Endlösung“ eða endanlega lausn á þessu „vandamáli varðandi gyðingana“.
Skömmu síðar hefjast skipulegar fjöldaútrýmingar. Gettóið í Varsjá – þar sem Chaim Kaplan skrimtir – er þannig tæmt af gyðingum sumarið 1942 sem eru sendir til nærliggjandi útrýmingarbúða í Treblinka, Chelmno og síðar Auschwitz.
„Þessi þýski riddari“ sem var vopnaður frá toppi til táar, sendi ungum manni bendingu um að stíga til hliðar og standa þar. Ungi maðurinn hlýddi þessu þegjandi og hljóðalaust.
Þá dró þýski liðsforinginn allt í einu upp byssu og skaut unga manninn í brjóstið. Ungi maðurinn féll dauður til jarðar og enginn þorði að hreyfa legga eða lið.
Að þessu viðurstyggilega verki loknu steig liðsforinginn aftur upp í bíl sinn og hvarf á braut, eins og ekkert hefði í skorist.
Nasistarnir stunda þrenns konar hryðjuverk. Ein aðferð þeirra er sú að velja einhvern af handahófi og skjóta hann. Sérhver gyðingur sem hefur framið minnstu yfirsjón á þetta yfir höfði sér og vitanlega eru allir dauðskelfdir.
Gyðingum er einnig refsað með öðrum hætti: Fyrirvaralaust, án rannsóknar eða ákæru og utan dóms og laga. Öllum stendur ógn af skeytingarlausu ofbeldi þeirra. Á undanförnum dögum, fyrir framan þúsundir vegfarenda, hafa nasistar ráðist upp úr þurru á gyðinga sem ganga um göturnar í sakleysi sínu og lamið þá til óbóta.
Það eina sem nasisti þarf að gera, er að skipa einhverjum gyðingi að stoppa eða koma til sín „sjálfviljugur“. Þetta gera þeir einungis til að geta gengið í skrokk á okkur og miskunnarleysi þeirra er algert.
Þriðja aðferð þeirra felst í niðurlægjandi ókvæðisorðum sem er jafnan fylgt eftir með heiftarlegum barsmíðum. Sársaukavein fórnarlambanna blandast saman við hlátrasköll óðæðismannanna sem skemmta sér hið besta meðan á þessu stendur.
Viðlíka ofbeldi á sér stað alla daga í gettóinu, þar sem menn eru skotnir, kyrktir og barðir í klessu mörgum sinnum á degi hverjum.
Meira en 400.000 gyðingar lifðu í gettóinu í Varsjá, þegar fjöldaflutningar hófust árið 1942. Sagnfræðingar telja að um 300.000 þeirra hafi verið drepnir í gasklefunum eða við tilfallandi aftökur eins og Chaim Kaplan lýsir í dagbók sinni. Aðrir dóu úr hungri, sjúkdómum eða í uppreisninni sem síðustu gyðingarnir stóðu fyrir í janúar árið 1943.
