Alheimurinn

Hvað verður um loftsteinana sjálfa?

BIRT: 04/11/2014

Lofsteinagígar virðast alltaf tómir. En á því leikur enginn vafi að það hefur þurft stóra loftsteina til að skapa þessa stóru gíga og því má sem best velta fyrir sér hvað hafi orðið um loftsteininn sjálfan.

 

Skýringin felst að stórum hluta í stærð loftsteinsins og þeirri orku sem myndast við áreksturinn.

 

Sé loftsteinninn ekki mjög stór og að auki úr hörðu efni, svo sem járni eða hörðu bergi, lifir hann oft af. Í áranna rás hafa fundist mörg þúsund slíkir steinar og margir þeirra eru til sýnis á söfnum.

 

Í einstaka tilvikum verður jörðin fyrir barðinu á stórum loftsteinum, margra tonna þungum.

 

Áreksturinn verður þá mjög harkalegur og loftsteinninn tætist þá yfirleitt í sundur í smásteina eða brennur hreinlega alveg upp.

 

Mjög stórir loftsteinar heyra sem betur fer til undantekninga og lenda ekki á jörðinni nema á mörg þúsund ára fresti.

 

Þetta gerðist þó fyrir um 50.000 árum í Arizona í Bandaríkjunum. Þar skall til jarðar loftsteinn, sem var um 50 metrar í þvermál og 300.000 tonn.

 

Hraðinn við árekstrurinn hefur verið um 40.000 km/klst. Við áreksturinn losnaði orka sem samsvarar 2,5 tonnum af TNT-sprengiefni eða ámóta og 150 Hírósímasprengjur. Gígurinn sem myndaðist er rúmur kílómetri í þvermál.

 

 

Árið 1928 reiknaði stjörnufræðingurinn F.R. Moulton út að árekstursorkan hefði verið svo mikil að loftsteinninn sjálfur hefði alveg brunnið upp.

 

Enn er talið að Moulton hafi í meginatriðum haft rétt fyrir sér. Nýjustu tölvulíkön sýna að loftsteinninn hafi verið því sem næst alveg bráðinn áður en hann náði niður á yfirborðið og hafi úðast yfir nágrennið stórt ský málmagna.

 

Fyrir svo sem tveimur milljörðum ára skullu loftsteinar, um kílómetri í þvermál, til jarðar.

 

Í þessum tilvikum var áreksturinn svo öflugur að loftsteinarnir urðu að dufti. Málmarnir úr þeim blönduðust bergi á talsverðu dýpi. Nú er rekin ábatasöm námuvinnsla þar sem þessir loftsteinar skullu til jarðar.

 
 

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Tækni

Minnislisti nördanna: Búnaður

Tækni

Nú fá róbótar siðferðilegan áttavita

Heilsa

Ný tækni vekur latar sáðfrumur

Jörðin

Glóandi sprengingar skapa hljóðhöggbylgjur

Maðurinn

Þess vegna bragðast ávaxtasafi ekki vel eftir að þú burstar tennur

Maðurinn

Þjálfið heilann: Málgreind

Lifandi Saga

Hver var fyrstur dæmdur fyrir stríðsglæpi? 

Maðurinn

Heilinn sér andlit alls staðar og meðhöndlar þau öll eins

Náttúran

90 sekúndur til dómsdags: Viðbúin gegn hamförunum?

Náttúran

Vísindamenn undrandi: Svona myndast stærstu sandöldur heims

Náttúran

Stiklað á stóru um lotukerfið á 10 mínútum

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is