Flestir sjá plöntur að líkindum fyrir sér sem þá grænu og brúnu plöntuhluta sem við sjáum standa upp úr jörð, en reyndar er meirihluti plöntunnar oft neðanjarðar í formi róta.

Sumar plöntur hafa lagt miklu meira en helming lífmassa síns í rætur og rætur stórra trjáa teygja sig yfirleitt lengra til allra átta en trjákrónan. Tilraun sem gerð var á ræktaðri rúg-plöntu sýndi að eftir 4 mánuði í moldarkassa hafði hún sent frá sér rætur sem samtals mældust 623 km. Yfirborð rótanna var 639 fermetrar og þar með 139 sinnum meira en flatarmál þeirra plöntuhluta sem voru ofanjarðar.

Hversu djúpt rætur plantna vaxa, fer eftir því hversu djúpt plantan þarf að leita eftir vatni. Plöntur á þurrlendum svæðum skjóta rótum sínum dýpst, því þær þurfa að vaxa alla leið niður á grunnvatn sem getur verið á talsverðu dýpi.

Þegar verið var að grafa Súezskurðinn fundu menn t.d. akasíutré með rætur sem náðu allt að 30 metra niður í jörðina. Það eru þó hinar eiginlegu eyðimerkurplöntur, ýmsir smárunnar og grös sem vaxa lengst niður á við og geta komið rótum meira en 50 metra niður. Í námu einni í Arizona-eyðimörkinni fundust þannig rætur mesquitotrés á 53,3 metra dýpi.

M.a. í Suður-Afríku gera námufélög tilraunir með eyðimerkurplöntur með djúptleitandi rætur til að finna verðmæt efni í jörðu. Grasplöntur taka t.d. til sín gull á miklu dýpi og flytja það alla leið upp í þá hluta plöntunnar sem standa upp úr jörðu.