Náttúran

Hve mikla kolefnislosun  spara lestir eiginlega?

Á lestarstöð rakst ég á skilti þar sem auglýst var að maður sparaði gufuhvolfinu meira en 3 kg af koltvísýringi með því að taka lestina í stað þess að aka bíl 30 km til vinnu. Gengur þetta reikningsdæmi upp?

BIRT: 23/11/2023

Auglýsingar járnbrautafyrirtækjanna skjóta ekkert mjög langt fram hjá markinu. Gangi lestin fyrir rafmagni frá endurnýjanlegum orkugjafa en bíllinn fyrir bensíni er þetta nærri lagi.

 

Hver lítri af brenndu bensíni myndar heil 2,38 kg af koltvísýringi, þar eð hver kolefnisfrumeind bindur sig við tvær súrefnisfrumeindir úr andrúmsloftinu. Jafnvel bíll sem eyðir bara ríflega 4 lítrum á hundraðið og kemst þannig 24 km á einum bensínlítra, blæs þannig frá sér a.m.k. 3 kg af CO2 á 30 km.

Bensín tekur til sín súrefni

Bruninn sem knýr bílinn blandar kolefni og súrefni og breytir 1 lítra af eldsneyti í mun þyngri koltvísýring.

1. Bensín varðveitir kolefni

Einn lítri bensíns vegur um 750 g og í því eru kolefnissambönd, svo sem oktan, C8H18. Kolefnið er 87% af þyngdinni. Sem sagt 650 g af kolefni í hverjum bensínlítra.

2. Bruninn losar orku

Við bruna binst oktan súrefni úr loftinu og myndar CO2 og vatn. Kolefni er um 27% af CO2-sameind þar eð atómþyngd kolefnis er 12 en súrefnis 16.

3. Súrefni þyngir útblástur

Bensínvélin nýtir kolefni svo vel að nánast allt binst súrefni. 650 g í 1 bensínlítra soga því til sín 1.730 g súrefnis úr loftinu og mynda 2,38 kg CO2 úr hverjum lítra.

Dísilvél losar 2,66 kg á hvern lítra en er nokkru sparneytnari en bensínvél, þannig að í heildina verður útblásturinn ívið minni.

 

Árið 2019 reiknuðu breskir vísindamenn út losun mismunandi ferðamáta.

 

Innanlandsflug kom verst út með 255 gramma losun á farþega á hvern km.

 

Bensínbíll losar um 192 grömm og dísilbíll 171 gramm sem samsvarar 5,8 og 5,1 kg losun koltvísýrings á 30 km leið. En séu fleiri en einn í bílnum lækkar losun á mann auðvitað mikið.

 

Breskir rafbílar losa 53 grömm á km en á Norðurlöndum er sú tala niðri undir núllinu vegna þess að rafmagnið kemur frá endurnýjanlegum orkugjöfum.

 

Umhverfisvænust er lestarumferðin. Hin rafknúna Eurostar lest losar til dæmis aðeins 6 g af CO2 á mann á hvern km.

 

Súrefnið hverfur hægt

Losun kolefnis úr jarðefnaeldsneyti sem bindur súrefni úr gufuhvolfinu er hægt að mæla beint. Á síðustu 20 árum hafa þannig horfið um 19 af hverjum 1.000 súrefnissameindum gufuhvolfsins.

 

Þessi minnkun súrefnis er þó tæpast nein ógnun við lífverur.

 

Jafnvel samkvæmt svartsýnustu spám loftslagsnefndar Sameinuðu þjóðanna, IPCC, lækkar súrefnishlutfall gufuhvolfsins aðeins úr 20,94% í 20,77% árið 2300.

HÖFUNDUR: NIELS HALFDAN HANSEN

Shutterstock,© Shutterstock & Lotte Fredslund

Náttúran

Krabbar hafa farið sömu ferðina 17 sinnum

Maðurinn

Er veganmatur óhollur börnum?

Maðurinn

Er veganmatur óhollur börnum?

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Lifandi Saga

Ísraelski vígamaðurinn: Vill lifa í friði með Palestínumönnum

Maðurinn

Er hægt að verða gráhærður á einni nóttu?

Heilsa

Hrotur geta verið vísbending um hjartasjúkdóm: Einn hópur er í sérstakri áhættu

NÝJASTA NÝTT

Maðurinn

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Maðurinn

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Jörðin

99 stórborgir eru að sökkva

Jörðin

99 stórborgir eru að sökkva

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Gæludýr koma í veg fyrir offitu og ofnæmi meðal barna

Náttúran

Hvernig bárust kettir til Ameríku?

Heilsa

Er mikið um kyrrsetu hjá þér í vinnunni? Þá getur kaffi lengt líf þitt samkvæmt stórri rannsókn.

Heilsa

Lækning gegn útbreiddum meltingartruflunum finnst í flestum eldhúsum.

Vinsælast

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

3

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

4

Jörðin

Jörðin eftir manninn

5

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

6

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

3

Jörðin

Jörðin eftir manninn

4

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

5

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

6

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Heilsa

Læknar hafa grætt heilt auga í mann

Maðurinn

Nú geta vísindamenn ráðskast með drauma okkar

Tækni

140.000 veirutegundir hafa fundist í þarmaflórunni

Maðurinn

Kornabörn þekkja móðurmálið sitt

Læknisfræði

Hvers vegna fáum við ofnæmi?

Maðurinn

Lamaður maður gengur fyrir eigin hugarafli

Lifandi Saga

Dans indíána orsakaði blóðbaðið við Wounded Knee

Heilsa

Rannsókn: Tæp skeiðfylli af þessari fitutegund daglega dregur úr hættu á heilabilun

Maðurinn

Er hollt að gefa blóð?

Tækni

Vandamál sem gat orðið aðkallandi

Maðurinn

Efnaskiptin eru stöðug frá 20 til 60 ára aldurs

Maðurinn

Er siðblindingi á vinnustaðnum þínum?

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Er sólarvörn yfirhöfuð nauðsynleg ef dvalið er í skugga mestallan daginn?

Maðurinn

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.