Hvernig virkar bylgjukraftur?

Stórar bylgjur sem skella á ströndinni bera auðvitað í sér mikla orku. Hvernig er hægt að virkja þessa orku og geta bylgjuorkuver orðið álíka vinsæl og vindmyllur?

BIRT: 09/11/2022

LESTÍMI:

2 mínútur

Verkfræðingar hamast við að þróa bylgjuorkuver sem geta nýtt orkuna í kraftmiklum bylgjum sjávar.

 

 Sum orkuver eru byggð við ströndina og eiga að nýta brimorkuna. Önnur fljóta á sjó eins og langir ormar og nota bylgjuvaggið til að framleiða straum. 

 

Bylgjuorkuver má einnig hafa á sjávarbotni þar sem þau geta nýtt orku sjávarfallastrauma til að snúa túrbínum. Ein þekktasta gerð bylgjuorkuvera er kennd við „súlusveiflu“ eða OWC (Oscillating Water Column).

 

OWC-orkuver er yfirleitt úr steinsteypu eða stáli og í því er loftfyllt hólf sem bylgjan gengur upp í. Ofan við hólfið er túrbína sem drífur rafal og framleiðir þannig straum.

Þrýstingur skapar rafmagn

Í bylgjuorkuveri sem byggist á súlusveiflu flæða bylgjur inn í hólf og þjappa lofti saman. Þrýstingur frá loftinu knýr túrbínuna.

Bylgjan hækkar súluna

Þegar bylgjan skellur inn lendir hún á skáfleti og berst upp í loftþétt hólf.

Þrýstingur í hólfinu eykst

Loftið í hólfinu þrýstist saman og þrýstingur eykst. Þrýstingurinn knýr túrbínu sem skapar straum.

Bylgjan nýtt í báðar áttir

Þegar bylgjan sogast til baka lækkar þrýstingurinn svo mikið að nú er það lofttæmingin sem knýr túrbínuna.

Á heimsvísu er áætlað að virkja mætti 2.000 gígavött. Slík orkuframleiðsla er því afar áhugaverð en orkuverin hafa hingað til verið of dýr miðað við hversu illa orkan nýtist, t.d. í samanburði við vindorku.

 

Vindmyllur veraldar framleiða nú samanlagt meira en 700 gígavött. Eigi bylgjuorkuver að ná þeim afköstum þarf verðið að lækka og þess vegna vinna verkfræðingar að því að þróa nýjar gerðir.

 

Sumar hugmyndir, t.d. finnska Wave-Roller sem nú er í prófun í Portúgal, eiga að nýta orkuna nokkuð frá landi eða á 10-20 metra dýpi.

 

Almennt gildir að bylgjuorkan er meiri úti á hafi en við ströndina. Á móti kemur að orkuver þar verða dýrari og erfiðari í viðhaldi. Í óveðri geta bylgjur orðið svo hrikalegar að þær eyðileggi orkuverið.

BIRT: 09/11/2022

HÖFUNDUR: MIKKEL MEISTER, JENS E. MATTHIESEN

HÖFUNDARÉTTUR MYNDA: Martin Bond/SPL

vinsælustu greinarnar

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is