Náttúran

Hversu langt er að sjóndeildarhring?

Frá sumarbústaðnum sem liggur nokkuð hátt, sjáum við stundum stór skip úti á hafi en ef við förum alla leið niður í fjöru er skipið horfið. Þetta hlýtur að tengjast sjóndeildarhringnum en hvernig?

BIRT: 25/09/2022

Hafir þú alveg óhindrað útsýni, t.d. út yfir sléttan sjó, breytist fjarlægðin að sjóndeildarhring með því hversu hátt yfir sjávarmáli þú ert. Því hærra sem þú ferð, því lengra sérðu. Standir þú í fjöruborðinu er fjarlægðin út að sjóndeildarhring um 4,5 km. En sértu í 300 metra hæð verða um 61,8 km að sjóndeildarhring.

 

Þessi breyting er alveg kerfisbundin og stærðfræðilega má reikna hana eftir formúlunni: Kvaðratrót hæðar yfir sjávarmál í metrum x 3.570 = fjarlægðin að sjóndeildarhring í metrum. 

 

Í dæminu um 300 metra hæð verður fjarlægðin sem sagt √300 x 3.570 = ca. 61.800 metrar.

 

Formúluna má líka nota til að reikna hve langt sést ofan af tilteknum byggingum. Burj Khalifa í Dubai er t.d. 828 metrar að hæð. Úr þeirri hæð sjáum við þá √828 x 3.570 = ca. 102.700 metrar. Við þetta þarf reyndar að bæta okkar eigin fjarlægð að sjóndeildarhring eða um 4,5 km. Fræðilega séð ættum við sem sagt að sjá turnspíruna á Burj Khalifa úr 102,7 + 4,5 = 107,2 km fjarlægð.

 

Útreikningar af þessu tagi eru þó auðvitað hrein stærðfræði og slík nákvæmni á takmarkað erindi inn í raunveruleikann. Útreikningurinn gerir t.d. ráð fyrir að jörðin sé nákvæmlega kúlulaga með alveg slétt yfirborð, svo og að útsýnið sé alveg óhindrað og aðstæður fullkomnar. En móða, ský eða bylgjur á sjó breyta miklu um það hve langt maður sér frá sama stað við mismunandi aðstæður og veðurskilyrði. Á hinn bóginn getur hitamunur í lofti sveigt ljósið þannig að maður sjái það sem er í raun utan sjóndeildarhrings og þá er talað um að sjá eitthvað í hillingum.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Ritstjórnin

Fabrice Villard on Unsplash

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Náttúran

Köngulóin er sköpuð til að myrða

Lifandi Saga

Fangar í útrýmingarbúðum fölsuðu peninga fyrir nasista

Heilsa

Vísindamenn: Blóðsýni afhjúpa elliglöp 15 árum fyrir einkenni

Maðurinn

Af hverju erum við með mismunandi blóðflokka?

Alheimurinn

Bilaðasta tilraun heims: Komdu með í ferðalag til endimarka alheims

Maðurinn

Getur kláði verið smitandi?

Alheimurinn

Jörðinni var bjargað af illa tvíbura sínum

Heilsa

Fjöldi daglegra salernisheimsókna getur haft afleiðingar fyrir heilsuna

Maðurinn

Genagalli gerir albínóa hvíta

Maðurinn

Hið fullkomna morð er dautt

Lifandi Saga

Teþorstinn knésetti stórveldi

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is