Nefdropar koma í veg fyrir alsheimer

Enn sem komið er fyrirfinnst engin lækning gegn alsheimer en eftir 20 ára rannsóknir er þó viðbúið að bólusetning sé innan seilingar.

BIRT: 13/02/2023

LESTÍMI:

2 mínútur

Heilasjúkdómurinn alsheimer er algengasti heilabilunarsjúkdómur sem um getur en vísindamönnum hefur enn sem komið er ekki tekist að þróa rétta bóluefnið.

 

Nú eru í þann veg að hefjast fyrstu tilraunirnar á mönnum en þeim er ætlað að sannreyna öryggi og áhrif væntanlegs nefúða gegn þessum taugahrörnunarsjúkdómi.

 

Tilraunirnar marka tímamót

Vísindamenn við Brigham and Women sjúkrahúsið í Boston í Bandaríkjunum hyggjast gera tilraunir með bóluefnið á 16 sjúklingum á aldrinum 60-85 ára, eftir 20 ára tilraunir með bóluefnið.

 

Ef marka má fremsta vísindamanninn í þessu tilraunastarfi, dr. Howard L. Weiner, markar þetta skref tímamót í viðleitni manna til að uppræta þennan sjúkdóm.

 

Sjúklingarnir höfðu allir fengið einhver einkenni um alsheimer snemma á lífsleiðinni og er hverjum þeirra gefnir tveir skammtar af nefúðabóluefninu með einnar viku millibili.

 

Jákvæðar niðurstöður í músum

Í bóluefninu er stuðst við burðarefnið prótóllín sem vísindamenn binda vonir við að muni virkja ónæmisviðbrögð líkamans með hvítu blóðkornunum sem er að finna í eitlum á hliðum hnakkans og á honum aftanverðum.

 

Þaðan er blóðkornunum svo ætlað að ferðast upp í heila til að ráðast til atlögu við svonefndar beta-amýlóíð-skellur sem vísindamenn álíta vera helstu orsök alsheimers.

 

Aðferðin sem stuðst er við í þessari tilraun hefur verið rannsökuð í þaula undanfarna tvo áratugi. Rannsóknirnar leiddu í ljós að aðferðin gat bæði komið í veg fyrir og læknað alsheimer í músum.

 

Vísindamenn benda hins vegar á að grundvallarmunur sé á músum og mönnum. Þegar alsheimer á í hlut, hefur fyrri reynsla leitt í ljós að jákvæðar niðurstöður hvað mýs snertir þurfa ekki endilega að eiga við um menn.

Taugasérfræðingurinn og stjórnandi tilraunarinnar, dr. Howard L. Weiner.

Búist við gífurlegri alsheimer-aukningu

Samkvæmt upplýsingum frá Alþjóðaheilbrigðismálastofnuninni, WHO, þjást um 55 milljónir manna um gjörvallan heim af heilabilun og gert er ráð fyrir að fjöldinn aukist upp í 78 milljónir árið 2030 og alls 139 milljónir árið 2050.

 

Vísindamannateymið sem stendur fyrir rannsókninni í Brigham and Women sjúkrahúsinu, gerir ráð fyrir að koma megi í veg fyrir 40 hundraðshluta allra tilfella með breyttum lifnaðarháttum.

 

Meðal þeirra breytinga sem læknar leggja til eru hreyfing, heilnæm fæða, svo og aukin andleg og félagsleg virkni.

 

Vísindamenn eru byrjaðir á þessum fyrsta hluta tilraunarinnar til þess að tryggja að bóluefnið sé hættulaust fólki. Ef allt fer að óskum mun næsta stig rannsóknarinnar felast í mati á áhrifum þess.

BIRT: 13/02/2023

HÖFUNDUR: Denis Rivin

HÖFUNDARÉTTUR MYNDA: Shutterstock,© Len Rubenstein

vinsælustu greinarnar

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu með áskrifandi að blaðinu?

Áskrifendur geta fengið áskrift af vefnum hér

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is