Tækni

Nýir róbótar geta verið afar varhugaverðir

Margir af helstu framleiðendum róbóta vara yfirvöld ríkja við því að vopnavæða þjarka sína. Hér eru fimm nýleg dæmi – og skýringar á þessum áhyggjum forsvarsmanna fyrirtækjanna.

BIRT: 20/11/2023

Róbótar verða stöðugt aflmeiri, hraðari og sífellt gáfaðri. Það gerir þá ekki bara að hæfari við að aðstoða á byggingarsvæðum, verksmiðjum eða á sjúkrahúsum – þeir geta líka orðið hættulegri ef þeir falla í rangar hendur.

 

Nokkur leiðandi róbótafyrirtæki hafa því sent frá sér sameiginlega viðvörun: Róbóta ætti aldrei að nota sem vopn.

 

Fyrirtækin heita því að þau muni aldrei búa til róbóta með það að markmiði að skaða aðra.

 

En sama hvernig fyrirtæki reyna að tryggja vörur sínar, þær geta orðið hættulegar.

 

En hversu hættulegir eru róbótar í raun og veru? Hér eru fimm nýjustu róbótar þessara fyrirtækjanna og úttekt á því hversu mikil hætta stafar af þeim.

 

SÁ HRAÐSKREIÐI

Vopnaður hundur hrellir internetið

Go1 vegur einungis 12 kíló og getur náð 17 km hraða á klst., og er einn hraðskreiðasti og léttasti þjarkurinn á markaði.

 

„Hundur“ þessi getur borið fimm kg og er ætlað að geta sinnt margvíslegum verkefnum.

 

Go1 er falur fyrir „einungis“ tæpa 2.700 dali. Unitree Robotics, sem framleiðir Go1, hefur markvisst stefnt að því að þessi þjarkur sé eins ódýr og kostur er, til þess að einstaklingar hafi ráð á honum – en ekki bara fyrirtæki eða þjóðlönd, sem eru núna helstu kaupendur stærri róbóta og einnig viðlíka róbótahunda.

 

Go1 er einkum frægur fyrir að geta beitt sjálfvirku skotvopni á myndskeiði, sem almennur borgari birti á netinu.

 

Hversu hættulegur er hann?

Það er hægt að útbúa Go1 með sprengjuvörpum sem og sjálfvirkum skotvopnum, eins og má sjá á víðfrægu YouTube-myndskeiði.


Mat: Hættulegur.

 

EFTIRLIT

Lipur eftirlitsbotti kannar gasver

Svissneska fyrirtækið ANYbotics framleiðir fjórfætta róbótann ANYmal. Róbótinn er sterkbyggður og getur komist yfir allskonar vegleysur, trítlað upp brattar tröppur, klofað yfir hindranir og holur og þrengt sér í gegnum þröngar gáttir.

 

Róbótinn er búinn m.a. leysi-skanna og hitamyndavél, og hægt er að klæðskerasauma hans fyrir mismunandi verkefni, t.d. eftirlit og viðhald ýmis konar.

 

Hann er einkum ætlaður til notkunar í olíu- og gasiðnaði. Með gasskynjara sínum getur róbótinn þefað mögulegan leka uppi.

 

ANYmal getur hreyft sig til hliðanna, fram á við og aftur á bak og þarf því aldrei að snúa sér. Nýjasta gerð róbótans er með hjólabúnað og getur rúllað um með allt að 22 km/klst.

 

Hversu hættulegur er hann?

ANYmal er hannaður þannig að honum er ekki kleift að skemma olíu – og gasleiðslur. Hann er mjög hægfara (4,7 km á klst.) og er ætlaður til að sinna eftirliti. 

 

Mat: Lítið hættulegur.

 

SENDILLINN

Hauslaus lagerþjarki og sendill

Fyrirtækið Agility Robotics í Oregon, BNA, hefur þróað tvífætta þjarkann Digit – sem óháð því að hann er hauslaus – hreyfir sig eins og manneskja.

 

Skrokkurinn er alsettur skynjurum, þannig að bottinn kemst framhjá margvíslegum hindrunum. Hann er hugsaður sem dugmikill lagerstarfsmaður eða sendill, sem getur borið allt að 18 kg í hverri ferð.

 

Þessi 1,58 cm hái og 45 kg þungi þjarkur notar arma sína til að halda jafnvægi eða ýta frá sér fyrirstöðum til að forðast fall.

 

Digit getur gengið aftur á bak, til hliðar og farið yfir torfærur. Þjarkurinn getur gengið á hraða sem nemur um 5,4 km/klst, en það þykir röskur gangur manna.

 

Hversu hættulegur er hann?

Styrkur Digits og hraði er ekki mikill, en hakkarar gætu auðveldlega nýtt sér sendilinn til að skila af sér sprengjum hverskonar.

 

Mat: Lítið hættulegur.

 

VINNUHESTURINN

Ökubottinn þolir geislavirkni

Kanadíska fyrirtækið Clearpath Robotics hefur þróað hinn tæplega eins metra langa og 50 kg þunga Husky. Husky getur náð hraða sem nemur 3,6 km/klst.

 

Búinn fjórum torfærudekkjum getur hann plægt sig í gegnum leðju, straumvötn og kafdjúpan snjó.

 

Husky getur borið heil 75 kg og fæst með 360 gráðu hringsjá, róbótaarmi og þrívíddar myndavél sem greinir fjarlægðir hverju sinni.

 

Vísindamenn við University of Toronto hyggjast nýta þennan þjarka til að undirbúa margvíslega könnun á öðrum plánetum.

 

Hversu hættulegur er hann?

Hakkarar geta auðveldlega nýtt sér veikleika og eiginleika Huskys til að t.d. meðhöndla geislavirk efni og þannig valdið gríðarlegum usla. En það hvað þjarkinn er svifaseinn dregur nokkuð úr hættunni.

 

Mat: Afar hættulegur.

 

FJÖLLISTAMAÐURINN

Þjarki slær í gegn á netinu

Bandaríska fyrirtækið Boston Dynamics framleiðir torfæruhundinn Spot, sem er lunkinn við að fara upp tröppur, getur komist yfir margvíslegar hindranir og farið leiða sinna um vegleysur.

 

Auglýsingamyndböndum er Spot er jafnan drreift vítt og breitt  – árið 2017 náði myndskeið af honum að opna dyr í efsta sæti á á YouTube.

 

Spot er fyrirtaks varðhundur, getur vaktað svæði og gert þrívíddarkort af umhverfi sínu. Myndavélar gera honum kleift að fara í allar áttir án þess að rekast á fyrirstöður.

 

Hámarkshraði Spots með 14 kg farm er 6 km/klst og hægt er að fest á þjarkann arm, sem getur snúist og gripið hluti.

 

Hversu hættulegur er hann?

Hægt er að setja skotvopn á Spot, rétt eins og Go1 – en Boston Dynamics mæla eindregið gegn því.

 

Mat: Hættulegur

HÖFUNDUR: STINE OVERBYE,

© Shutterstock, © Unitree,© ANYbotics,© Agility Robotics,© Neil Adams,

Maðurinn

Höfuðkúpan getur afhjúpað sjúkdóm

Lifandi Saga

Hreingerning í Þýskalandi:  Rætur nasisma átti að rífa upp með rótum

Lifandi Saga

Hreingerning í Þýskalandi:  Rætur nasisma átti að rífa upp með rótum

Náttúran

Geta plöntur fundið fyrir sársauka?

Náttúran

Geta plöntur fundið fyrir sársauka?

Maðurinn

Hve mikið gagnamagn rúmast í heilanum?

Náttúran

Sníkill gæðir okkur fegurð

Læknisfræði

Ný tækni lokkar krabbafrumur úr felum

NÝJASTA NÝTT

Náttúran

Býflugur: Sjö hlutir sem þú ættir að vita um mikilvægustu dýr heims 

Lifandi Saga

Brostu! Þetta er falin myndavél

Náttúran

Skynja dýr yfirvofandi náttúruhamfarir?

Heilsa

Of lítið af þessari fæðutegund á meðgöngu getur aukið hættuna á að barnið fái ADHD

Lifandi Saga

Hver var æpandi múmían?

Maðurinn

Er hægt að þreytast af fersku lofti?

Lifandi Saga

Hvers vegna lítur dagatal svona út?

Tækni

Óvinsæl flugsæti eru öruggust

Lifandi Saga

Búdda skapaði paradís – fyrir karla

Heilsa

Vísindamenn uppgötva óvænta orsök útbreiðslu krabbameins

Náttúran

Býflugur: Sjö hlutir sem þú ættir að vita um mikilvægustu dýr heims 

Lifandi Saga

Brostu! Þetta er falin myndavél

Náttúran

Skynja dýr yfirvofandi náttúruhamfarir?

Heilsa

Of lítið af þessari fæðutegund á meðgöngu getur aukið hættuna á að barnið fái ADHD

Lifandi Saga

Hver var æpandi múmían?

Maðurinn

Er hægt að þreytast af fersku lofti?

Lifandi Saga

Hvers vegna lítur dagatal svona út?

Tækni

Óvinsæl flugsæti eru öruggust

Lifandi Saga

Búdda skapaði paradís – fyrir karla

Heilsa

Vísindamenn uppgötva óvænta orsök útbreiðslu krabbameins

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Lifandi Saga

Mömmustrákur tryggði bandarískum konum kosningaréttinn

Lifandi Saga

Mömmustrákur tryggði bandarískum konum kosningaréttinn

Lifandi Saga

Hermaður sá heiminn á hvolfi eftir heilaskaða

Lifandi Saga

Hermaður sá heiminn á hvolfi eftir heilaskaða

Alheimurinn

Eitilhörð samkeppni um að leysa ráðgátur sólkerfisins

Læknisfræði

Soðnir kettir læknuðu nánast allt á miðöldum

Tækni

Eru eineggja tvíburar erfðafræðilega eins?

Alheimurinn

Mistök geta verið banvæn fyrir geimfara 

Vinsælast

1

Náttúran

Moskítóflugur: Hvað elska þær og hvað hata þær?

2

Heilsa

Vísindamenn uppgötva óvænta orsök útbreiðslu krabbameins

3

Lifandi Saga

Hver var æpandi múmían?

4

Maðurinn

Höfuðkúpan getur afhjúpað sjúkdóm

5

Náttúran

Geta plöntur fundið fyrir sársauka?

6

Tækni

Óvinsæl flugsæti eru öruggust

1

Náttúran

Moskítóflugur: Hvað elska þær og hvað hata þær?

2

Heilsa

Vísindamenn uppgötva óvænta orsök útbreiðslu krabbameins

3

Lifandi Saga

Hver var æpandi múmían?

4

Tækni

Óvinsæl flugsæti eru öruggust

5

Lifandi Saga

Búdda skapaði paradís – fyrir karla

6

Náttúran

Býflugur: Sjö hlutir sem þú ættir að vita um mikilvægustu dýr heims 

Lifandi Saga

Greitt fyrir Pepsi-Cola með sovéskum kafbátum

Heilsa

10 matvæli með meira C-vítamín en appelsínur

Maðurinn

Þráhyggja tekur heilann í gíslingu

Saga

Af hverju ráða Bandaríkin yfir Guantanamo?

Jörðin

Vísindamenn finna sönnun fyrir stærsta jarðskjálfta mannkynssögunnar

Maðurinn

Af hverju get ég ekki kitlað sjálfan mig?

Menning

11 dýrustu málverk heims

Maðurinn

Hversu lengi getum við lifað án matar?

Lifandi Saga

,,Kjarnorkusprengjurnar voru ástæða uppgjafar Japana“

Maðurinn

Hvað verður um líkamann eftir jarðarförina?

Maðurinn

Geta siðblindir lifað eðlilegu lífi?

Tækni

Vetnisflugvél fer sína fyrstu mönnuðu ferð

Býflugur: Sjö hlutir sem þú ættir að vita um mikilvægustu dýr heims 

Vel snyrtir garðar og landbúnaður á iðnaðarskala felur í sér að býflugur jarðar skortir bæði heimili og fæðu. Og að sama skapi ráðast örlög okkar af þessum iðnu frjóberum. Hér getur þú lesið um hvers vegna við getum ekki verið án þeirra og eins hvað þú gætir gert til að hjálpa býflugum.

Náttúran

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is