Alheimurinn

Nýr sjónauki leitar hættulegra loftsteina

Jörðin hefur eignast nýjan varðhund. Í Chile á sjónauki að skanna næturhimininn og finna loftsteina sem með ógnarhraða, ferðast um sólkerfið og vernda þannig hnöttinn fyrir árekstrum loftsteina.

BIRT: 13/05/2021

Alheimurinn – Loftsteinar

Lestími: 3 mínútur

 

Í Chile-eyðimörkinni hefur nýr sjónauki nýlokið fyrstu skoðun sinni um geiminn.

 

Geimsjónaukinn Test-Bed-Telescope 2 eða TBT2 í La Silla stjörnukoðunarstöðinni er ætlað að tryggja að hættuleg smástirni komist aldrei aftur aftan að stjörnufræðingum.

 

Með spegli sínum beint að næturhimninum mun sjónaukinn greina hluti sem þeytast um geiminn á hugsanlegri árekstrarbraut við jörðina.

 

Loftsteinaveiðimenn eiga að forðast hamfarir

 

Himinninn yfir Chelyabinsk í Suður-Rússlandi lýsti upp í gríðarlegu ljóshafi 15. febrúar 2013 á meðan hvellur skapaði þrýstibylgju sem splundraði gleri í að minnsta kosti 2.700 byggingum.

 

Á himninum yfir milljónaborginni sprakk loftsteinn, 20 metrar í þvermál, á yfir 60.000 km. hraða á klst. og með allt að 33 sinnum meiri kraft en kjarnorkusprengjan í Hiroshima.

 

Myndband: Horfðu á smástirni springa yfir Chelyabinsk

 

 

Stjörnufræðingar höfðu ekki uppgötvað þetta svokallaða nærstirni sem táknar smástirni sem fara innan við 45 milljón kílómetra fjarlægð frá braut jarðar.

 

Yfir 20.000 nærstirni eru þekkt en hundruð þúsunda nærstirna geta vegna stærðar, hraða eða braut miðað við Jörðu, falist í sólkerfinu.

 

Með TBT2 munu geimvísindasamtökin tvö, ESO og ESA, sjá til þess að atburður eins og í Chelyabinsk uppgötvist tímanlega svo hægt sé að forðast meiðsl og mannskaða.

 

Sjónaukinn er með 56 sentimetra spegil og tekur upp sýnilegt ljós. Sjónaukinn sjálfur er ekki byltingarkenndur en hugbúnaðurinn á að sýna stjörnufræðingum hvernig fullkomlega sjálfvirkt net sjónauka geti sem auðveldast komið auga á eldfljót smástirni og metið ógnina.

 

Hugbúnaðurinn sjálfur skipuleggur athuganirnar og kerfið sjálft skýrir frá stöðu næturinnar og upplýsingum um skoðaða hluti. Stjörnufræðingar geta síðan skipulagt nauðsynlegar rannsóknir til viðbótar.

 

TBT2 á að vinna með samsvarandi sjónauka á norðurhveli jarðar, TBT1.

 

Sjáðu myndband af smástirniveiðum sjónaukanna

 

Næturvaktin lætur vita

 

Sjónaukaparið er fyrsta stóra tilraunin til að verja Jörðina og sameiginlegt nafn þeirra er Flyeye.

 

          Ljósinu er beint í röð smærri spegla í Flyeye sjónaukunum sem á að veita sem víðtækasta sjónsviðið.

 

Kerfið samanstendur af neti fjögurra sjónauka sem dreifast um heiminn og frá árinu 2030 eiga að geta varað við, þremur vikum áður en smá og hröð smástirni sem eru 40 metrar í þvermál nálgast Jörðina.

 

Hið fullkomlega sjálfvirka samstarf á að skanna himininn á hverju kvöldi og finna mögulegar ógnir byggðar á frumkvöðlastarfi TBT2.

 

13.05.2021

 

 

 

JEPPE WOJCIK

 

 

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Maðurinn

Ný rannsókn leiðir í ljós: Þetta er barnið í systkinahópnum sem er oftast í uppáhaldi hjá foreldrum

Jörðin

Kólnar jörðin smám saman að innanverðu?

Náttúran

Af hverju er ekki hættulegt að búa í Hírósíma?

Lifandi Saga

Hvað varð um „skriðdrekamanninn“ á Torgi hins himneska friðar? 

Maðurinn

Hvenær byrjuðu menn að reykja?

Lifandi Saga

Hver er munurinn á sjíta – og súnníta múslimum? 

Lifandi Saga

„Fólk trúði því að jörðin væri flöt“

Náttúran

Sjáið furðuverurnar: Óþekktar tegundir leynast í djúpinu 

Maðurinn

Ættartréð vefst fyrir vísindamönnum: Hverjir voru forfeður okkar?

Alheimurinn

Svarthol gata alheim okkar 

Menning

Nei! Jörðin er ekki flöt

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is