Maðurinn

Salamöndrugen gætu skaffað okkur útlimi

Hæfni salamöndrunnar til að endurmynda útlimi er í genunum sem hafa öll verið kortlögð.

BIRT: 26/10/2023

Mexíkóska salamandran býr yfir alveg einstæðum hæfileikum.

 

Frá sjónarhóli líffræðinnar lifir hún á lirfustigi alla ævi og verður því eiginlega aldrei „fullorðin“. En hún hefur líka ótrúlega hæfni til að endurskapa útlimi sína ef þeir skaddast.

 

Tilraunir sýna að hún getur líka endurmyndað heilavef og önnur líffæri, auk þess sem líffæraígræðslu milli einstaklinga fylgja engin vandkvæði.

 

Vantar gen

Vísindamenn hafa í áratugi reynt að komast að því hvernig þetta getur gerst og nú hefur þeim orðið nokkuð ágengt.

Hópur vísindamanna hjá Líffræðistofnun Vínarborgar í Austurríki hefur loksins kortlagt erfðamengi salamöndrunnar í heild.

 

Þetta var risavaxið verkefni því í erfðamenginu eru 32 milljarðar basapara og það er tífalt á við erfðamengi mannsins.

 

Komið hefur í ljós að margvísleg gen eru eins og í öðrum froskdýrum. Þessi gen eiga vafalaust þátt í hæfninni til að endurmynda útlimi.

 

Heilinn gerir við sig sjálfur

Í salamöndruna vantar hins vegar genið PAX3 sem gegnir hlutverki varðandi þróun tauga og vöðvavefja. Annað gen, PAX7, hefur tekið við þessu hlutverki.

 

Takist mönnum að finna nákvæmlega ástæðurnar fyrir sérstakri hæfni salamandranna, kynni að verða unnt að líkja eftir þeim og menn vonast þá til að m.a. yrði unnt að endurmynda heilavef í mönnum og auðvelda líffæraígræðslur.

HÖFUNDUR: Ritstjórn

© Getty,, © Giphy

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Jörðin

Stærsta stöðuvatn heims

Lifandi Saga

Hversu margar aðalbækistöðvar hafði Hitler yfir að ráða?

Alheimurinn

Er jörðin kúla?

Lifandi Saga

Áður en til fangelsisrefsingar kom hljóðaði dómurinn upp á: Kvalir og niðurlægingu

Maðurinn

Grænar hægðir: Þess vegna breytist liturinn í klósettskálinni

Lifandi Saga

Hvaða land hefur oftast farið í stríð?

Lifandi Saga

Umdeilt starf dóttur nasista

Alheimurinn

Nú eru tungl Satúrnusar 146

Maðurinn

Er fólk með stórt höfuð greindara en aðrir?

Maðurinn

Mannfólkið hefur kysst í 4.500 ár

Náttúran

Risavaxin sjávarskrímsli vakin til lífs slá öll met. 

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is