Sérstakt prótín gæti átt sök á andlitsbólum

Andlitsbólur eru meðal algengustu – og jafnframt dularfyllstu – húðsjúkdóma heims. Nú sýna nýjar rannsóknir mögulega ástæðu fyrir því að sumt fólk þjáist af þessum furðulegu bólguhnúðum.

BIRT: 01/04/2023

LESTÍMI:

3 mínútur

Mörg hundruð milljónir verða bólugrafnar sem kallað er en ástandið einkennist af bólum, húðormum og rauðum, aumum smáhnúðum, bæði í andliti og annars staðar á líkamanum.

 

Það er þó mikið sem vísindamenn vita ekki um þennan sjúkdóm, m.a. er óþekkt hvers vegna sumt fólk verður fyrir honum en annað sleppur alveg.

 

Ný rannsókn sem birt var í vísindatímaritinu Nature sýnir nú að ástæðuna kynni að mega finna í tilteknu prótíni eða öllu heldur skorti á því.

 

Húðsýni af sjúklingum með bólur reyndust hafa minna af prótíninu GATA6 en sýni úr heilbrigðum.

Prótínið hefur áhrif á húðfitu

Að sögn vísindamannanna hefur GATA6-prótínið áhrif á hegðun frumna í fitukirtlunum. Það stýrir því m.a. hversu mikla fitu kirtlarnir framleiða, þar eð prótínið stýrir áhrifum karlhormónsins testósteróns á fitukirtlana.

 

Fitukirtlarnir eru litlir og hafa aðsetur í hársekkjum. Þeir framleiða fituolíu sem gegnir því hlutverki að vernda húðina og halda henni rakri. Fitukirtlar eru um allan líkamann en flestir í hársverðinum, andlitinu, efst á bakinu og á bringunni miðri. Þetta eru því þeir staðir þar sem bólurnar birtast helst.

 

Hvers vegna sumt fólk hefur minna af þessu prótíni í húð en annað er enn óvíst en vísindamennirnir gera sér vonir um að þessi uppgötvun geti rutt brautina fyrir frekari rannsóknir og bætta meðferð við þessari óáran.

Þannig breytist skaðlaus baktería í gula bólu

Eitruð blanda dauðra húðfrumna, fitu og mikils fjölda baktería kemur ónæmiskerfinu til að bregðast við og umbreyta hársekkjum í útbólgnar bólur.

Hársekkurinn fyllist af dauðum frumum

Á frumstigi bólumyndunar taka húðfrumur að vaxa og skipta sér hraðar en eðlilegt er. Þegar þær deyja er þeim sjálfkrafa ýtt frá og þær enda í hársekksopinu á yfirborði húðarinnar.

Dauðar frumur og fita mynda kekki

Fitukirtlarnir í hársekknum mynda jafnt og stöðugt nýja fitu. Á leið sinni upp úr hársekknum blandast fituolían dauðum frumum og þannig myndast kekkur sem lokar hársekknum, þannig að fituolían nær ekki út á yfirborðið.

Bakteríur blómstra í fitunni

Bólubakterían er almennt skaðlaus og lifir á húðfitu. Hún blómstrar í fitukekkinum, fjölgar sér hratt og skilur eftir sig lífefnahimnu sem leggst yfir fitukökkinn.

Blóðkorn ráðast á bakteríurnar

Hinn mikli bakteríufjöldi ertir húðina og virkjar ónæmiskerfið. Hvít blóðkorn mæta á staðinn og gleypa bakteríur en húðfrumur berjast gegn þeim með eiturefnum.

Bólga blæs út bólu

Ónæmiskerfið veldur bólgu í hársekknum. Fitukirtlarnir halda þó áfram framleiðslunni eins og ekkert hafi í skorist. Hársekkurinn er stíflaður og tútnar út og myndar auma bólu.

BIRT: 01/04/2023

HÖFUNDUR: CHARLOTTE KJÆR

HÖFUNDARÉTTUR MYNDA: Shutterstock

vinsælustu greinarnar

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu með áskrifandi að blaðinu?

Áskrifendur geta fengið áskrift af vefnum hér

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is