Við Íslendingar eigum líklega heimsmet í að skjóta upp flugeldum um áramót til að fagna komu nýs árs og kveðja hið gamla.
En um miðnættið þegar lætin eru sem mest og flugeldarnir lýsa upp næturhimininn eru aragrúi flugla í eldlínunni.
Ærandi sprengingar og glitrandi ljósblossar eiga að skapa hátíðarstemningu og gleði en skapar gríðarlega skelfingu, streitu og ringulreið meðal fugla auk annara dýra.
Og þetta hefur alvarlegar afleiðingar samkvæmt hollenskri rannsókn.
Vísindamenn hafa fundið út, með gögnum frá veðurratsjám og opinberri fuglatalningu hversu margir fuglar hefja sig á loft þegar flugeldaskothríðin hefst, í hvaða fjarlægð frá flugeldunum þetta gerist oftast og hversu lengi áramótasprengingarnar hafa áhrif á hegðun fuglanna.
100.000 sinnum fleiri fuglar á flugi
Vísindamennirnir frá háskólanum í Amsterdam hafa fylgst með mismunandi fuglategundum á svæðum þar sem skotið er upp flugeldum á gamlárskvöld.
Í ljós kemur að það eru að meðaltali 1000 sinnum fleiri fuglar fljúgandi á gamlárskvöld en aðrar nætur. Sums staðar er jafnvel allt að 100.000 sinnum venjulegur fjöldi fugla.
Flugeldarnir hafa áhrif á fugla í allt að 10 kílómetra fjarlægð frá skotstað.
„Milljónir fugla taka flugið skyndilega vegna hávaða og ljóss. Í löndum þar sem fjöldi fugla hefur vetrarsetu eru milljónir fugla sem verða fyrir gríðarlegum áhrifum af völdum flugelda,“ segir Bart Hoekstra, sem rannsakar líffræðilegan fjölbreytileika og gangverk vistkerfa við háskólann í Amsterdam.
Fjöldi fuglategunda hefur vetursetu í löndum eins og Danmörku, Svíþjóð, Noregi, Finnlandi og Hollandi sem og hér á landi. Þessi lönd búa við kalda og snjóþunga vetur og ýmsar fuglategundir flytjast til þessara svæða til að nýta sér mildara strandloftslag, hafið og fæðuauðlindir.
Varanleg áhrif
Hávær áramótafagnaður okkar virðist trufla náttúrulega hegðun fuglanna í langan tíma.
Rannsóknin sýnir að fuglarnir þurfa að meðaltali 10 prósent lengri tíma til að verða sér úti um fæðu næstu 11 dagana – í sumum tilfellum jafnvel lengur.
Fuglarnir þurfa greinilega fjölda daga til að ná upp glataðri orku og venjast nýjum og ókunnugum slóðum eftir flótta frá flugeldunum.
Fuglarnir nota meiri orku en venjulega eftir fjölda klukkustunda á flugi og lengri tíma án fæðu. Orka, sem á erfiðum vetrarmánuðum, þegar fæða getur verið af skornum skammti, er afar dýrmæt.
Gríðarleg birta flugeldanna veldur því einnig að hættan á að fuglarnir rekist á byggingar, tré og aðrar hindranir eykst verulega.
Vísindamennirnir sem unnu rannsóknina telja að við getum hjálpað fuglunum með því að koma upp flugeldalausum svæðum.
”Þessi svæði geta verið þar sem áhrif ljóss og hljóðs eru ekki eins mikil eins og t.d. nálægt skóglendi. Það væri samt langbest fyrir fuglana ef við nýttum okkur hljóðlátar ljósasýningar eins og til dæmis drónasýningar eða lágværra skrautflugelda,“ segir Hoekstra í fréttatilkynningu.
