Um miðja 19. öld varði þýski læknirinn Carl Reinhold August Wunderlich mörgum árum til að safna upplýsingum um líkamshita mörg þúsund manns.
Tilgangur hans var að skilgreina nákvæmlega hvert væri eðlilegt hitastig líkamans og það var þá ákvarðað 37 gráður að meðaltali.
Fyrir nokkrum árum uppgötvaði hópur vísindamanna hjá Stanfordháskóla í BNA að líkamshitinn virðist hafa lækkað jafnt og stöðugt síðustu 150 árin og er nú 36,4 gráður að meðaltali.
Mannslíkaminn virðist sem sagt fara lítils háttar kólnandi án þess að vísindamenn hafi getað útskýrt nákvæmlega hvers vegna. En nú hafa læknar hjá Michiganháskóla í BNA fundið mögulega ástæðu – í tilteknu líffæri.
Lífshættuleg sýking réð ferðinni
Til að finna ástæðu lækkandi líkamshita rannsökuðu læknarnir meira en 100 sjúklinga sem lagðir höfðu verið inn á sjúkrahús vegna blóðeitrunar. Blóðeitrun er alvarlegt ástand sem skapast af því að bakteríur komast í blóðrásina og geta mögulega komist inn í líffærin.
Þetta lífshættulega ástand getur leitt af sér mjög háan hita en fyrri rannsóknir hafa sýnt að líkamshiti sjúklinga með blóðeitrun er mjög misjafn. Vísindamennirnir athuguðu nú hvort bakteríur í meltingarvegi, svonefnd þarmaflóra sjúklinganna, gætu haft áhrif.
Bakteríur ráða hitanum
Eftir á prófuðu þeir niðurstöður sínar á músum og komust að því að genabreyttar mýs án þarmaflóru sýndu ekki jafn afgerandi stórar hitasveiflur við blóðeitrun og mýs með hefðbundna þarmaflóru. Hitasveiflur í eðlilegum músum virtust að auki tengjast sömu bakteríutegundum og í mönnum.
Jafnvel heilbrigðar, genabreyttar mýs án þarmaflóru höfðu yfirleitt lægri líkamshita en venjulegar mýs og meðferð með sýklalyfjum lækkaði líkamshitann enn frekar.
Undirstúkan stýrir líkamshitanum
Eðlilegur hiti líkamans er ákvarðaður í undirstúkunni í miðheilanum.
Þessari heilastöð berast taugaboð um hitabreytingar alls staðar í líkamanum.
Hækki hitinn t.d. um eina gráðu sendir undirstúkan boð til háræða í húðinni um að víkka sig.
Húðin verður þá rauðleitari og svitaframleiðsla eykst. Þegar svitinn nær ytra borði húðarinnar, gufar hann upp og veldur þannig varmatapi.
Sýklalyf höfðu áhrif
Vísindamennirnir segja að þarmaflóran virðist geta gegnt hálfgerðu lykilhlutverki varðandi líkamshitann og að breytingar á þarmaflóru síðustu 150 árin geti mögulega skýrt lækkandi líkamshita á þessum tíma.
„Erfðaefni okkar hefur ekki breyst að neinu ráði síðustu 150 árin en breytingar á mataræði og notkun sýklalyfja hafa mikil áhrif á þarmaflóruna,“ segir Kale Bongers sem er meðal þeirra sem stóðu að rannsókninni.
En hann leggur líka áherslu á að fleiri rannsóknir þurfi til að staðfesta þessi tengsl endanlega.
