Náttúran

Af hverju er goggur túkana svona stór?

Goggur túkana er glæsilegur en nánast broslega stór í samanburði við líkama fuglsins. Hvaða kosti hefur þessi stóri goggur?

BIRT: 07/12/2022

Í hlutfalli við skrokkstærð er goggur Stóra túkanans sá stærsti meðal fugla, um þriðjungur af heildarlengdinni.

 

Goggurinn virðist þunglamalegur en í rauninni er hann aðeins um 5% af heildarþyngd fuglsins sem oft er kringum 700 grömm.

 

Þessi sérstæði goggur hefur marga kosti. Í fæðuleit í trjánum nær fuglinn til berja og ávaxta á fíngerðum greinum sem hann næði annars ekki. Rannsóknir hafa líka sýnt að goggurinn virkar sem hitastillir.

Goggurinn er kælikerfi fuglsins

Stór goggur túkana gegnir ýmsum hlutverkum. Einna mikilvægasta hlutverkið er að kæla blóð fuglsins í heitum regnskóginum.

Yfirborðið veitir styrk

Ytra borð goggsins er gert úr smásæjum, sexhyrndum keratínflögum, sama efni og myndar hár og neglur. Keratínflögurnar ganga á misvíxl og mynda sterkt yfirborð.

Lengd skapar svigrúm

Framendi goggsins hentar vel til að plokka upp ávexti og ber í trjánum. Vegna þess hve langur goggurinn er, nær fuglinn út á greinar sem ekki stæðu undir þyngd hans.

Svampur kælir

Að innan er goggurinn líkastur svampi úr kalkríkum trefjum. Þegar líkaminn hitnar um of kælir túkaninn blóðið með því að veita því fram í æðanet goggsins.

Goggurinn er kælikerfi fuglsins

Stór goggur túkana gegnir ýmsum hlutverkum. Einna mikilvægasta hlutverkið er að kæla blóð fuglsins í heitum regnskóginum.

Yfirborðið veitir styrk

Ytra borð goggsins er gert úr smásæjum, sexhyrndum keratínflögum, sama efni og myndar hár og neglur. Keratínflögurnar ganga á misvíxl og mynda sterkt yfirborð.

Lengd skapar svigrúm

Framendi goggsins hentar vel til að plokka upp ávexti og ber í trjánum. Vegna þess hve langur goggurinn er, nær fuglinn út á greinar sem ekki stæðu undir þyngd hans.

Svampur kælir

Að innan er goggurinn líkastur svampi úr kalkríkum trefjum. Þegar líkaminn hitnar um of kælir túkaninn blóðið með því að veita því fram í æðanet goggsins.

Þegar hitinn verður óþægilega hár í regnskógum Suður-Ameríku, kælir túkaninn sig með því að auka blóðstreymi um æðanetið í þessum stóra goggi.

 

Falli hitastigið heldur túkaninn meira blóði inni í skrokknum.

 

Líffræðingar telja að makaval hafi átt þátt í þróun goggsins. Stór goggur sýnir styrk og hefur þannig kynferðislegt aðdráttarafl. Þess vegna hefur þessi sérstaki goggur styrkst í þróunarsögunni.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Ritstjórn

Shutterstock, Mikkel Juul Jensen

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Náttúran

Hvernig bárust kettir til Ameríku?

Heilsa

Er mikið um kyrrsetu hjá þér í vinnunni? Þá getur kaffi lengt líf þitt samkvæmt stórri rannsókn.

Heilsa

Lækning gegn útbreiddum meltingartruflunum finnst í flestum eldhúsum.

Náttúran

Jörðin eftir manninn: Svona munu leifar siðmenningar okkar hverfa

Heilsa

Læknar hafa grætt heilt auga í mann

Maðurinn

Nú geta vísindamenn ráðskast með drauma okkar

Tækni

140.000 veirutegundir hafa fundist í þarmaflórunni

Maðurinn

Kornabörn þekkja móðurmálið sitt

Alheimurinn

Tvíburi Vetrarbrautarinnar finnst í útjaðri alheimsins

Lifandi Saga

Hvers vegna klæddust fangar röndóttum búningum í gamla daga?

Lifandi Saga

Af hverju er rússneskur bær í Noregi?

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is