Vísindamenn hjá Cambridgeháskóla hafa sýnt fram á að mögulegt sé að byggja aftur upp sjóntaugar sem eyðilagst hafa í blindu fólki.
Í músatilraunum virkjuðu þeir gen sem kóðar fyrir prótíninu protrúdín. Þetta prótín er nauðsynlegt byggingarefni bæði í svonefndum griplum á taugaendum sem taka við boðum frá sjónfrumum og þeim taugaþráðum sem bera boðin áfram.
Samband rofnar milli augans og sjónstöðvanna
Taugaþræðirnir sem flytja sjónboðin ná alveg frá nethimnunni aftur til sjónstöðvanna sem eru aftast í heilanum.
Þannig gera vísindamenn við sjóntaugina
Prótín endurbyggir sjóntaugina
Vísindamenn hafa uppgötvað prótín sem fær taugaenda til að vaxa. Þar með er unnt að endurbyggja eyðilagða sjóntaug.
Gen í frumunni virkjað
Með genabreytingu virkja vísindamennirnir það gen í taugafrumunni sem kóðar fyrir prótíninu protrúdín. Prótínið berst þangað sem sköddun hefur orðið á taugaþráðum í sjóntauginni.
Prótínið byggir upp form
Prótínið byggir um eins konar form sem taugaþráður getur lagst í og vaxið. Jafnframt dregur prótínið að allar þær sameindir sem þarf til að endurbyggja innri og ytri hluta taugaþráðarins.
Fruman nær aftur sambandi
Taugaþræðir frumunnar byggjast upp á ný og vaxa alla hina löngu leið gegnum sjóntaugina til sjónstöðvanna aftast í heilanum. Þannig næst aftur samband milli nethimnunnar og sjónstöðvanna.
Prótín endurbyggir sjóntaugina
Vísindamenn hafa uppgötvað prótín sem fær taugaenda til að vaxa. Þar með er unnt að endurbyggja eyðilagða sjóntaug.
Gen í frumunni virkjað
Með genabreytingu virkja vísindamennirnir það gen í taugafrumunni sem kóðar fyrir prótíninu protrúdín. Prótínið berst þangað sem sköddun hefur orðið á taugaþráðum í sjóntauginni.
Prótínið byggir upp form
Prótínið byggir um eins konar form sem taugaþráður getur lagst í og vaxið. Jafnframt dregur prótínið að allar þær sameindir sem þarf til að endurbyggja innri og ytri hluta taugaþráðarins.
Fruman nær aftur sambandi
Taugaþræðir frumunnar byggjast upp á ný og vaxa alla hina löngu leið gegnum sjóntaugina til sjónstöðvanna aftast í heilanum. Þannig næst aftur samband milli nethimnunnar og sjónstöðvanna.
Gláka er ein algengasta örsök blindu hjá eldra fólki. Sjúkdómurinn stafar af því að taugaþræðir skaddast og þeir endurnýjast ekki, þar eð prótínið er ekki til staðar í fullvöxnum taugaþráðum.
Aðferðin virkar á lifandi mýs
Vísindamennirnir ræktuðu taugafrumurnar fyrst í petriskálum og skáru taugaþræðina í sundur með leysi. Eftir það örvuðu þeir framleiðslu protrúdíns og það kom taugaþráðunum til að vaxa saman aftur.
Yfirþrýstingur í auga getur leitt til gláku
Gláka stafar af því að sjóntaugin, milli augans og sjónstöðvanna, skaddast. Ástæðan er ekki nákvæmlega þekkt, sjúkdómurinn tengist því að þrýstingur vökva í augasteini verður of hár. Á heimsvísu þjást um 2% fólks af sjúkdómnum en til eru tvö afbrigði:
Opin gláka
Er aldurstengd og birtist oft smám saman án áberandi einkenna. Þegar sjúklingurinn tekur eftir að sjón á öðru auganu er tekin að dofna hefur sjóntaugin oft þegar verið að skaddast smám saman í mörg ár.
Lokuð gláka
Birtist skyndilega og bitnar oftast á fólki eftir fertugt og virðist tengjast fjarsýni. Sjónin verður þokukennd á köflum og fólk finnur fyrir verkjum yfir augabrúnum. Án meðferðar getur fólk orðið blint á fáeinum dögum.
Þegar vísindamennirnir prófuðu aðferðina síðar á lifandi músum með eyðilagðar sjóntaugar, fengu þeir alveg jafn sannfærandi niðurstöður. Taugaþræðirnir uxu greinilega á næstu vikum.
Prótínið gerir tvennt
Tilraunin sýndi að protrúdín hefur tvenns konar verkun. Fyrst myndar það eins konar byggingargrind sem stýrir vexti taugaþráðanna og síðan dregur það að allar nauðsynlegar sameindir til enduruppbyggingarinnar.
Þessar nýju niðurstöður veita vonir um að fólk sem hefur misst sjónina af völdum gláku geti fengið hana aftur með því að auka framleiðslu protrúdíns.
LESTU EINNIG
