Náttúran

Er það virkilega rétt að píranafiskar geti étið fullvaxinn mann upp til agna á fimm mínútum? 

Þjóðsögurnar um píranafiska og græðgi þeirra eru fjölmargar og þegar litið er upp í kjaftinn á þeim blasa við hárbeittar skörðóttar tennur. En geta píranafiskar virkilega umbreytt manneskju í beinagrind á fáeinum mínútum?

BIRT: 13/02/2023

Það þarf milli 300 og 500 píranafiska til að tæta í sig fullvaxinn karlmann á fimm mínútum. Þetta sýna útreikningar dýrafræðingsins Raymond Owczarzak. 

 

Þar sem píranafiskar halda sig oft í stórum hópum er slík matarveisla alveg möguleg, þrátt fyrir að raunveruleg dæmi séu fágæt. 

 

Roosevelt forseti varð vitni að blóðbaði

Þetta slæma orðspor fiskanna stafar líklega frá atburði sem fyrrum forseti BNA, Teddy Roosevelt, varð vitni að árið 1913.

 

Hann var þá á ferðalagi um Amazonfljótið og þegar vitað var að hann myndi sækja heim þorp eitt, undirbjuggu þorpsbúar komu hans með því að girða af lítinn hluta af fljótinu með netum og fylltu staðinn með píranafiskum. Þeir létu síðan vera að fóðra dýrin í nokkra daga. 

Píranafiskar veiða í hópum

 

  • Skynfæri þeirra eru ákaflega næm: Píranafiskar skynja strax blóð í vatni. Þetta sýnir tilraun þar sem einum dropa var bætt í 200 lítra af vatni. Fiskarnir þyrpast líka saman þegar þeir heyra gusur í vatni. 
     
  • Hjarðeðli styrkir sjálfsöryggi fiskanna: Píranafiskar vilja helst veiða í hópum. Því stærri sem hópurinn er þess rólegri eru fiskarnir þegar þeir ráðast á stærri rándýr, samkvæmt rannsóknum. 

 

  • Öflug bit rífa bráðina í sundur: Píranafiskar hafa, miðað við eigin líkamsþyngd, eitt öflugasta bit í dýraríkinu og með hárbeittum, skörðóttum tönnum geta þeir flegið bráðina í sundur á skömmum tíma. 

„Hamsleysi og illska einkennir skepnurnar“

Þegar Roosevelt kom til þorpsins vildu þorpsbúar skemmta honum með því að henda lifandi kú til fiskanna sem voru allir sársoltnir. Fiskarnir hreinsuðu allt kjöt af skepnunni á fáeinum mínútum. 

 

Síðar sagði Roosevelt að píranafiskar væru skelfilegri en bæði hákarlar og barrakúðar og skrifaði í ferðabók sinni Through the Brazilian Wilderness: „Kvikindin eru með stutt trýni, starandi meinfýsinaugu og gapandi kjaft með hárbeittum tönnum og atferli þeirra einkennist af algjöru hamsleysi sem passar alveg við útlit þeirra.“ 

 

Það er nokkuð til í orðspori því sem fylgir þessum fiskum en þeir eru ekki alveg eins árásargjarnir eins og sögusagnir segja. 

  Hópur 300 – 500 píranafiska getur tætt í sig fullvaxinn mann á um fimm mínútum. 

Líf píranafiska er ennþá nokkur ráðgáta

Í janúar 2020 kom út rannsókn sem vísindamenn frá Brasilíu og Portúgal framkvæmdu en í henni kemur fram að þeir áverkar sem finnast á mönnum sem drukkna á svæðum píranafiska stafa fremur af öðrum fiskategundum. 

 

Orðspor píranafiska sem hamlausra drápara hefur valdið því að þeir hafa verið fremur lítt rannsakaðir miðað við aðrar dýrategundir. 

 

Líffræðingar vita t.d. ekki með vissu hve margar tegundir eru til og fæðuval þeirra hefur heldur ekki verið kortlagt með nokkurri nákvæmni.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Niels Halfdan Hansen

Shutterstock

Náttúran

Krabbar hafa farið sömu ferðina 17 sinnum

Maðurinn

Er veganmatur óhollur börnum?

Maðurinn

Er veganmatur óhollur börnum?

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Lifandi Saga

Ísraelski vígamaðurinn: Vill lifa í friði með Palestínumönnum

Maðurinn

Er hægt að verða gráhærður á einni nóttu?

Heilsa

Hrotur geta verið vísbending um hjartasjúkdóm: Einn hópur er í sérstakri áhættu

NÝJASTA NÝTT

Maðurinn

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Maðurinn

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Jörðin

99 stórborgir eru að sökkva

Jörðin

99 stórborgir eru að sökkva

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Gæludýr koma í veg fyrir offitu og ofnæmi meðal barna

Náttúran

Hvernig bárust kettir til Ameríku?

Heilsa

Er mikið um kyrrsetu hjá þér í vinnunni? Þá getur kaffi lengt líf þitt samkvæmt stórri rannsókn.

Heilsa

Lækning gegn útbreiddum meltingartruflunum finnst í flestum eldhúsum.

Vinsælast

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

3

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

4

Jörðin

Jörðin eftir manninn

5

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

6

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

3

Jörðin

Jörðin eftir manninn

4

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

5

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

6

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Heilsa

Læknar hafa grætt heilt auga í mann

Maðurinn

Nú geta vísindamenn ráðskast með drauma okkar

Tækni

140.000 veirutegundir hafa fundist í þarmaflórunni

Maðurinn

Kornabörn þekkja móðurmálið sitt

Læknisfræði

Hvers vegna fáum við ofnæmi?

Maðurinn

Lamaður maður gengur fyrir eigin hugarafli

Lifandi Saga

Dans indíána orsakaði blóðbaðið við Wounded Knee

Heilsa

Rannsókn: Tæp skeiðfylli af þessari fitutegund daglega dregur úr hættu á heilabilun

Maðurinn

Er hollt að gefa blóð?

Tækni

Vandamál sem gat orðið aðkallandi

Maðurinn

Efnaskiptin eru stöðug frá 20 til 60 ára aldurs

Maðurinn

Er siðblindingi á vinnustaðnum þínum?

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Er sólarvörn yfirhöfuð nauðsynleg ef dvalið er í skugga mestallan daginn?

Maðurinn

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.