Faðir uppistandsins var grófari en löggan leyfði

Orðið „fuck“ var ekki meðal þeirra orða sem bandarískir skemmtikraftar notuðu á 7. áratugnum. Grínistinn Lenny Bruce velti sér hins vegar upp úr forboðnum orðum en þurfti á endanum að gjalda framhleypni sína dýru verði.

BIRT: 04/09/2023

LESTÍMI:

2 mínútur

Bandaríski grínistinn Lenny Bruce gjörbylti uppistandinu þegar hann sló eftirminnilega í gegn á bandarískum næturklúbbum upp úr 1960. Þessum New York-búa var ekkert heilagt og hann hikaði ekki við að fjalla um efni á borð við kynþætti, pólitík, trúarbrögð og kynlíf. En nokkuð grófur stíll hans olli því að yfirvöldum var í nöp við hann.

 

Árið 1961 var Lenny Bruce handtekinn fyrir að nota orðið „cocksucker“  í sýningu á næturklúbbnum Jazz Workshop í San Francisco. Það var í fyrsta sinn sem slíkt orð hafði verið nefnt á bandarísku sviði.

 

Næstu árin fylgdust óeinkennisklæddir lögreglumenn með Lenny Bruce í hvert sinn sem hann steig á svið. Alls var hann handtekinn sjö sinnum, fimm sinnum fyrir „klámfengni“ og tvisvar fyrir að hafa eiturlyf undir höndum.

 

Hann var þó lengst af sýknaður fyrir rétti. Í eiturlyfjamálunum höfðu lögreglumenn plantað sönnunargögnunum. En 21. desember 1964 fór á verri veg.

 

Dómari í New York dæmdi Lenny Bruce til fimm mánaða fangelsisvistar þar sem hann var hafður innan um smákrimma og geðsjúka.

Á sjöunda áratugnum var Lenny Bruce handtekinn fimm sinnum siðferðislega vanvirðandi framkomu á sýningum sínum.

Afbrot uppistandarans í þessu tilviki var að hafa sagt að Eleanor Roosevelt, fyrrum forsetafrú, hefði „falleg brjóst“.

 

„Ef ég verð handtekinn í New York, þar sem mest frelsi ríkir í heiminum, þýðir það endalok ferilsins,“ sagði hann nokkrum árum áður en hann var handtekinn. Spá hans rættist og hann náði sér aldrei á strik eftir dóminn. Mun færri klúbbar kærðu sig um að ráða svo umdeildan mann en auk þess fór heróínnotkun hans vaxandi.

 

Lenny Bruce lést af of stórum skammti á heimili sínu í Hollywood Hills, aðeins fertugur að aldri. En allt til enda var hann staðfastur á þeirri skoðun að það væri ekki hann sem eitthvað væri að, heldur heimurinn:

 

„Ég er enginn grínisti. Og ég er ekki sjúkur á geði. Það er heimurinn sem er veikur en ég er læknirinn. Ég er skurðlæknir með skurðhníf til að fjarlægja hin fölsku gildi.“

BIRT: 04/09/2023

HÖFUNDUR: ANDREAS EBBESEN JENSEN

HÖFUNDARÉTTUR MYNDA: Bettsman/Getty Images

vinsælustu greinarnar

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is