Hvað kostaði rafmagn í upphafi 20. aldar?

Thomas Edison vildi gera rafmagn að þjóðareign og rafvæða allan heiminn. Því miður höfðu þó fæstir efni á rafmagni í upphafi 20. aldar.

BIRT: 07/02/2022

LESTÍMI:

2 mínútur

„Við viljum að rafmagnið verði svo ódýrt að einungis efnafólk kveiki á kertum“. Þetta hefðu vel geta verið orð bandaríska uppfinningamannsins Thomasar Edisons sem vann ötullega að því að breiða út notkun rafmagns.

 

Thomas var sjálfur með einkaleyfi fyrir ýmsum rafmagnsuppfinningum, m.a. glóðarperu og átti þátt í að koma á fót fyrsta raforkuverinu, svo og dreifineti fyrir rafmagn, í stórborginni New York.

 

Edison hafði jafnframt rétt fyrir sér þegar hann spáði fyrir um að rafmagn ætti eftir að verða ódýrt. Þó svo að rafmagn væri aðeins á færi efnafólks framan af lækkaði verðið þegar leið á 20. öldina, jafnframt því sem iðnaður jókst og hvert raforkuverið á fætur öðru átti þátt í að breyta rafmagni úr munaðarvöru í almenningseign.

Rafmagn varð hluti af daglegu lífi fólks strax á fyrstu áratugum 20. aldarinnar.

Verðið hrapaði

Á fyrstu árum 20. aldarinnar þurftu einkanotendur í Bandaríkjunum að greiða sem samsvarar 700 íslenskum krónum fyrir hverja kílóvattstund rafmagns: Með því er átt við það magn rafmagns sem nægir til að láta 100 vatta ljósaperu lýsa í 10 klukkustundir.

 

Verðið hrapaði niður í 130 krónur í kringum 1920 en hækkaði síðan eilítið á millistríðsárunum áður en það hrundi aftur eftir síðari heimsstyrjöld. Á árunum milli 1960 og 1970 var rafmagnsverðið komið niður í u.þ.b. 50 krónur fyrir hverja kílóvattstund.

 

Á síðasta ári hækkaði verð á rafmagni aftur á móti í Evrópu. Ástæðurnar voru hátt verð á kolum, olíu og jarðgasi, minni vindur fyrir vindmyllur og skortur á vatni, m.a. í vatnsforðabúrum Norðurlandanna. Sérfræðingar binda vonir við að auknar fjárfestingar á sviði endurnýtanlegra orkugjafa muni þvinga rafmagnsverðið niður aftur.

BIRT: 07/02/2022

HÖFUNDUR: Emrah Sütcü

HÖFUNDARÉTTUR MYNDA: Library of congress

vinsælustu greinarnar

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is