Hver fann upp blekklessuprófið?

Við störf sín á geðsjúkrahúsi uppgötvar Hermann Rorschach að sjúklingarnir bregðast misjafnlega við blekklessum. Uppgötvunin kveikir honum hugmynd sem á eftir að hafa mikil áhrif á geðlæknisfræðina.

BIRT: 09/12/2022

LESTÍMI:

< 1 mínútur

Strax á barnsaldri gat Svisslendingurinn Hermann Rorschach gleymt bæði stað og stund í Klexógrafíu – leik sem gekk út á að hella blekdropa á pappír og brjóta pappírinn svo saman.

 

Þegar örkin var opnuð aftur hafði blekið myndað ýmis konar mynstur sem hann gat notað sem grunn fyrir teikningu eða orðið innblástur að lítilli sögu. Rorschach litli hafði svo mikla ánægju af þessu að félagar hans gáfu honum viðurnefnið Klechs sem er þýska orðið yfir klessu.

 

Hrifningin á blekklessunum fylgdi Rorschach áfram þegar hann hóf nám í læknisfræði og fékk vinnu á geðsjúkrahúsi í Bern.

 

Þarna byrjaði Rorschach að gera tilraunir með þennan bernskuleik og rannsaka hvers vegna fólk sá mismunandi myndir í blekklessunum; t.d. uppgötvaði hann að skítsófreníusjúklingar brugðust öðruvísi við klessunum en aðrir sjúklingar.

Samkvæmt kenningu Rorschachs getur túlkun blekklessu dugað til að greina persónugerð.

Blettirnir lifðu áfram

Eftir að hafa greint um 300 geðsjúklinga gaf Rorschach út bókina „Psychodiagnostic“ (Geðgreining) árið 1921. Þar setti hann fram þá kenningu að sérvalin blekmynstur megi nota til að greina persónuleika og geðraskanir.

 

Rorschach náði ekki sjálfur að sjá áhrifin af þessari nýju kenningu á sálgreiningar. Árið eftir lést hann úr lífhimnubólgu aðeins 37 ára að aldri.

 

Nú er prófið notað m.a. í Bandaríkjunum og Japan, þrátt fyrir að prófið hafi oft verið gagnrýnt og kallað sýndarpróf eða beinlínis falskt.

BIRT: 09/12/2022

HÖFUNDUR: Emrah Sütcü

HÖFUNDARÉTTUR MYNDA: © Hermann Rorschach

vinsælustu greinarnar

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu með áskrifandi að blaðinu?

Áskrifendur geta fengið áskrift af vefnum hér

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is