Hversu stór gátu skorkvikindi orðið?

Fyrir milljónum ára lifðu risavaxin skordýr og önnur skorkvikindi. Hversu stór gátu kvikindi þessi eiginlega orðið?

BIRT: 28/02/2023

LESTÍMI:

2 mínútur

1. ÞÚSUNDFÆTLA Á STÆRÐ VIÐ BIFREIÐ

Arthropleura

2,7 metrar

Stærsta skorkvikindi allra tíma skreið um fyrir hartnær 326 milljón árum. Þúsundfætlan sem tilheyrði Arthropleura-tegundinni, var 2,7 metrar á lengd, 55 cm á breidd og vó um 50 kg. Steingerð dýr þessarar tegundar sem fundist hafa í Norður-Englandi og Þýskalandi gefa til kynna að dýrið hafi verið samsett úr 76 liðum.

2. MANNHÆÐARHÁR SPORÐDREKI

Jaekelopterus rhenaniae

2,5 metrar

Vatnasporðdrekinn Jaekelopterus rhenaniae var u.þ.b. 2,5 metrar á lengd og sjálfar klærnar voru 35 cm langar. Þetta risavaxna rándýr lifði einkum í ósöltu vatni fyrir 444-416 milljón árum en steingervingar hafa fundist í Norður-Ameríku og Þýskalandi.

3. ELDGAMALT RISALIÐDÝR

Aegirocassis benmoulai

2 metrar

Fyrir einum 480 milljón árum kom fram á sjónarsviðið ein fyrsta risaætan sem notaði síu til að sigta fæðuna úr vatni, líkt og hvalir gera þegar þeir gleypa og sía sjó frá lítilli bráð. Liðdýrið Aegirocassis benmoulai var tveir metrar á lengd og tilheyrði dýrategund sem nefnist radiodonta. Steingervingurinn fannst í Marokkó.

4. RISINN FRÁ KAMBRÍUTÍMABILINU

Omnidens amplus

1,5 metrar

Þegar hin svokallaða kambríska sprenging átti sér stað fyrir 520 milljón árum fjölgaði dýrategundunum svo um munaði. Stærsta dýrið var omnidens amplus sem var 1,5 metri á lengd og veiddi bráðina með göddum í skoltinum. Steingervingar hafa fundist í Kína.

5. FLJÚGANDI RISI

Meganeura permiana

71 cm

Risadrekaflugan lifði fyrir um 300-275 milljón árum og er vænghaf hans talið hafa numið 71 cm, lengd búksins verið 43 cm og dýrið mun hafa vegið 450 g sem gerir dýrið að stærsta fljúgandi skordýri sem uppi hefur verið. Til samanburðar má geta þess að stærstu núlifandi drekaflugur eru með 11 cm vænghaf og vega um 30 g.

BIRT: 28/02/2023

HÖFUNDUR: JONAS MELDAL

HÖFUNDARÉTTUR MYNDA: Shutterstock, © JAIME CHIRINOS/SCIENCE PHOTO LIBRARY, © JOSE ANTONIO PEÑAS/SCIENCE PHOTO LIBRARY, © Christian M., © W. Kraus

vinsælustu greinarnar

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is