Menning og saga

Megalodon veiddi búrhvali

Skörp bitför á höfuðkúpum sýna að voldugasti drápari hafanna hafði sérstakt dálæti á búrhvölum.

BIRT: 02/02/2023

18 metra langt og 50 tonna þungt ferlíki réði lögum og lofum í hverjum krók og kima hafanna fyrir milljónum ára.

 

Hinn forsögulegi hákarl, Megalodon, var stærsti háfur sem nokkru sinni hefur synt um heimshöfin.

 

Þótt steinrunnin bein hafi þegar fært vísindamönnum talsverða þekkingu á þessari stóru kjötætu, eru stöðugt að bætast við nýjar vísbendingar.

 

Nú hefur fjölþjóðlegur hópur vísindamanna skoðað tannaför á allmörgum sjö milljón ára gömlum höfuðkúpum útdauðra hvalategunda og uppgötvað að háfurinn hafði sérstakan áhuga á haus búrhvela.

Svona leit Megalodon út

Megalodon er oft sýndur sem stækkuð útgáfa af hvítháfi. En nú sýna rannsóknir að stærsti hákarl heims hafði sín sérkenni.

 

Vísindamenn frá Háskólanum í Bristol hafa reiknað út hlutföll Megalodon sem er byggð á líkamsbyggingu fimm lifandi hákarlategunda.

 

1. Breitt höfuð gaf Megalodon kraftmikið bit

Stórar tennur bera vitni um að Megalodon hafði öfluga kjálka og því sterka kjálkavöðva. Þetta hefur gefið honum þéttari og breiðari haus en til dæmis hjá hvítháfi.

 

Vísindamenn áætla að höfuð Megalodon hafi verið um 4,65 metrar á lengd.

 

2. Bakuggi gaf Megalodon stöðugleika

Megalodon var með mjóan og bogadreginn bakugga (óðugga) sem veitti stöðugleika á stuttum sprettum sem og löngum vegalengdum. Að sögn vísindamanna var bakuggi Megalodon 1,62 metrar á hæð og því svipaður að stærð og manneskja.

 

3. Há sporðblaðka veitti Megalodon skriðþunga

Eins og með aðra stóra hákarla var efri hluti sporðblöðkunar á Megalodon stærri en neðri hlutinn. Sú lögun er dæmigerð fyrir fiska sem nota uggann eingöngu knýja sig áfram.

 

Sporðblaðka Megalodon var u.þ.b. 3,85 metrar á lengd.

Stærsta höfuð heims fljótandi í olíu

Eini núlifandi búrhvalurinn er stærstur tannhvala og mjög höfuðstór. Hausinn einn getur orðið allt að 15 tonn.

 

Í höfðinu er flókið kerfi bandvefs, loftrása og vöðva og síðast en ekki síst um 5.000 lítrar af fitu sem var á öldum áður eftirsótt ljósmeti en gegnir stóru hlutverki við hljóðmyndun hvalanna.

 

Vísindamennirnir telja að það hafi einmitt verið þessi næringarríka fita sem háfarnir sóttust eftir. Það sýna höfuðkúpurnar sem allar bera tannaför eftir háfa, þar á meðal bæði eftir hvítháf og Megalodon.

 

 

„Margir háfar hafa notað búrhvali sem feitmeti,“ segir steingervingafræðingurinn Aldo Benites-Palomino hjá Zürichháskóla, aðalhöfundur niðurstöðugreinarinnar. „Á stökum höfuðkúpum gátum við greint tannaför eftir 5-6 tegundir háfa sem allir höfðu bitið í höfuð hvalsins á sama svæði sem er hreint ótrúlegt.“

Megalodon var öflug drápsvél og hafði heilar fimm raðir af tönnum.

Höfuðkúpurnar sem rannsakaðar voru, fundust allar í suðurhluta Perú og eru frá síðasta hluta míósen þegar mjög fjölbreytt dýralíf var að finna undan ströndinni.

 

 

Alls fundust tannaför á sex höfuðkúpum og mismunandi stærð og lögun bitanna gerði kleift að greina eigendur tannanna – þeirra á meðal stærsta hákarlinn sem nokkru sinni hefur synt um höfin.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Nanna Vium

Shutterstock, © Oliver E. Demuth,

Jörðin

Vísindamenn greina vaxtarverki: Fæðuhringur eldfjallsins

Maðurinn

Ást er eintóm efnafræði

Maðurinn

Ást er eintóm efnafræði

Náttúran

Hjarta steypireyðar slær bara tvisvar á mínútu

Náttúran

Hjarta steypireyðar slær bara tvisvar á mínútu

Maðurinn

Hvaða blóðflokkur er sjaldgæfastur?

Lifandi Saga

Gestapo: Leynilögregla Hitlers olli skelfingu í Evrópu

Lifandi Saga

Getur Rússland orðið uppiskroppa með hermenn? 

NÝJASTA NÝTT

Lifandi Saga

Robert the Bruce var hinn sanni Braveheart Skotanna

Maðurinn

Samfélagsmiðlar ógna samkenndinni

Heilsa

Breytingarnar á líkamsþyngd geta leitt í ljós hættu á heilabilun

Náttúran

8 uppfinningar sem þú getur þakkað Einstein fyrir

Náttúran

Að klóna risaeðlur: Er hægt að vekja risaeðlur til lífsins?

Maðurinn

Sársauki – Hvað er sársauki?

Alheimurinn

Hvað er andefni?

Maðurinn

Þess vegna tekur ástarsorg svona mikið á okkur

Maðurinn

Heilann þyrstir í fitu

Maðurinn

Er það skaðlegt að plokka nefhárin?

Lifandi Saga

Robert the Bruce var hinn sanni Braveheart Skotanna

Maðurinn

Samfélagsmiðlar ógna samkenndinni

Heilsa

Breytingarnar á líkamsþyngd geta leitt í ljós hættu á heilabilun

Náttúran

8 uppfinningar sem þú getur þakkað Einstein fyrir

Náttúran

Að klóna risaeðlur: Er hægt að vekja risaeðlur til lífsins?

Maðurinn

Sársauki – Hvað er sársauki?

Alheimurinn

Hvað er andefni?

Maðurinn

Þess vegna tekur ástarsorg svona mikið á okkur

Maðurinn

Heilann þyrstir í fitu

Maðurinn

Er það skaðlegt að plokka nefhárin?

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Náttúran

Þrisvar til tunglsins og til baka aftur

Náttúran

Þrisvar til tunglsins og til baka aftur

Alheimurinn

Fullt tungl 2024 – Hvenær er tunglið fullt?

Alheimurinn

Fullt tungl 2024 – Hvenær er tunglið fullt?

Jörðin

Hversu mikið menga leikföng?

Maðurinn

Af hverju þessi ást á áfengi?

Heilsa

Er hægt að sofa of mikið?

Lifandi Saga

Hver fann upp á „kalda stríðinu“?

Vinsælast

1

Maðurinn

Einvígið: Er rafmagnstannbursti betri en venjulegur?

2

Alheimurinn

Fullt tungl 2024 – Hvenær er tunglið fullt?

3

Heilsa

Breytingarnar á líkamsþyngd geta leitt í ljós hættu á heilabilun

4

Maðurinn

Þess vegna tekur ástarsorg svona mikið á okkur

5

Maðurinn

Heilann þyrstir í fitu

6

Maðurinn

Hvaða blóðflokkur er sjaldgæfastur?

1

Maðurinn

Einvígið: Er rafmagnstannbursti betri en venjulegur?

2

Heilsa

Breytingarnar á líkamsþyngd geta leitt í ljós hættu á heilabilun

3

Maðurinn

Þess vegna tekur ástarsorg svona mikið á okkur

4

Maðurinn

Heilann þyrstir í fitu

5

Maðurinn

Hvaða blóðflokkur er sjaldgæfastur?

6

Jörðin

Vísindamenn greina vaxtarverki: Fæðuhringur eldfjallsins

Maðurinn

Hvernig grær brotið bein?

Maðurinn

Öfgar persónuleikans: Úthverfur eða innrænn persónuleiki

Alheimurinn

Hvað verður um orkuna frá sólarljósinu? 

Lifandi Saga

Hvað gerðu blikksmiðir fyrr á tímum? 

Tækni

Dulkóðaður gjaldmiðill: 7 atriði sem þú ættir að vita um rafmynt 

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

Lifandi Saga

Fjórir kvillar sem bóluefni hafa knésett

Menning og saga

Frumstæð manntegund jarðsetti hina látnu

Maðurinn

Vísindamenn endurnýja hárvöxt á músum

Lifandi Saga

Nanjing harmleikurinn verri en hin versta martröð

Maðurinn

3 ókostir við greind

Jörðin

Ný NASA-flugvél á að minnka losun í flugi

Robert the Bruce var hinn sanni Braveheart Skotanna

Í Hollywood-myndinni Braveheart svíkur Robert the Bruce málstað Skota og færir Englendingum William Wallace á silfurfati til grimmilegrar aftöku. Í veruleikanum var þessi skúrkur þó hetja Skota. Þótt frelsisbarátta Skota kostaði bræður hans lífið og systur hans enduðu bak við lás og slá, gafst hinn raunverulegi Braveheart aldrei upp.

Lifandi Saga

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.