NASA hefur framleitt súrefni á Mars

MOXIE-tilraunatækið á vitjeppanum Perseverance hefur náð súrefni úr þunnu gufuhvolfinu á Mars. Það er undirbúningur fyrir heimsóknir manna á komandi tímum.

BIRT: 29/05/2022

LESTÍMI:

2 mínútur

Þann 18. febrúar 2021 lenti háþróaðasti vitjeppinn hingað til í Jezerogígnum.

 

Um borð er margvísleg tímamótatækni en sennilega eru mestar vonir bundnar við MOXIE sem á að rannsaka möguleikana til að vinna súrefni úr gufuhvolfinu.

 

Þær tilraunir lofa strax afar góðu. Tækið hefur þegar framleitt fyrsta súrefnisskammtinn á rauðu plánetunni.

 

Þunnt loft úr koltvísýring

Það verður að teljast nokkurt afrek að framleiða súrefni á Mars. Gufuhvolfið á Mars er um hundraðfalt þynnra en hér, það er nánast einvörðungu úr koltvísýring og því ekki beinlínis hollt mannfólki.

 

Þegar að því kemur, einhvern tíma í framtíðinni, að menn fari til Mars þarf að hafa súrefni með í för, bæði til innöndunar og til að framleiða það eldsneyti sem þarf til að koma áhöfninni heim aftur.

Perseverance er nýjasti vitjeppi NASA á Mars. Um borð er MOXIE-tilraunatækið sem getur unnið súrefni úr gufuhvolfinu á Mars.

Tækið líkir eftir plöntum

MOXIE-aðferðin til að vinna súrefni úr koltvísýringi sækir innblástur í plönturíkið.

Rafmagn klýfur koltvísýring

Fyrst er Marsloftið pressað. Þegar straumur er leiddur í gegn, klofnar CO2 í kolsýring (CO) og súrefnisfrumeind með tvær aukarafeindir (oxíðjónir).

Súrefnisfrumeindir geymdar

Oxíðjónir hafa neikvæða hleðslu og dragast því að plússkauti rafrásarinnar. Þær komast gegnum hindrun sem stöðvar kolsýringinn.

Frumeindir mynda súrefni

Oxíðjónirnar tengjast innbyrðis við plússkautið, losa sig við aukarafeindirnar sem berast burt. Eftir standa súrefnissameindir – O2.

Svo mikið súrefni tekur bæði of mikið pláss og er of þungt. Hjá NASA var því ákveðið að athuga hvort gerlegt væri að framleiða súrefni á Mars með því að kljúfa koltvísýringinn í súrefni og kolsýring.

 

Fyrsta tilraunin sýndi að þetta er tæknilega mögulegt. Eftir tvo mánuði á Mars framleiddi MOXIE fimm grömm af súrefni eða sem svarar tíu mínútna súrefnisþörf geimfara.

 

Framundan eru níu tilraunir til súrefnisframleiðslu á mismunandi tímum sólarhrings og árs. Fyrstu alvöru súrefnisvélarnar á Mars eiga að nýta sömu tækni og MOXIE en á miklu stærri skala.

 

Ís er framtíðarsúrefnið

Til lengri tíma litið verður þó skynsamlegra að sækja súrefni í það mikla ísmagn sem vísindamenn telja að leynist undir yfirborðinu á Mars.

 

Í ísnum er nefnilega bæði súrefni og vetni sem er afar gott eldflaugaeldsneyti.

BIRT: 29/05/2022

HÖFUNDUR: SØREN BJØRN-HANSEN

HÖFUNDARÉTTUR MYNDA: © JPL-Caltech/NASA

vinsælustu greinarnar

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is