Þann 18. febrúar 2021 lenti háþróaðasti vitjeppinn hingað til í Jezerogígnum.
Um borð er margvísleg tímamótatækni en sennilega eru mestar vonir bundnar við MOXIE sem á að rannsaka möguleikana til að vinna súrefni úr gufuhvolfinu.
Þær tilraunir lofa strax afar góðu. Tækið hefur þegar framleitt fyrsta súrefnisskammtinn á rauðu plánetunni.
Þunnt loft úr koltvísýring
Það verður að teljast nokkurt afrek að framleiða súrefni á Mars. Gufuhvolfið á Mars er um hundraðfalt þynnra en hér, það er nánast einvörðungu úr koltvísýring og því ekki beinlínis hollt mannfólki.
Þegar að því kemur, einhvern tíma í framtíðinni, að menn fari til Mars þarf að hafa súrefni með í för, bæði til innöndunar og til að framleiða það eldsneyti sem þarf til að koma áhöfninni heim aftur.
Perseverance er nýjasti vitjeppi NASA á Mars. Um borð er MOXIE-tilraunatækið sem getur unnið súrefni úr gufuhvolfinu á Mars.
Tækið líkir eftir plöntum
MOXIE-aðferðin til að vinna súrefni úr koltvísýringi sækir innblástur í plönturíkið.
Rafmagn klýfur koltvísýring
Fyrst er Marsloftið pressað. Þegar straumur er leiddur í gegn, klofnar CO2 í kolsýring (CO) og súrefnisfrumeind með tvær aukarafeindir (oxíðjónir).
Súrefnisfrumeindir geymdar
Oxíðjónir hafa neikvæða hleðslu og dragast því að plússkauti rafrásarinnar. Þær komast gegnum hindrun sem stöðvar kolsýringinn.
Frumeindir mynda súrefni
Oxíðjónirnar tengjast innbyrðis við plússkautið, losa sig við aukarafeindirnar sem berast burt. Eftir standa súrefnissameindir – O2.
Svo mikið súrefni tekur bæði of mikið pláss og er of þungt. Hjá NASA var því ákveðið að athuga hvort gerlegt væri að framleiða súrefni á Mars með því að kljúfa koltvísýringinn í súrefni og kolsýring.
Fyrsta tilraunin sýndi að þetta er tæknilega mögulegt. Eftir tvo mánuði á Mars framleiddi MOXIE fimm grömm af súrefni eða sem svarar tíu mínútna súrefnisþörf geimfara.
Framundan eru níu tilraunir til súrefnisframleiðslu á mismunandi tímum sólarhrings og árs. Fyrstu alvöru súrefnisvélarnar á Mars eiga að nýta sömu tækni og MOXIE en á miklu stærri skala.
Ís er framtíðarsúrefnið
Til lengri tíma litið verður þó skynsamlegra að sækja súrefni í það mikla ísmagn sem vísindamenn telja að leynist undir yfirborðinu á Mars.
Í ísnum er nefnilega bæði súrefni og vetni sem er afar gott eldflaugaeldsneyti.
