Maðurinn

10 óvanalegar tegundir af fælni

Til er fólk sem þjáist af ótta við blóm, trúða eða lykt. Lesið ykkur til um tíu öðruvísi tegundir af fælni.

BIRT: 17/05/2022

Með fælni er átt við órökrétta hræðslu við tiltekinn hlut eða aðstæður sem kann að vera svo alvarleg að líf einstaklingsins sem á í hlut, sé algerlega háð þessum tiltekna ótta.

 

Flestir kannast við myrkfælni, hræðslu við köngulær, lofthræðslu og innilokunarkennd en fælni getur snúist um allt mögulegt annað. Hér má sjá stutt yfirlit yfir þessar fælnitegundir.

 

Oddfælni (Aichmophobia): Hræðsla við beitta og oddhvassa hluti. Þeir sem þjást af þessari fælni geta meira að segja verið smeykir við fingur sem bent er með.

 

Gatnamótafælni (Agyrophobia) : Ótti við að fara yfir götu. Óttinn er alveg óháður umferð, því mannlaus gata getur verið alveg jafn skelfileg og sú sem mikil umferð er um.

 

Blómafælni (Anthophobia): Hræðsla við blóm. Kvilli sem kann að reynast mörgum erfiður sem vilja hreyfa sig út fyrir hússins dyr.

 

Dansfælni (Chorophobia): Hræðsla við að dansa. Margir kæra sig ekkert um að dansa en hér er um að ræða ótta sem getur gert fólk veikt.

 

Trúðafælni (Coulrophobia): Hræðsla við trúða. Hér er ekki einvörðungu um að ræða reiðilega trúða sem hafa þann tilgang að hræða fólk, heldur einnig ofur venjulega trúða.

 

Símaleysisfælni (nomophobia): Óttinn við að lenda í því að vera farsímalaus. Þetta er ein nýjasta tegundin af fælni sem þekkt er. Þessi fælni kann að vera svo alvarleg að aldrei sé slökkt á símanum og hann hafður með hvert sem er.

 

Lyktarfælni (Osmophobia): Hræðsla við lykt. Þessi kvilli kann að tengjast einhverri tiltekinni lykt eða þá öllum mögulegum gerðum af sterkri lykt.

 

Fælnifælni (Phobophobia): Ótti við fælni. Fólk getur orðið svo hrætt við að verða hrætt við eitthvað að sá ótti getur komið fólki í koll.

 

Speglafælni (Spectrophobia): Hræðsla við spegla og eigin spegilmynd. Þessi kvilli er einkar sjaldséður en er álitinn vera til marks um ótta við að viðurkenna hver maður er. 

 

Fjarkafælni (Tetraphobia): Hræðsla við töluna fjóra. Þessi fælni er einkar algeng í mörgum löndum í Asíu þar sem talan 4 og tákn dauðans líkjast oft verulega.

Slagsmál í heila losa okkur við fælni

Gríðarstór könguló skríður upp eftir handleggnum en þú haggast ekki. Nýleg tækni sem þróuð var af vísindamönnum í Cambridge í fyrra gerir kleift að eyða fælni og sálrænum áföllum úr undirmeðvitundinni.

 

Tilraunin gekk út á að framkalla fyrst ótta hjá þátttakendunum með því að gefa þeim rafstraum í hvert skipti sem þeir sáu rauðan hring. Þeir gátu greint óttaviðbrögðin í heilanum og komust síðar að raun um að viðbrögðin gerðu alveg ómeðvitað vart við sig á tilviljanakenndum tímum dagsins.

 

Með því að virkja umbunarkerfi heilans þegar óttinn gerði vart við sig, gátu vísindamennirnir unnið bug á óttanum. Þegar fram í sækir vonast þeir til að nýta megi aðferðina til að eyða áfallaminningum hjá t.d. hermönnum sem snúið hafa heim úr stríði.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Lars Thomas

Shutterstock

Náttúran

Krabbar hafa farið sömu ferðina 17 sinnum

Maðurinn

Er veganmatur óhollur börnum?

Maðurinn

Er veganmatur óhollur börnum?

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Lifandi Saga

Ísraelski vígamaðurinn: Vill lifa í friði með Palestínumönnum

Maðurinn

Er hægt að verða gráhærður á einni nóttu?

Heilsa

Hrotur geta verið vísbending um hjartasjúkdóm: Einn hópur er í sérstakri áhættu

NÝJASTA NÝTT

Maðurinn

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Maðurinn

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Jörðin

99 stórborgir eru að sökkva

Jörðin

99 stórborgir eru að sökkva

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Gæludýr koma í veg fyrir offitu og ofnæmi meðal barna

Náttúran

Hvernig bárust kettir til Ameríku?

Heilsa

Er mikið um kyrrsetu hjá þér í vinnunni? Þá getur kaffi lengt líf þitt samkvæmt stórri rannsókn.

Heilsa

Lækning gegn útbreiddum meltingartruflunum finnst í flestum eldhúsum.

Vinsælast

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

3

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

4

Jörðin

Jörðin eftir manninn

5

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

6

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

3

Jörðin

Jörðin eftir manninn

4

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

5

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

6

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Heilsa

Læknar hafa grætt heilt auga í mann

Maðurinn

Nú geta vísindamenn ráðskast með drauma okkar

Tækni

140.000 veirutegundir hafa fundist í þarmaflórunni

Maðurinn

Kornabörn þekkja móðurmálið sitt

Læknisfræði

Hvers vegna fáum við ofnæmi?

Maðurinn

Lamaður maður gengur fyrir eigin hugarafli

Lifandi Saga

Dans indíána orsakaði blóðbaðið við Wounded Knee

Heilsa

Rannsókn: Tæp skeiðfylli af þessari fitutegund daglega dregur úr hættu á heilabilun

Maðurinn

Er hollt að gefa blóð?

Tækni

Vandamál sem gat orðið aðkallandi

Maðurinn

Efnaskiptin eru stöðug frá 20 til 60 ára aldurs

Maðurinn

Er siðblindingi á vinnustaðnum þínum?

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Er sólarvörn yfirhöfuð nauðsynleg ef dvalið er í skugga mestallan daginn?

Maðurinn

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.