1. Kynlíf
Gandhi bað nokkrar konur að sofa naktar með sér í rúminu sínu svo hann gæti prófað sitt eigið bindindi.
Tók kornunga frænku með sér í rúmið
Samfarir voru einungis til þess að eignast börn og Indverjar áttu fremur að varðveita orkuna í sjálfstæðisbaráttuna. Þetta var boðskapur Gandhi til áhangenda sinna. Sjálfstæðishetjan var þó sjálf heltekin af kynlífi.
Hann átti í fjölmörgum nánum – en líklega ekki á jafningjagrundvelli – samböndum við konur. Meðal annars við hina fallegu dönsku Eshter Færing sem var trúboði. Hann talaði um hana sem „mitt elskaða barn“.
Háaldraður var Gandhi samt sem áður að deila rúmi með kornungum stúlkum, þar á meðal hinni 18 ára gömlu frænku sinni, Manu. Markmiðið var samkvæmt Gandhi að láta reyna á þolrif sín varðandi skírlífisheit hans.
Verstu útreiðina fékk þó eiginkona Gandhis. Ungu konurnar bjuggu hjá fjölskyldunni og ef ágreiningur spratt upp stóð Gandhi oftar með þeim en eiginkonunni sem hann taldi vera afar „smámunasama“.
2. Heimilisofbeldi
Kasturba giftist Gandhi þegar hún var 14 ára gömul. Hjónin eignuðust fjóra syni.
Friðarpostulinn misþyrmdi konu sinni
Gandhi predikaði mildi og var mótfallinn hvers konar ofbeldi en þessi prinsipp hans áttu ekki við eiginkonu hans, Kasturba. Hann viðurkennir í sjálfsævisögu sinni að hafa bæði slegið hana og reynt að henda henni út úr húsi þeirra, þegar honum mislíkaði eitthvað.
Ofbeldið var ekki einungis líkamlegt. Gandhi leit augljóslega niður á Kasturba sem aldrei hafði lært að lesa né skrifa; t.d. skrifar hann að hún minni hann á belju sem „með sínum takmarkaða hætti reynir að segja eitthvað vitrænt“.
Gandhi neitaði jafnvel veikri konu sinni einu sinni um sýklalyfjameðferð – ákvörðun sem kostaði hana lífið árið 1944. Hann rökstuddi ákvörðun sína með því að pensillín væri útlensk efnasamsetning sem Indverjar þyrftu ekki að nota.
Þessi regla átti þó ekki við hann sjálfan. Hann tók lyf og undirgekkst skurðaðgerð vegna botnlangabólgu sem breskur herlæknir framkvæmdi árið 1924.
3. Uppgjöf
Gandhi ritaði sitt fyrsta bréf til Hitlers í júlí 1939. Minna en tveimur mánuðum eftir að þýski herinn réðist inn í Pólland.
Vildi fórna Gyðingum og Bretum
Andstaða hans við nýlenduherra Indlands, Stóra-Bretland, blindaði Gandhi gagnvart illsku nasista. Í einu bréfi ávarpaði hann Adolf Hitler sem sinn kæra vin: „Ég vil ekki trúa því að þú sért það skrímsli sem andstæðingar þínir segja þig vera“, trúði hann Hitler fyrir í desember 1940 sem var þá við að leggja undir sig Evrópu.
Á sama tíma hvatti Gandhi Breta í opinberu bréfi til þess að gefast upp í nafni friðarins.
„Leyfið þeim að taka hina fögru ey ykkar með öllum fallegu byggingunum“, skrifaði hann meðan að breskir RAF flugmenn áttu fullt í fangi með að verja eyjuna gegn árásum Luftwaffe.
Gyðingar áttu líka að gefast upp að mati Gandhis eftir lok síðari heimsstyrjaldarinnar.
„Þeir hefðu átt að henda sér í hafið frá björgum. Það hefði vakið umheiminn og þýsku þjóðina og þeir buguðust engu að síður í milljóna tali“ sagði hann árið 1947.
4. Rasismi
Í stríði Breta gegn Búum í Suður-Afríku sinnti Gandhi herskyldu í bresk- indverskri sjúkraliðaherdeild.
Leit á svarta sem óæðri kynþátt
Á yngri árum sínum vann Gandhi sem lögmaður í bresku Natal-nýlendunni í Suður-Afríku (1893-1904).
Eins og aðrir meðlimir í indverska minnihlutanum var hann meðhöndlaður sem annars flokks borgari; t.d. máttu Indverjar ekki sitja í sama lestarvagni og Evrópubúar og þeir máttu ekki ganga á sömu gangstéttinni.
Gandhi barðist í 21 ár í nýlendunni fyrir borgaralegum réttindum Indverja.
Hins vegar kærði hann sig kollóttan um að svartir íbúar væru enn verr settir. Hann var andvígur jafnréttislögum fyrir blökkumenn sem hann kallaði „villimannslega kaffara“ en það voru niðurlægjandi ummæli hvítra manna um blökkumenn.
Bæði Indverjar og Bretar voru Aríar samkvæmt Gandhi sem taldi að jafnrétti Indverja og blökkumanna myndi leiða til þess að Indverjar yrðu lækkaðir niður í „auðvirðilegar hefðir og venjur svertingjanna“.
5. Kvenfyrirlitning
Nauðganir eru ennþá mikið vandamál í Indlandi. Samkvæmt ríkisstjórninni á nauðgun sér stað þar á 17. hverri mínútu.
Konum var kennt um nauðgun
Konan er jafnrétthá karlmanninum og kannski ennþá betri en hann, þar sem konur hneigjast ekki til að beita ofbeldi, sagði Gandhi.
Skoðun hans á konum og einkum kvenlegu kyneðli var í raunveruleikanum allt önnur. Blæðingar kvenna voru til merkis „um sál sem er heltekin af kynferðislegum löngunum“ sagði Gandhi.
Hann staðhæfði einnig að ábyrgð á því að forðast nauðgun hvíldi á herðum kvenna.
„Ég hef alltaf sagt að það sé líkamlega ómögulegt að buga konu, ef hún er mótfallin því. Það gerist aðeins þegar hún gefur eftir vegna ótta eða kann ekki skil á sínum eigin siðferðilega styrk.
Ef hún getur ekki staðist ágang nauðgarans vegna aflsmunar mun hreinleiki hennar veita henni styrk til að deyja áður en honum tekst að nauðga henni,“ sló þessi heilagi maður fram í sjálfsævisögu sinni.
LESTU MEIRA UM GANDHI
- Pramod Kapoor: Gandhi: An Illustrated Biography, Black Dog & Leventhal, 2017
- M. K. Gandhi: Sagan af tilraunum mínum með sannleika, Dover, 1983
