D-vítamín ver gegn sjálfsofnæmissjúkdómum

Milljónir manna um allan heim þjást af einhverjum sjálfsofnæmissjúkdómi og þessu fólki fer fjölgandi. Nú gæti einfaldur lyfjakúr verið í augsýn.

BIRT: 09/02/2023

LESTÍMI:

2 mínútur

Ónæmiskerfi þitt verst árásum frá veirum, bakteríum og fleiri örverum á hverjum degi. Ónæmiskerfið virkar eins og þrautþjálfað herlið og hvítu blóðkornin eru í hlutverki hermannanna.

 

En í um fimmtungi mannkyns snúast þessir hermenn gegn röngum óvini: heilbrigðum líkamsvefjum. Það er þetta sem kallast sjálfsofnæmissjúkdómar.

ATH: Skammtastærð D-vítamíns er mikilvæg! Fáðu ALLTAF ráðleggingar hjá heimilislækninum áður en þú tekur viðbótarskammta af D-vítamíni.

Nú sýnir ný, stór rannsókn að stórir daglegir skammtar af D-vítamíni geta alveg komið í veg fyrir að sjálfsofnæmissjúkdómar komi fram, alla vega hjá fólki sem komið er yfir fimmtugt.

Ræðst á sinn eigin vef

Til eru um 80 sjálfsofnæmissjúkdómar en það einkennir þá að ónæmiskerfið ræðst á heilbrigðan vef. Skjaldkirtill, liðir og húð geta m.a. orðið fyrir slíkum árásum.

 

Psoriasis er t.d. sjálfsofnæmissjúkdómur og lýsir sér þannig að hvít blóðkorn hraða vexti frumna í ysta lagi hornhúðarinnar og mynda rauða hrúðurbletti.

 

Meðal sjálfsofnæmissjúkdóma eru m.a.:

  • Psoriasis

 

  • Liðagigt

 

  • Krónískar þarmabólgur

 

  • MS (Multiple sclerosis)

 

  • Sykursýki 1

 

  • Skjaldkirtilsbólga

D-vítamín minnkar hættuna um 22%

26.000 manns meira en fimmtíu ára tóku þátt í nýrri rannsókn sem stóð yfir í fimm ár.

 

Þátttakendum var skipt í tvo hópa og annar hópurinn fékk D-vítamín daglega en hinn hópurinn fékk óvirkar töflur, svonefnda lyfleysu.

 

Gefinn var ráðlagður dagsskammtur, 2.000 alþjóðaeiningar og þessi skammtur dró úr algengi ónæmissjúkdóma um 22%.

 

Tvær mögulegar skýringar

Það hefur lengi leikið grunur á að D-vítamín kynni að vera einskonar töfralyf að því er varðar sjálfsofnæmissjúkdóma. Dýratilraunir hafa t.d. sýnt að þetta vítamín hefur góð áhrif á ónæmiskerfið almennt – hvers vegna vita menn þó ekki.

 

Möguleg skýring er talin sú að vítamínið hjálpi frumum ónæmiskerfisins að greina á milli t.d. baktería og eigin líkamsfrumna.

 

Hitt gæti líka verið að viðbót af D-vítamíni dragi úr þeim bólguviðbrögðum sem ónæmiskerfið veldur í líffærum.

 

Vísindamenn gera sér vonir um að öðlast meiri þekkingu með nýjum rannsóknum sem m.a. eiga að leiða í ljós hvort vítamínið virki enn eftir fimm ár. Einnig á að rannsaka hvort viðbótarskammtur af D-vítamíni hafi jafn greinileg áhrif á fólk undir fimmtugu.

BIRT: 09/02/2023

HÖFUNDUR: Nanna Vium

HÖFUNDARÉTTUR MYNDA: Shutterstock

vinsælustu greinarnar

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is