Lifandi Saga

Af hverju er hollenski búningurinn appelsínugulur?

Appelsínuguli liturinn á sér fastan sess í hugum Hollendinga. Ástæðunnar er að leita aftur á 16. öld þegar prins nokkur greip til vopna gegn Spánverjum.

BIRT: 29/11/2022

Appelsínuguli liturinn tengist Hollendingum traustum böndum og er t.d. áberandi þegar íþróttamenn klæðast keppnisbúningum sínum. Tengingin við þennan lit nær aftur til 16. aldar þegar Holland okkar tíma var á valdi Spánverja, en Spánarkonungur var af ætt Habsborgara.

 

Árið 1559 skipuðu Habsborgarar Vilhelm 1. – prins af furstadæminu Oranje – sem landsstjóra í Hollandi. Vilhelm var hins vegar mótmælendatrúar og harður andstæðingur undirokunar spænskra kaþólikka. Hann lagðist því að sveif með Hollendingum í uppreisn gegn Habsborgurum.

Flest hollenskt íþróttafólk, þar á meðal knattspyrnulandsliðin, klæðast appelsínugulum búningum.

Appelsínugult var litur Vilhelms

Með Vilhelm prins í broddi fylkingar unnu uppreisnarmenn marga mikilvæga sigra og þegar kaþólskur leigumorðingi banaði honum 1584, hafði hann rutt brautina fyrir sjálfstæði Hollands. Enn í dag líta Hollendingar á hann sem hinn mikla landsföður.

 

Fyrir dauða sinn hafði Vilhelm stofnað hollenska konungdæmið og appelsínuguli liturinn varð einkennislitur þess. Í flestum tungumálum er orðið „orange“ notað um appelsínugulan lit, en getur auðvitað verið stafsett á mismunandi vegu.

 

Þetta var því tilvísun í Oranje-furstadæmið og hinn appelsínugula fána sem Vilhelm notaði sem merki sitt. Liturinn hefur af þessum sökum alveg sérstaka sögulega þýðingu fyrir Hollendinga, sem líta á hann sem hið fullkomna þjóðartákn.

 

Appelsínuguli liturinn hefur stundum verið hafður með í hollenska fánanum, en árið 1937 var með konunglegri tilskipun ákvarðað að fánalitirnir skyldu vera rauður, hvítur og blár. Ákvörðunin markaði andstöðu við nasista en hollenskir nasistar notuðu appelsínugula rönd í sínum fána og veifuðu honum áfram meðan Holland var undir hæl Þjóðverja í seinni heimsstyrjöld.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Emrah Sütcü

Shutterstock

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Jörðin

Hvenær var hnettinum skipt í tímabelti?

Maðurinn

Hve mikið gagnamagn rúmast í heilanum?

Lifandi Saga

Fimm heppnustu manneskjur sögunnar

Maðurinn

Fimm ráð vísindamanna til að lífið verði hamingjuríkara

Náttúran

Hvaða rándýr étur flest fólk?

Maðurinn

Með skönnun má spá fyrir um þunglyndi

Heilsa

Er flotsaur til marks um góða heilsu?

Maðurinn

Af hverju sjá sumir drauga en aðrir ekki?

Heilsa

10 matvæli með meira C-vítamín en appelsínur

Maðurinn

Þráhyggja tekur heilann í gíslingu

Alheimurinn

Stjörnufræðingar leita langt eftir svörum: Er líf í alheiminum?

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is