Náttúran

Greind í heimi dýranna

Dýrin búa einnig yfir greind - bara minni en við.

BIRT: 25/01/2023

Þó svo að maðurinn sé eina dýrategundin sem kveikt getur eld, átt í samskiptum með bókstöfum og nótum, ratað eftir korti og leyst stærðfræði jöfnur, þá eru heilar okkar alls ekkert svo frábrugðnir heilum apa eða annarra spendýra.

 

Munurinn er aðallega fólginn í tvennu: Annars vegar höfum við yfir að ráða fleiri taugafrumum í fellingum heilabarkarins en við á um dýrin og hins vegar eru taugafrumur okkar útbúnar þykkara einangrunarlagi, sem gerir taugaboðum kleift að berast hraðar.

 

Flestir vísindamenn telja yfirburðagreind okkar mannanna ekki vera sérlega frábrugðna greind dýranna, heldur hafi greind okkar einfaldlega þróast upp á langtum hærra þrep.

 

Mörg dýr sýna að þau búi yfir greind með því að vera fær um að nota áhöld, eiga í samskiptum, starfa saman og að sýna öðrum einstaklingum sömu tegundar umhyggju, en maðurinn gerir þetta allt í miklu meira mæli en dýrin.

 

Hins vegar er erfitt að mæla greind dýranna, því þau eru ekki fær um að segja til um hvað þau eru að hugsa og fyrir vikið hefur vísindamönnum aðeins tekist að gera ófullkominn lista yfir greindustu dýrin.

 

Prímatar

Simpansar eru álitnir hafa yfir að ráða álíka mikilli greind og þriggja ára barn, því þeir eru færir um að tjá sig með hljóðum, handarhreyfingum og svipbrigðum, gabba og ráðskast með aðra til að fá sínu fram, svo og að sýna skilning tölum og röðinni sem þær koma fyrir í.

Sjávarspendýr

Stökkullinn, sem er tegund höfrunga, er fær um að læra ýmsar háþróaðar hreyfingar (brögð), getur samhæft sig við aðra höfrunga og jafnvel kennt þeim það sem hann kann, auk þess sem hann getur skilið og tjáð sig á einföldu, tilbúnu máli.

Spendýr

Indverski fíllinn getur reiknað einföld samlagningardæmi: Ef þremur og fimm eplum er komið fyrir í tveimur körfum, sem fíllinn getur ekki séð ofan í, og tveimur eplum er síðan bætt í báðar körfurnar velur fíllinn að fara að körfunni sem hefur að geyma sjö epli.

Fuglar

Nýju-Kaledóníukrákan getur stuðst við ýmiss konar áhöld þegar hún veiðir sér til matar. Krákan kastar t.d. hnetum niður á vegi sem mikil umferð er um, til þess að bílarnir keyri yfir hneturnar og brjóti harða skelina á þeim.

Hryggleysingjar

Kókóskolkrabbinn kemur sér t.d. upp tveimur helmingum af kókóshnetu og útbýr úr þeim eins konar hús sem hann skríður inn í ef hætta steðjar að.

Fiskar

Þrifillinn leggur sig allan fram við að hreinsa sníkla af fiskum ef aðrir fiskar eru að fylgjast með og geta þannig látið freistast af því að þiggja þessa frábæru þjónustu fiskanna.

 

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: GORM PALMGREN

Shutterstock

Jörðin

Vísindamenn greina vaxtarverki: Fæðuhringur eldfjallsins

Maðurinn

Ást er eintóm efnafræði

Maðurinn

Ást er eintóm efnafræði

Náttúran

Hjarta steypireyðar slær bara tvisvar á mínútu

Náttúran

Hjarta steypireyðar slær bara tvisvar á mínútu

Maðurinn

Hvaða blóðflokkur er sjaldgæfastur?

Lifandi Saga

Gestapo: Leynilögregla Hitlers olli skelfingu í Evrópu

Lifandi Saga

Getur Rússland orðið uppiskroppa með hermenn? 

NÝJASTA NÝTT

Lifandi Saga

Robert the Bruce var hinn sanni Braveheart Skotanna

Maðurinn

Samfélagsmiðlar ógna samkenndinni

Heilsa

Breytingarnar á líkamsþyngd geta leitt í ljós hættu á heilabilun

Náttúran

8 uppfinningar sem þú getur þakkað Einstein fyrir

Náttúran

Að klóna risaeðlur: Er hægt að vekja risaeðlur til lífsins?

Maðurinn

Sársauki – Hvað er sársauki?

Alheimurinn

Hvað er andefni?

Maðurinn

Þess vegna tekur ástarsorg svona mikið á okkur

Maðurinn

Heilann þyrstir í fitu

Maðurinn

Er það skaðlegt að plokka nefhárin?

Lifandi Saga

Robert the Bruce var hinn sanni Braveheart Skotanna

Maðurinn

Samfélagsmiðlar ógna samkenndinni

Heilsa

Breytingarnar á líkamsþyngd geta leitt í ljós hættu á heilabilun

Náttúran

8 uppfinningar sem þú getur þakkað Einstein fyrir

Náttúran

Að klóna risaeðlur: Er hægt að vekja risaeðlur til lífsins?

Maðurinn

Sársauki – Hvað er sársauki?

Alheimurinn

Hvað er andefni?

Maðurinn

Þess vegna tekur ástarsorg svona mikið á okkur

Maðurinn

Heilann þyrstir í fitu

Maðurinn

Er það skaðlegt að plokka nefhárin?

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Náttúran

Þrisvar til tunglsins og til baka aftur

Náttúran

Þrisvar til tunglsins og til baka aftur

Alheimurinn

Fullt tungl 2024 – Hvenær er tunglið fullt?

Alheimurinn

Fullt tungl 2024 – Hvenær er tunglið fullt?

Jörðin

Hversu mikið menga leikföng?

Maðurinn

Af hverju þessi ást á áfengi?

Heilsa

Er hægt að sofa of mikið?

Lifandi Saga

Hver fann upp á „kalda stríðinu“?

Vinsælast

1

Maðurinn

Einvígið: Er rafmagnstannbursti betri en venjulegur?

2

Alheimurinn

Fullt tungl 2024 – Hvenær er tunglið fullt?

3

Heilsa

Breytingarnar á líkamsþyngd geta leitt í ljós hættu á heilabilun

4

Maðurinn

Þess vegna tekur ástarsorg svona mikið á okkur

5

Maðurinn

Heilann þyrstir í fitu

6

Maðurinn

Hvaða blóðflokkur er sjaldgæfastur?

1

Maðurinn

Einvígið: Er rafmagnstannbursti betri en venjulegur?

2

Heilsa

Breytingarnar á líkamsþyngd geta leitt í ljós hættu á heilabilun

3

Maðurinn

Þess vegna tekur ástarsorg svona mikið á okkur

4

Maðurinn

Heilann þyrstir í fitu

5

Maðurinn

Hvaða blóðflokkur er sjaldgæfastur?

6

Jörðin

Vísindamenn greina vaxtarverki: Fæðuhringur eldfjallsins

Maðurinn

Hvernig grær brotið bein?

Maðurinn

Öfgar persónuleikans: Úthverfur eða innrænn persónuleiki

Alheimurinn

Hvað verður um orkuna frá sólarljósinu? 

Lifandi Saga

Hvað gerðu blikksmiðir fyrr á tímum? 

Tækni

Dulkóðaður gjaldmiðill: 7 atriði sem þú ættir að vita um rafmynt 

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

Lifandi Saga

Fjórir kvillar sem bóluefni hafa knésett

Menning og saga

Frumstæð manntegund jarðsetti hina látnu

Maðurinn

Vísindamenn endurnýja hárvöxt á músum

Lifandi Saga

Nanjing harmleikurinn verri en hin versta martröð

Maðurinn

3 ókostir við greind

Jörðin

Ný NASA-flugvél á að minnka losun í flugi

Robert the Bruce var hinn sanni Braveheart Skotanna

Í Hollywood-myndinni Braveheart svíkur Robert the Bruce málstað Skota og færir Englendingum William Wallace á silfurfati til grimmilegrar aftöku. Í veruleikanum var þessi skúrkur þó hetja Skota. Þótt frelsisbarátta Skota kostaði bræður hans lífið og systur hans enduðu bak við lás og slá, gafst hinn raunverulegi Braveheart aldrei upp.

Lifandi Saga

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.