Náttúran

Greind í heimi dýranna

Dýrin búa einnig yfir greind - bara minni en við.

BIRT: 25/01/2023

Þó svo að maðurinn sé eina dýrategundin sem kveikt getur eld, átt í samskiptum með bókstöfum og nótum, ratað eftir korti og leyst stærðfræði jöfnur, þá eru heilar okkar alls ekkert svo frábrugðnir heilum apa eða annarra spendýra.

 

Munurinn er aðallega fólginn í tvennu: Annars vegar höfum við yfir að ráða fleiri taugafrumum í fellingum heilabarkarins en við á um dýrin og hins vegar eru taugafrumur okkar útbúnar þykkara einangrunarlagi, sem gerir taugaboðum kleift að berast hraðar.

 

Flestir vísindamenn telja yfirburðagreind okkar mannanna ekki vera sérlega frábrugðna greind dýranna, heldur hafi greind okkar einfaldlega þróast upp á langtum hærra þrep.

 

Mörg dýr sýna að þau búi yfir greind með því að vera fær um að nota áhöld, eiga í samskiptum, starfa saman og að sýna öðrum einstaklingum sömu tegundar umhyggju, en maðurinn gerir þetta allt í miklu meira mæli en dýrin.

 

Hins vegar er erfitt að mæla greind dýranna, því þau eru ekki fær um að segja til um hvað þau eru að hugsa og fyrir vikið hefur vísindamönnum aðeins tekist að gera ófullkominn lista yfir greindustu dýrin.

 

Prímatar

Simpansar eru álitnir hafa yfir að ráða álíka mikilli greind og þriggja ára barn, því þeir eru færir um að tjá sig með hljóðum, handarhreyfingum og svipbrigðum, gabba og ráðskast með aðra til að fá sínu fram, svo og að sýna skilning tölum og röðinni sem þær koma fyrir í.

Sjávarspendýr

Stökkullinn, sem er tegund höfrunga, er fær um að læra ýmsar háþróaðar hreyfingar (brögð), getur samhæft sig við aðra höfrunga og jafnvel kennt þeim það sem hann kann, auk þess sem hann getur skilið og tjáð sig á einföldu, tilbúnu máli.

Spendýr

Indverski fíllinn getur reiknað einföld samlagningardæmi: Ef þremur og fimm eplum er komið fyrir í tveimur körfum, sem fíllinn getur ekki séð ofan í, og tveimur eplum er síðan bætt í báðar körfurnar velur fíllinn að fara að körfunni sem hefur að geyma sjö epli.

Fuglar

Nýju-Kaledóníukrákan getur stuðst við ýmiss konar áhöld þegar hún veiðir sér til matar. Krákan kastar t.d. hnetum niður á vegi sem mikil umferð er um, til þess að bílarnir keyri yfir hneturnar og brjóti harða skelina á þeim.

Hryggleysingjar

Kókóskolkrabbinn kemur sér t.d. upp tveimur helmingum af kókóshnetu og útbýr úr þeim eins konar hús sem hann skríður inn í ef hætta steðjar að.

Fiskar

Þrifillinn leggur sig allan fram við að hreinsa sníkla af fiskum ef aðrir fiskar eru að fylgjast með og geta þannig látið freistast af því að þiggja þessa frábæru þjónustu fiskanna.

 

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: GORM PALMGREN

Shutterstock

Náttúran

Krabbar hafa farið sömu ferðina 17 sinnum

Maðurinn

Er veganmatur óhollur börnum?

Maðurinn

Er veganmatur óhollur börnum?

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Lifandi Saga

Ísraelski vígamaðurinn: Vill lifa í friði með Palestínumönnum

Maðurinn

Er hægt að verða gráhærður á einni nóttu?

Heilsa

Hrotur geta verið vísbending um hjartasjúkdóm: Einn hópur er í sérstakri áhættu

NÝJASTA NÝTT

Maðurinn

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Maðurinn

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Jörðin

99 stórborgir eru að sökkva

Jörðin

99 stórborgir eru að sökkva

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Gæludýr koma í veg fyrir offitu og ofnæmi meðal barna

Náttúran

Hvernig bárust kettir til Ameríku?

Heilsa

Er mikið um kyrrsetu hjá þér í vinnunni? Þá getur kaffi lengt líf þitt samkvæmt stórri rannsókn.

Heilsa

Lækning gegn útbreiddum meltingartruflunum finnst í flestum eldhúsum.

Vinsælast

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

3

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

4

Jörðin

Jörðin eftir manninn

5

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

6

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

3

Jörðin

Jörðin eftir manninn

4

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

5

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

6

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Læknar hafa grætt heilt auga í mann

Maðurinn

Nú geta vísindamenn ráðskast með drauma okkar

Tækni

140.000 veirutegundir hafa fundist í þarmaflórunni

Maðurinn

Kornabörn þekkja móðurmálið sitt

Læknisfræði

Hvers vegna fáum við ofnæmi?

Maðurinn

Lamaður maður gengur fyrir eigin hugarafli

Lifandi Saga

Dans indíána orsakaði blóðbaðið við Wounded Knee

Heilsa

Rannsókn: Tæp skeiðfylli af þessari fitutegund daglega dregur úr hættu á heilabilun

Maðurinn

Er hollt að gefa blóð?

Tækni

Vandamál sem gat orðið aðkallandi

Maðurinn

Efnaskiptin eru stöðug frá 20 til 60 ára aldurs

Maðurinn

Er siðblindingi á vinnustaðnum þínum?

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Er sólarvörn yfirhöfuð nauðsynleg ef dvalið er í skugga mestallan daginn?

Maðurinn

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.