Svefninn eykur lífslíkur dýranna

Hugvitssamlegar svefnstellingar, svo og sérkennilegar svefnvenjur, auka líkurnar á að svefnpurkur náttúrunnar komist af.

BIRT: 13/01/2022

LESTÍMI:

2 mínútur
Eftirsótt bráð sem verður að láta sér nægja að fá sér kríu reglulega.

Útselir fá sér stystu blundi sem um getur í dýraríkinu, allt niður í 90 sekúndur hver lúr. Á hinn bóginn eru selirnir að fá sér kríu allan liðlangan daginn. Dýrin taka þessa stuttu lúra einkum þegar þau sofa í sjónum, þar sem þau eiga fleiri óvini en á landi.

Móðir og afkvæmi halda hvort í annað og berjast gegn straumnum.

Sæotrar fljóta á bakinu þegar þeir sofa í vatni. Móðir heldur í loppur afkvæmanna til að þau reki ekki frá henni. Fullorðnu otrarnir festa sig jafnframt við t.d. þang eða vatnagróður og nota plönturnar sem eins konar akkeri.

 

Farfuglar sofa á flugi til að forðast varasamar lendingar.

Múrsvölungar eiga ekki í neinu basli með að fljúga samfleytt í tíu mánuði en þessi smágerði farfugl lendir nánast eingöngu til að verpa. Líf fuglsins er öruggara á lofti og þess má jafnframt geta að hann á allerfitt með að lenda og lyfta sér til flugs aftur. Þegar múrsvölungar sofa í lofti er aðeins annað heilahvelið virkt í einu en þannig tekst fuglinum að vera vakandi og með athyglina í lagi þrátt fyrir að hann sé að hvíla sig.

 

Klunnalegt flugdýr blundar í ákjósanlegustu flóttastöðunni.

Leðurblökur búa ekki yfir nægilegum lyftikrafti til að hefja sig til flugs frá jörðu en verða þess í stað að beita þyngdaraflinu og kasta sér niður af háum stöðum. Leðurblökur sofa með höfuðið niður til þess að eiga auðvelt með að komast á loft ef hætta steðjar að. Sinar í klóm dýranna sjá til þess að dýrið losi ekki takið í svefni og detti niður.

Risar gresjunnar leggjast aðeins út af fjórða hvern dag.

Villtir fílar geta læst hnjáliðunum og sofið standandi, líkt og m.a. kýr og hestar. Dýrin þurfa aftur á móti að sofa liggjandi þriðju til fjórðu hverja nótt en öðruvísi ná þau ekki svokölluðum bliksvefni sem öll spendýr hafa þörf fyrir. Bliksvefninn tengist geymslu minninga í heilanum.

Svefnverðir vaka yfir hópnum.

Stokkendur standa í löngum röðum þegar þær sofa en hins vegar hvílast þær ekki allar jafn mikið: Þær ystu í röðinni sofa aðeins með öðru heilahvelinu og halda því ætíð öðru auganu opnu. Ef hætta steðjar að byrja svefnverðirnir að garga og vekja þannig steinsofandi endurnar í miðjunni.

Risar hafsins blunda lóðréttir í sjónum.

Stærstu rándýr heims sofa saman fimm til sex í hverri hjörð og í svefninum rekur dýrin undan straumi rétt undir sjávarborðinu. Dýrin sofa lóðrétt í sjónum og enn sem komið er kann enginn skýringu á þessu háttalagi. Ein skýringin er sú að þannig séu dýrin öruggust um sig.

BIRT: 13/01/2022

HÖFUNDUR: Lars Thomas

HÖFUNDARÉTTUR MYNDA: NaturePL, Getty Images, Shutterstock, Alamy/All Over

vinsælustu greinarnar

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu með áskrifandi að blaðinu?

Áskrifendur geta fengið áskrift af vefnum hér

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is