Alheimurinn

Halastjarna frá ytri mörkum sólkerfisins heimsækir okkur

Hún hefur verið á leiðinni frá ystu mörkum sólkerfisins í 25.000 ár og er loksins komin í sjónmál frá jörðu. Nú höfum við einstakt tækifæri til að sjá halastjörnuna C/2022 E3 (ZTF) áður en hún heldur sína leið aftur frá okkur.

BIRT: 29/01/2023

Um halastjörnuna C/2022 E3 (ZTF)

Veturinn 2023 áttu góða möguleika á að sjá halastjörnuna C/2022 E3 (ZTF) – í fyrsta og eina skiptið á ævinni. Þegar halastjarnan hefur farið fram hjá mun hún fyrst gera sér ferð fram hjá hinu svokallaða Oort-skýi, svæði í ysta hluta sólkerfisins, áður en hún mun, eftir u.þ.b. 50.000 ár, snúa aftur til jarðar á ný.

 

Halastjarnan fannst fyrir tæpu ári, þann 2. mars síðastliðinn 2022. Á þeim tíma var hún fjórum sinnum lengra frá sólinni en jörðin og leit bara út eins og dauf stjarna. En þegar rannsakendur fylgdust með himintunglunum kom fljótlega í ljós að hún ferðaðist of hratt til að geta verið stjarna.

 

Með því að greina ítarlega myndir úr sjónaukum komust stjörnufræðingarnir að þeirri niðurstöðu að um halastjörnu væri að ræða sem væri á leið frá ystu brún sólkerfisins.

Halastjarnan hefur heimsótt aðrar plánetur

Á síðasta áfanga gríðarlega langrar ferðar til jarðar hefur halastjarnan C/2022 E3 (ZTF) farið fram hjá fjölda reikistjarna sólkerfisins.

 

Satúrnus

Í mars 2020 ferðaðist C/2022 E3 (ZTF) tiltölulega nálægt næst stærstu plánetu sólkerfisins, Satúrnusi.

 

Júpíter

Í október 2021 fór halastjarnan fram hjá braut Júpíters en langt fyrir ofan brautir sólkerfisins og plánetunnar miklu.

 

Mars og Jörðin

Í febrúar 2023 mun C/2022 E3 (ZTF) lækka á braut og fara í gegnum braut sólkerfisins á milli brauta jarðar og Mars.

Halastjörnuna C/2022 E3 (ZTF) verður líklega auðvelt að koma auga á með venjulegum sjónauka og gæti jafnvel líka verið sýnileg með berum augum. Þegar hún er næst jörðu verður halastjarnan í 42,5 milljón kílómetra fjarlægð – nær en nágrannareikistjarnan okkar Mars.

 

Eftir að C/2022 E3 (ZTF) hefur farið í hring um innra sólkerfið, ferðast hún á u.þ.b. 37 km/s í átt frá sólu þar til hún nær öðrum snúningspunkti sínum u.þ.b. 420 milljarða kílómetra frá okkur.

 

Hvar og hvenær?

C/2022 E3 (ZTF) er næst okkur 1. febrúar en þú átt meiri möguleika á að sjá hana á nýju tungli 20. febrúar þegar birta tunglsins truflar ekki.

 

Hægt verður að sjá hana frekar hátt á lofti milli Litla- og Stórabjarnar

 

Finndu stað án ljósmengunar. Þú gætir mögulega séð halastjörnuna með berum augum en notaðu annars sjónauka. Hallaðu sjónaukanum að einhverju stöðugu og leitaðu að björtum hlut með glóandi hala.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: JESPER GRØNNE

Shutterstock, © Ken Ikeda Madsen,© Jesper Grønne

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Náttúran

6 atriði sem þú ættir að vita um skeggskottu: Gráðugur ættingi silfurskottunnar gæti brátt hertekið heimili þitt

Tækni

Lúxus eftir dómsdag: Lítum á skýli milljarðamæringanna

Menning og saga

Indiana Jones raunveruleikans leitaði að sáttmálsörkinni

Náttúran

Átvögl sjávarins geta kælt loftslagið

Lifandi Saga

Í bók frá miðöldum leyndist óþekkt portrett af Michelangelo

Tækni

Edison gegn Tesla: Meistarar rafmagnsins hötuðust

Maðurinn

7 magnaðar staðreyndir um augu þín

Tækni

Minnislisti nördanna: Búnaður

Tækni

Nú fá róbótar siðferðilegan áttavita

Heilsa

Ný tækni vekur latar sáðfrumur

Jörðin

Glóandi sprengingar skapa hljóðhöggbylgjur

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is