Jörðin

Fimm verstu mengunarslys sögunnar

Eiturgas, kvikasilfur og þykk loftmengun. Maðurinn hefur orsakað mörg mengunarslys í gegnum tíðina og þau skæðustu fimm urðu völd að dauða rösklega 34.000 manns.

BIRT: 26/03/2023

Við viljum vara við óhugnalegum myndum neðar í greininni.

 

Stórir skammtar af asbestryki í lungum og banvæn kvikasilfurseitrun úr fiski.

 

Maðurinn hefur orðið valdur að mörgum hörmulegum mengunarslysum á jörðinni og verstu fimm slysin hafa kostað ríflega 34.000 mannslíf.

 

Rétt yfir helmingur þeirra lést af völdum sterkrar eiturlofttegundar í indversku stórborginni Bóphal árið 1984.

 

5. Libby, Montana, Bandaríkjunum 1919
400 dauðsföll.

Námuverkamenn í vermikúlít-námunni í borginni Libby í Montana, urðu á árunum 1919 til 1990 fyrir stórum skömmtum af asbestryki sem m.a. orsakaði lungnakrabba.

4. Minamata-veikin, Japan 1956
1.800 dauðsföll.

Metýlkvikasilfur í frárennslisvatni verksmiðju einnar leiddi af sér banvæna eitrun. Kvikasilfrið endaði í kræklingum og fiskum sem heimamenn lögðu sér til munns.

3. Tjernóbyl-slysið, Sovétríkjunum 1986
4.000 dauðsföll.

Alls 31 lést þegar sprenging varð í kjarnorkuverinu í Tjernóbyl. Næstu áratugi á eftir veiktust þúsundir af krabbameini í skjaldkirtli.

2. Lundúnaþokan mikla, Englandi 1952
Alls 12.000 dauðsföll.

Kalt háþrýstisvæði lá yfir Lundúnaborg og kom í veg fyrir að reykur frá verksmiðjum og kolaofnum bærist út í andrúmsloftið. Þetta hörmungarástand hafði í för með sér þykka mengunarþoku sem dró til dauða börn, gamalmenni og aðra með veikluð lungu.

1. Bhópal-slysið, Indlandi 1984
16.000 dauðsföll.

Eitraða lofttegundin Metýlísósýanat lak út úr bandarískri efnaverksmiðju í þéttbyggðu stórborginni Bhópal á Indlandi. Minnst 5.000 manns fórust samstundis og ríflega tíu þúsund, jafnvel allt að 25.000, létust af afleiðingum slyssins.

 

5. Libby, Montana, Bandaríkjunum 1919
400 dauðsföll.

Námuverkamenn í vermikúlít-námunni í borginni Libby í Montana, urðu á árunum 1919 til 1990 fyrir stórum skömmtum af asbestryki sem m.a. orsakaði lungnakrabba.

4. Minamata-veikin, Japan 1956
1.800 dauðsföll.

Metýlkvikasilfur í frárennslisvatni verksmiðju einnar leiddi af sér banvæna eitrun. Kvikasilfrið endaði í kræklingum og fiskum sem heimamenn lögðu sér til munns.

3. Tjernóbyl-slysið, Sovétríkjunum 1986
4.000 dauðsföll.

Alls 31 lést þegar sprenging varð í kjarnorkuverinu í Tjernóbyl. Næstu áratugi á eftir veiktust þúsundir af krabbameini í skjaldkirtli.

2. Lundúnaþokan mikla, Englandi 1952
Alls 12.000 dauðsföll.

Kalt háþrýstisvæði lá yfir Lundúnaborg og kom í veg fyrir að reykur frá verksmiðjum og kolaofnum bærist út í andrúmsloftið. Þetta hörmungarástand hafði í för með sér þykka mengunarþoku sem dró til dauða börn, gamalmenni og aðra með veikluð lungu.

1. Bhópal-slysið, Indlandi 1984
16.000 dauðsföll.

Eitraða lofttegundin Metýlísósýanat lak út úr bandarískri efnaverksmiðju í þéttbyggðu stórborginni Bhópal á Indlandi. Minnst 5.000 manns fórust samstundis og ríflega tíu þúsund, jafnvel allt að 25.000, létust af afleiðingum slyssins.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: NIELS HANSEN

Shutterstock, Sandro Tucci/Getty Images

Náttúran

Ljós ruglar viðbrögð skordýranna

Jörðin

Maðurinn hefur breytt möndulhalla jarðar

Jörðin

Maðurinn hefur breytt möndulhalla jarðar

Náttúran

Topp 5: Af hvaða dýrum er mestur fjöldi?

Náttúran

Topp 5: Af hvaða dýrum er mestur fjöldi?

Maðurinn

Líkami þinn lifir eftir dauðann

Maðurinn

Hvers vegna þola sumir ekki kóríander?

Heilsa

Bakteríur í blóði auka þyngdina

NÝJASTA NÝTT

Tækni

Dulkóðaður gjaldmiðill: 7 atriði sem þú ættir að vita um rafmynt 

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

Lifandi Saga

Fjórir kvillar sem bóluefni hafa knésett

Menning og saga

Frumstæð manntegund jarðsetti hina látnu

Maðurinn

Vísindamenn endurnýja hárvöxt á músum

Lifandi Saga

Nanjing harmleikurinn verri en hin versta martröð

Maðurinn

3 ókostir við greind

Jörðin

Ný NASA-flugvél á að minnka losun í flugi

Náttúran

Eitruðustu efni veraldar

Heilsa

Er hægt að sofa með opin augun?

Tækni

Dulkóðaður gjaldmiðill: 7 atriði sem þú ættir að vita um rafmynt 

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

Lifandi Saga

Fjórir kvillar sem bóluefni hafa knésett

Menning og saga

Frumstæð manntegund jarðsetti hina látnu

Maðurinn

Vísindamenn endurnýja hárvöxt á músum

Lifandi Saga

Nanjing harmleikurinn verri en hin versta martröð

Maðurinn

3 ókostir við greind

Jörðin

Ný NASA-flugvél á að minnka losun í flugi

Náttúran

Eitruðustu efni veraldar

Heilsa

Er hægt að sofa með opin augun?

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Lifandi Saga

Hvert flúðu spænskir Gyðingar?

Lifandi Saga

Hvert flúðu spænskir Gyðingar?

Maðurinn

Rannsókn: Greinileg merki um framhjáhald.

Maðurinn

Rannsókn: Greinileg merki um framhjáhald.

Lifandi Saga

Þess vegna trúa milljónir á mýtuna: Barnaníðingar djöfulsins 

Vísindamenn

Stærðfræðisnillingur fann upp tölvuna

Heilsa

Þess vegna ættir þú alltaf að setja klósettlokið niður áður en þú sturtar

Maðurinn

Vanþroskað tvíburafóstur fjarlægt úr heila ársgamallar stúlku

Vinsælast

1

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

2

Maðurinn

Líkami þinn lifir eftir dauðann

3

Maðurinn

Þessir einstaklingar eru í minni hættu á að greinast með heilabilun

4

Maðurinn

3 ókostir við greind

5

Náttúran

Hversu lengi getur könguló lifað af í ryksugupokanum?

6

Náttúran

Topp 5: Af hvaða dýrum er mestur fjöldi?

1

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

2

Maðurinn

Líkami þinn lifir eftir dauðann

3

Maðurinn

Þessir einstaklingar eru í minni hættu á að greinast með heilabilun

4

Maðurinn

3 ókostir við greind

5

Náttúran

Hversu lengi getur könguló lifað af í ryksugupokanum?

6

Náttúran

Topp 5: Af hvaða dýrum er mestur fjöldi?

Lifandi Saga

Hvenær voru fóstureyðingar gerðar frjálsar í Bandaríkjunum?

Maðurinn

Hvers vegna þarf eldra fólk minni svefn?

Lifandi Saga

Fjöldamorðin í Katyn: Stalín hugðist brjóta Pólverja á bak aftur

Maðurinn

Matseðill morgundagsins: Skordýrabrauð með ostlíki úr geri

Maðurinn

Vísindamenn hafa komist að rót mannvonskunnar: Fræðist um verstu hliðar ykkar

Lifandi Saga

Refsiföngum í síðari heimsstyrjöldinni fórnað 

Maðurinn

Af hverju eiga karlmenn auðveldara með að fá fullnægingu en konur?

Maðurinn

Leiðbeiningar um uppeldi: Reiðilestur veldur niðurbroti í heila

Maðurinn

Hvernig er best að fara á klósettið?

Maðurinn

Auðmaður vill drekka úr æskubrunninum

Maðurinn

Þess vegna þyngist þú með aldrinum

Maðurinn

Íhugun getur breytt heila þínum

Dulkóðaður gjaldmiðill: 7 atriði sem þú ættir að vita um rafmynt 

Árið 2009 kom dularfullur forritari fram með heimsins fyrstu rafmynt. Það átti eftir að gjörbreyta fjárhagslífi heimsins. Rafmynt gæti gert banka ónauðsynlega og komið í veg fyrir verðbólgu – en hún er fullkominn myntfótur fyrir glæpamenn.

Tækni

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.