Heilsa

Hjörtu sumra karla geta harðnað með aldrinum

Tilraunir á músum benda til að þeir karlmenn sem með aldrinum glata Y-litningnum í erfðamengi hvítu blóðkornanna, eigi fremur á hættu heilbrigðisvanda vegna örmyndana í hjartavef.

BIRT: 04/11/2024

Öldrun er eðlilegur hluti æviskeiðsins

 

Margir karlmenn þurfa að sjá á bak höfuðhárum og í sumum tilvikum gefa hnén sig en það kemur líka fyrir að svo margar frumur verða án Y-karllitningsins í erfðamenginu að það getur stytt ævina.

 

Rannsóknir hafa sýnt að skortur Y-litnings í hvítum blóðkornum getur aukið hættu á krabbameini.

 

Og nú sýnir ný rannsókn frá læknadeild Virginia-háskóla í BNA að hjartavefurinn getur harðnað vegna sívaxandi skorts á Y-litningi í frumum.

 

Læknar hafa nefnt fyrirbrigðið hjartahersli (cardiac fibrosis) og það getur valdið hjartaflökti eða hjartastoppi.

Grunnur: Y-litningur glatast

  • Þegar aldurinn færist yfir getur vaxandi fjöldi hvítra blóðkorna orðið án Y-litnings eða karlkyns-litningsins.

 

  • Y-litninginn tekur oft að vanta í þau hvítu blóðkorn sem framleidd eru í mænunni.

 

  • Samkvæmt rannsókninni glata um 40% karlmanna yfir sjötugu Y-litningnum í hvítum blóðkornum að einhverjum hluta.

 

  • 57% karla yfir 93 ára aldri glata Y-litningnum að einhverjum hluta.

 

  • Í verstu tilvikum getur Y-litninginn vantað í 80% hvítra blóðkorna.

Hvít blóðkorn glata Y-litningi

Það er einkum í hvítu blóðkornunum sem Y-litninginn tekur að vanta. Hlutverk hvítu blóðkornanna er að vernda líkamann fyrir bakteríu- og veirusýkingum.

 

Ný blóðkorn eru stöðugt framleidd í mænunni og því berast ný hvít blóðkorn út í blóðrásina jafnóðum og hin eldri deyja.

 

Þar eð hvítu blóðkornin verða til í mænunni er það erfðamengi mænunnar sem ákvarðar hvort Y-litningur skuli vera á nýjum hvítum blóðkornum.

 

Tilraunir á músum

Rannsóknin náði til 75 músa og í 38 þeirra var grædd CRISPr-genabreytt mæna sem í vantaði Y-litninginn.

 

Hinar mýsnar mynduðu samanburðarhóp og í þær var líka grædd mæna. Í því tilviki var þó Y-litningurinn með og mænan hélt því áfram að framleiða frumur með þessum karl-litningi.

Samkvæmt rannsókn frá 2021 eru meira en 111 milljón mýs og rottur notaðar í rannsóknum á ári hverju bara í Bandaríkjunum.

Rannsóknin stóð yfir í tvö ár og vísindamennirnir gátu séð að þær mýs sem mynduðu hvít blóðkorn án Y-litnings, mynduðu meiri örvef í hjartanu.

 

Í samanburðarhópnum lifðu 60% músanna í samanburðarhópnum eftir 600 daga en svo lengi lifðu aðeins 40% þeirra músa sem skorti Y-litninginn.

 

Kom heim og saman við greiningu á 15.000 karlmönnum

Í tengslum við þessa tveggja ára músatilraun gerðu vísindamennirnir einnig greiningar á gögnum frá 15.000 karlmönnum, fengnum úr gagnagrunninum UK Biobank.

 

Í ljós kom að karlar sem glatað höfðu Y-litningnum í 40% hvítra blóðkorna voru í 31% meiri hættu á að deyja úr blóðrásartengdum sjúkdómum en þeir karlar sem höfðu hærra hlutfall hvítra blóðkorna með Y-litningi.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: MIKKEL BJERG

Shutterstock

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Náttúran

Risasveppur er stærri en 100 fótboltavellir

Maðurinn

Augnlitur – hvað ræður augnlit barna?

Náttúran

Hvernig komu skordýr fram á Jörðu?

Náttúran

Kona fann stein í læk, sem reyndist vera 120 milljón króna virði

Heilsa

Viðamikil rannsókn: Tvennt getur tvöfaldað líkurnar á að lifa af krabbamein

Maðurinn

Er hægt að þreytast af fersku lofti?

Maðurinn

Læknar færa til mörkin milli lífs og dauða

Tækni

Óvinsæl flugsæti eru öruggust

Lifandi Saga

Hver var æpandi múmían?

Maðurinn

Nýleg uppgötvun: Vinsælar fæðutegundir geta hraðað öldrun

Náttúran

Gætu hafa haft rangt fyrir sér: Leyndarmál einnar hættulegustu köngulóar heims

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is