Maðurinn

Er lakkrís hættulegur hjartanu?

Lakkrís veldur því að streituhormónið kortísól hleðst upp í líkamanum og blóðþrýstingur eykst. Þess vegna mæla sérfræðingar með að lakkrís sé borðaður í hófi.

BIRT: 28/01/2024

Lakkrís er unninn úr rót lakkrísjurtarinnar en einkennandi lyktin og bragðið eiga rætur að rekja til ilmefnisins glýkyrrhizíns.

 

Glýkyrrhizín er hins vegar engan veginn skaðlaust efni.

 

Ilmefni þetta hefur nefnilega áhrif á hringrás blóðsins og getur bælt ensím sem fær líkamann til að losa aukið magn kalíums.

 

Kalíum gegnir mikilvægu hlutverki fyrir heilbrigði líkamans en það á þátt í að viðhalda vökvajafnvægi og eðlilegri starfsemi vöðvanna, m.a. í hjartanu. Lakkrísreimar, lakkrískonfekt og alls konar lakkrísafurðir geta fyrir bragðið orsakað hjartsláttartruflanir og of háan blóðþrýsting sem þegar verst lætur getur haft banvænar afleiðingar.

Maður lést eftir lakkrísát

Það fór illa fyrir bandarískum karlmanni sem vísindamenn höfðu rannsakað og birt grein um í bandaríska læknablaðinuThe New England Journal of Medicine“. Samkvæmt læknaskýrslum át þessi 54 ára gamli Bandaríkjamaður einn poka af lakkrís á dag, svo vikum skipti og það, ásamt lélegri fæðu mannsins að öðru leyti, olli því að kalíummagn líkama hans minnkaði verulega.

 

Eftir þriggja vikna tímabil, þar sem hann neytti heils poka af lakkrís daglega, hneig maðurinn niður með hræðilegan krampa og missti þar með meðvitund. Hjarta mannsins hætti að slá stuttu síðar og maðurinn lést næsta dag, þrátt fyrir að hafa verið vakinn til lífsins eftir hjartastoppið. Maðurinn þjáðist ekki af neinum langvinnum sjúkdómum, né heldur hafði hann fundið fyrir andnauð eða verkjum í brjóstkassa.

Lakkrísrót er m.a. ræktuð í Mið-Austurlöndum og hluta af Asíu og rótin þarf að hafa náð minnst þriggja ára áður en hún er nýtt.

Hversu mikinn lakkrís er óhætt að borða?

Hversu mikill lakkrís veldur blóðþrýstingshækkun er breytilegt frá einum einstaklingi til annars. Þumalfingurregla sérfræðinganna er sú að 50 grömm af lakkrís nægi til að hafa slæm áhrif á blóðþrýstinginn.

 

Einkenni of hás blóðþrýstings lýsa sér m.a. í svima, höfuðverk, örari hjartslætti og sjóntruflunum. Ef ekkert er aðhafst getur lakkrísátið valdið ótímabærum dauðdaga, t.d. vegna hjartastopps.

 

Flestir finna fljótt fyrir bata ef þeir hætta óhóflegu lakkrísáti.

Lakkrís fjölgar streituhormónum

Glýkyrrhizín er mikilvægur hluti af lakkrís en sé efnisins neytt í miklu magni fer svo að lokum að það bælir streitustillandi ensím sem breytir kortísóli í kortísón.

Glýkyrrhizín breytist í skaðlega glýkyrrhizínsýru í þörmunum. Eitt gramm af lakkrís          inniheldur að jafnaði 2 mg af glýkyrrhizíni.

Glýkyrrhizínsýran bælir ensím í nýrnahettuberkinum sem að öllu jöfnu breytir        streituhormóninu kortísóli í hið skaðlausa kortísón.

Án þessa ensíms sem bælir kortísól, hleðst streituhormónið upp og viðheldur                  háþrýstingi í líkamanum.

Lakkrís hefur verið notaður í árþúsundir

  • 1323 f.Kr.: Tútankamón sem tók við krúnunni sem drengur, fékk lakkrísrót með sér í gröfina.

 

  • 3. öld f.Kr.: Gríski vísindamaðurinn Teópfrastós skrifaði að lakkrís hefði vænleg áhrif á hósta og astma.

 

  • Fyrsta öld e.Kr.: Rómverskir hermenn tuggðu lakkrísrót á löngum göngum til að deyfa sult og þorsta.

 

  • Um 1750: Breski efnafræðingurinn George Dunhill blandaði sykri við lakkrís og útbjó þannig lakkríssælgæti.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Ritstjórn

Shutterstock

Jörðin

Ný NASA-flugvél á að minnka losun í flugi

Náttúran

Eitruðustu efni veraldar

Náttúran

Eitruðustu efni veraldar

Heilsa

Er hægt að sofa með opin augun?

Heilsa

Er hægt að sofa með opin augun?

Náttúran

Topp 5: Af hvaða dýrum er mestur fjöldi?

Maðurinn

Þessir einstaklingar eru í minni hættu á að greinast með heilabilun

Alheimurinn

Stjarna breytir sér í demant

NÝJASTA NÝTT

Maðurinn

Er skaðlegt að halda aftur af hnerra?

Lifandi Saga

Samkynhneigður sjónvarpsleikari skáldaði upp sögur um eiginkonur

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

Alheimurinn

Þrisvar sinnum stærra en Everestfjall: Goshalastjarna gæti brátt sést á himni í fyrsta sinn í 70 ár

Tækni

Dulkóðaður gjaldmiðill: 7 atriði sem þú ættir að vita um rafmynt 

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

Lifandi Saga

Fjórir kvillar sem bóluefni hafa knésett

Menning og saga

Frumstæð manntegund jarðsetti hina látnu

Maðurinn

Vísindamenn endurnýja hárvöxt á músum

Lifandi Saga

Nanjing harmleikurinn verri en hin versta martröð

Maðurinn

Er skaðlegt að halda aftur af hnerra?

Lifandi Saga

Samkynhneigður sjónvarpsleikari skáldaði upp sögur um eiginkonur

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

Alheimurinn

Þrisvar sinnum stærra en Everestfjall: Goshalastjarna gæti brátt sést á himni í fyrsta sinn í 70 ár

Tækni

Dulkóðaður gjaldmiðill: 7 atriði sem þú ættir að vita um rafmynt 

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

Lifandi Saga

Fjórir kvillar sem bóluefni hafa knésett

Menning og saga

Frumstæð manntegund jarðsetti hina látnu

Maðurinn

Vísindamenn endurnýja hárvöxt á músum

Lifandi Saga

Nanjing harmleikurinn verri en hin versta martröð

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Maðurinn

Líkami þinn lifir eftir dauðann

Maðurinn

Líkami þinn lifir eftir dauðann

Maðurinn

Hvers vegna þola sumir ekki kóríander?

Maðurinn

Hvers vegna þola sumir ekki kóríander?

Heilsa

Bakteríur í blóði auka þyngdina

Maðurinn

Svefnleysi skaðar þarmana

Lifandi Saga

Hvert flúðu spænskir Gyðingar?

Maðurinn

Rannsókn: Greinileg merki um framhjáhald.

Vinsælast

1

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

2

Maðurinn

Líkami þinn lifir eftir dauðann

3

Maðurinn

Þessir einstaklingar eru í minni hættu á að greinast með heilabilun

4

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

5

Náttúran

Hversu lengi getur könguló lifað af í ryksugupokanum?

6

Maðurinn

3 ókostir við greind

1

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

2

Maðurinn

Þessir einstaklingar eru í minni hættu á að greinast með heilabilun

3

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

4

Maðurinn

3 ókostir við greind

5

Maðurinn

Er skaðlegt að halda aftur af hnerra?

6

Náttúran

Topp 5: Af hvaða dýrum er mestur fjöldi?

Vísindamenn

Stærðfræðisnillingur fann upp tölvuna

Heilsa

Þess vegna ættir þú alltaf að setja klósettlokið niður áður en þú sturtar

Maðurinn

Vanþroskað tvíburafóstur fjarlægt úr heila ársgamallar stúlku

Tækni

100 milljónir hafa kosið: Hér eru hin sjö nýju undur veraldar 

Lifandi Saga

Hvert var banamein Elvis Presleys?

Maðurinn

Angistargenið er nú fundið

Náttúran

Glæpir borga sig

Náttúran

Af hverju límist lím ekki við innra byrði túbunnar?

Maðurinn

Vísindamenn hafa komist að rót mannvonskunnar: Fræðist um verstu hliðar ykkar

Lifandi Saga

Refsiföngum í síðari heimsstyrjöldinni fórnað 

Maðurinn

Af hverju eiga karlmenn auðveldara með að fá fullnægingu en konur?

Maðurinn

Leiðbeiningar um uppeldi: Reiðilestur veldur niðurbroti í heila

Er skaðlegt að halda aftur af hnerra?

Maður hnerrar til að hreinsa ryk, slím og aðskotahluti úr öndunarveginum, en haldi maður aftur af hnerranum situr þetta kyrrt og heldur áfram að valda óþægindum.

Maðurinn

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.