Þrisvar sinnum á síðustu 2,1 milljón árum hefur orðið gos í ofureldstöðinni undir bandaríska þjóðgarðinum Yellowstone og í hvert sinn hefur það skilið eftir sig mikil spor.
Ef þarna verður aftur gos á næstunni, hefur það áhrif á allan heiminn.
Glóandi hraun, aska og eitraðar gastegundir myndu streyma um Montana, Idaho og Wyoming en vikri og ösku rigna yfir afganginn af Bandaríkjunum.
Myrkur og kuldi á jörðinni
Dagana eftir ofurgos breiðist hraun út um stór svæði. Jafnframt berast aska og brennisteinn með vindum um háloftin og lækka hitastig á öllum hnettinum.
1. Hraun gæti eytt ríkjum
Á svokölluðu dauðasvæði mun hraun og glóandi gas og aska eyðileggja stór landsvæði. Greiningar á fyrri gosum sýna að hraunið eitt og sér þakti um 340 ferkílómetra svæði.
2. Ösku rignir yfir Bandaríkin
Í nærliggjandi borgum, t.d. Salt Lake City myndar askan metraþykkt lag. Jafnvel New York-ríki á austurströndinni verður fyrir öskufalli sem eyðileggur uppskeru og kemst í lungu fólks.
3. Hnötturinn verður dimmur og kaldur
Út í gufuhvolfið streyma 1.000 rúmmetrar af ösku sem breyta loftslaginu. Geislar sólar eiga erfiðara með að ná í gegn og hitastig lækkar því á heimsvísu.
Askan veldur miklum skaða á húsum og matjurtum ásamt sköddun á lungum þeirra sem anda henni að sér.
3.000 km breitt öskuský myrkvar himinninn
Ofureldstöðvar geta losað meira en 1.000 rúmkílómetra af gosefnum og öskukornin berast upp í 30-50 km hæð, tvisvar til fimm sinnum upp yfir flughæð háfleygra farþegaþotna. Þarna upp myndast gríðarlegt öskuský, a.m.k. 3.000 kílómetrar í þvermál.
Greiningar á fyrri ofureldgosum sýna að askan dreifist yfir tugi þúsunda ferkílómetra.
LESTU EINNIG
Hið mikla öskuský myrkvar himininn um allan hnöttinn. Jafnframt hefur brennisteinssýra frá gosinu kælandi áhrif með því að endurkasta sólargeislum. Skortur á sólskini leiðir af sér uppskerubrest og hungursneyð í stórum heimshlutum.
Hætta á slíku gosi er afar lítil
Til allrar lukku gýs trúlega ekki í Yellowstone á næstunni. Að einungis skuli hafa orðið þar þrjú gos á 2,1 milljón ára sýnir að slíkur atburður er afar sjaldgæfur.
Síðasta gos var fyrir 640.000 árum og það tæmdi kvikuhólfin sem nú er hægt og sígandi að bætast í aftur.
Vísindamenn meta ástandið þannig að ekki séu nema 0,1% líkur til að ofurgos verði í Yellowstone á 21. öldinni.
LESTU EINNIG
