Allir hafa heyrt sögur af ferðalöngum í eyðimörkinni sem telja sig hafa fundið vatn en sáu í raun bara hillingar. Er loftspeglun raunverulegt fyrirbæri?
Hillingar eru loftfyrirbrigði sem verða til þegar ljósbylgjur breyta um stefnu og spegla þannig mynd af himninum eða fyrirbærum í nágrenninu. Við hitabreytingar, eins og þegar kalt loft rís upp yfir hlýrra loft, geta sést miklar hillingar vegna þess að heitt loft endurspeglar betur og hillingar verða til þegar ljósbylgjan „beygir frá“ hitauppstreyminu, hvort sem það er heitur sandur eða malbik.
Hillingar geta sýnt vatn í eyðimörkinni
Dæmigerðar hillingar geta m.a. sýnt stöðuvatn í miðri eyðimörk en um er að ræða sjónvillu sem á sér ofur eðlilegar skýringar.
Hillingar verða þegar ljósið lendir á loftlögum með töluvert hærra eða lægra hitastig en loftið í umhverfinu. Þetta á sér m.a. oft stað í eyðimörkum þar sem loftlögin beint yfir sandinum geta orðið umtalsvert hlýrri en loftið svolítið ofar.
Hillingar í eyðimörkum.
Í slíkum tilvikum beygja ljósgeislarnir þar sem loftlögin tvö mætast. Ástæðan er sú að þéttleiki loftsins er breytilegur í samræmi við hitastigið og fyrir vikið brotnar ljósið á ólíka vegu.
Hraði og stefna ljósgeislanna breytist og augun skynja að geislarnir berist úr annarri átt en raun ber vitni.
Stöðuvatn sem birtist í hillingum er í raun og veru aðeins hluti af bláum himninum sem beygja ljóssins lætur virðast vera í eyðimerkursandinum, rétt undir sjóndeildarhringnum.
Hillingar geta einnig gert vart við sig á heimskautasvæðum
Hillingar sjást ekki einungis í eyðimörkum.
Hillingar eða tíbrá eins og fyrirbærið einnig kallast á íslensku, geta einnig sést á heimskautasvæðum og yfir sjó. Á heimskautasvæðum og yfir sjónum er oft um að ræða kalt loftlag neðst sem hlýrra loft svo leysir af hólmi þegar ofar dregur. Slíkt hefur einnig í för með sér hillingar.
Hillingar á heimskautasvæðum.
Þegar kalda loftið liggur neðst mun speglunin svífa yfir sjóndeildarhringnum. Fyrir vikið birtist öðru hvoru aukalegt sjávarborð fyrir ofan raunverulegt yfirborð sjávar.
