Náttúran

Hvaða matvara skaðar loftslagið mest?

Í landbúnaði þarf að helminga losun gróðurhúsalofttegunda til að ná loftslagsmarkmiðum. En hvers konar landbúnaður hefur verst áhrif á loftslagið?

BIRT: 21/05/2022

Matvælaframleiðsla á sök á 37% allrar losunar gróðurhúsalofttegunda. Samkvæmt nýjum útreikningum losar þessi framleiðsla 17,3 milljarða tonna af koltvísýringi á ári sem er 19 sinnum meira en flugið.

 

Gróðurhúsaáhrif landbúnaðar stafa að mestu frá kvikfjárrækt, samtals meira en helmingur.

 

Til að bera saman loftslagsspor frá einstökum matvörum þarf að umreikna losun allra gróðurhúsalofttegunda í koltvísýringsígildi. Þannig er t.d. metan umreiknað í það magn koltvísýrings sem hefur samsvarandi gróðurhúsaáhrif.

 

1. Lambakjöt

Loftslagsspor: 21,4 kg koltvísýringsígildi, hvert kíló.

 

Sauðkindin er jórturdýr og þau mynda metangas við meltingu. Metan er 25 sinnum öflugri gróðuhúsalofttegund en koltvísýringur.

 

Við framleiðslu hvers kílós af lambakjöti verður losunin, talin í ígildum, jafnmikil og við ræktun 107 kg af kartöflum eða 26 kg af hafragrjónum.

 

2. Humar

Loftslagsspor: 20,2 kg koltvísýringsígildi, hvert kíló.

 

Fiskveiðiskip brenna mikilli dísilolíu og veiða á miklu dýpi, þar sem humar er yfirleitt veiddur og losa því meiri koltvísýring en fiskveiðar nær landi.

 

Þetta skeldýr er þó ekki mjög oft á matseðlinum og að samanlögðu eru gróðurhúsaáhrifin miklu minni en t.d. af svínarækt.

 

3. Nautakjöt

Loftslagsspor: 13,9 kg koltvísýringsígildi, hvert kíló.

 

Nautgriparækt losar einkum metangas og þótt bæði lambakjöt og humar leiði til meiri losunar á hvert kíló er framleiðsla nautakjöts mikil og heilaráhrifin miklu meiri.

 

Á heimsvísu voru framleiddar 118 milljónir tonna af nautakjöti 2019 og loftslagsáhrifin reiknast á borð við 1.640 milljónir tonna af koltvísýringi.

 

4. Smjör

Loftslagsspor: 10,6 kg koltvísýringsígildi, hvert kíló.

 

Rétt eins og gildir um nautakjöt stafar losun af framleiðslu mjólkurvara frá kúnni sem losar 200-650 grömm af metangasi á dag.

 

Smjörframleiðsla kostar meiri losun en aðrar mjólkurvörur því í 1 kg af smjöri þarf 20 lítra af mjólk.

 

5. Rækjur

Loftslagsspor: 10,5 kg koltvísýringsígildi, hvert kíló.

 

Gróðurhúsaáhrifin af frosnum, pilluðum rækjum stafa m.a. af mikilli orkunotkun við frystingu.

 

Til viðbótar losa veiðarnar mikið af koltvísýringi, eins og fiskveiðar almennt, einkum ef rækjan er sótt á mikið dýpi.

 

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Jonas Grosen Meldal

Shutterstock

Náttúran

Krabbar hafa farið sömu ferðina 17 sinnum

Maðurinn

Er veganmatur óhollur börnum?

Maðurinn

Er veganmatur óhollur börnum?

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Lifandi Saga

Ísraelski vígamaðurinn: Vill lifa í friði með Palestínumönnum

Maðurinn

Er hægt að verða gráhærður á einni nóttu?

Heilsa

Hrotur geta verið vísbending um hjartasjúkdóm: Einn hópur er í sérstakri áhættu

NÝJASTA NÝTT

Maðurinn

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Maðurinn

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Jörðin

99 stórborgir eru að sökkva

Jörðin

99 stórborgir eru að sökkva

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Gæludýr koma í veg fyrir offitu og ofnæmi meðal barna

Náttúran

Hvernig bárust kettir til Ameríku?

Heilsa

Er mikið um kyrrsetu hjá þér í vinnunni? Þá getur kaffi lengt líf þitt samkvæmt stórri rannsókn.

Heilsa

Lækning gegn útbreiddum meltingartruflunum finnst í flestum eldhúsum.

Vinsælast

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

3

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

4

Jörðin

Jörðin eftir manninn

5

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

6

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

3

Jörðin

Jörðin eftir manninn

4

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

5

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

6

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Læknar hafa grætt heilt auga í mann

Maðurinn

Nú geta vísindamenn ráðskast með drauma okkar

Tækni

140.000 veirutegundir hafa fundist í þarmaflórunni

Maðurinn

Kornabörn þekkja móðurmálið sitt

Læknisfræði

Hvers vegna fáum við ofnæmi?

Maðurinn

Lamaður maður gengur fyrir eigin hugarafli

Lifandi Saga

Dans indíána orsakaði blóðbaðið við Wounded Knee

Heilsa

Rannsókn: Tæp skeiðfylli af þessari fitutegund daglega dregur úr hættu á heilabilun

Maðurinn

Er hollt að gefa blóð?

Tækni

Vandamál sem gat orðið aðkallandi

Maðurinn

Efnaskiptin eru stöðug frá 20 til 60 ára aldurs

Maðurinn

Er siðblindingi á vinnustaðnum þínum?

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Er sólarvörn yfirhöfuð nauðsynleg ef dvalið er í skugga mestallan daginn?

Maðurinn

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.